06.05.2013 Views

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

55<br />

singumzanyane. Lapha ifike igcame kakhulu inhlonipho ngobe Iona<br />

ngumsebenti l<strong>of</strong>una umuntfu lokwatiko kutehlisa. Empeleni .kuyabita kuba<br />

ngumzanyane, ngako-ke sidzandzane lesitawukhula sibe ngumuntfu locotfo<br />

sibonakala lula kulomsebenti.<br />

Kulesigaba sidzandzane sinamatsela kakhulu kugogo waso nangabe sisenaye.<br />

Phela ngugogo losifundzisa indlela lekufanele sitiphatse ngayo njengobe<br />

sisakhula, usifundzisa nendlela yekutiphatsa ngenhlonipho size sikhule solo<br />

mane sibaya seyise singakafohlwa timphisi. EmaSwati ayahlonipha, ayakwati<br />

. kubeka inkhulumo ngenhlonipho kodvwa ivakale kahle. Naso-ke sidzandzane<br />

sikhula sati lokutsi kumele sigcine sibaya seyise kuze kutsi nasesikhulile kube<br />

ngusona lesigcwalisa sibaya ngetinkhomo ekhaya. Uma sibaya sendvodza<br />

sigcwele nave iyahlonipheka emmangweni ngenca yemfuyo yayo.<br />

2.5.2 Litjitji<br />

Utjitji yintfombatane leseyiphumile ebudzandzaneni kodvwa isengakabalelwa<br />

etintfombini ngobe isuke isengakatfombi yona. Iminyaka yelitjitji<br />

ingalinganiselwa eminyakeni lelishumi nakunye kuya kulelishumi nesihlanu.<br />

Msibi (2003) vena utsi iminyaka yalo Iba ngaphasi nome ngetudlwana<br />

kwelishumi nesihlanu. Utjitji alikefiki esigabeni sekutsi selingagana ngobe<br />

kugana kwentfombi kusho kutsi seyilungele kuhamaba iye emtini nome<br />

emendvweni. Msibi (Iocashuniwe) utsi litjitji nguleliye ligama lengabisa, kute<br />

umehluko. Uchubeka atsi leli ngulelinye lemagama lamasha elulwimini<br />

lwesiSwati lelifike lemukeleka esiveni. Noko Mamba (2003) akavumelani<br />

nalombono. Asesimuve 10waNtfulini nakabeka atsi:<br />

Ugama lelitsi ingabisa, akusiyo intfo<br />

yinye nelitjitji. Utsi, ingabisa ligama

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!