06.05.2013 Views

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

View/Open - UZSpace Home - University of Zululand

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

64<br />

umntfwana lagcotjiselwe ngaye kodvwa ubitwa ngeligama lakhe aze ayekufa .<br />

Kuvele kutsiwe 'umntfwanenkhosi Ozambile' kubekisa nje. ,Lena yindlela<br />

labahlonishwa ngayo yonkhe indzawo. Babitwa ngalendlela ngisho<br />

nabantfwana basemtini, nalabafati labendze nave nangabe kusitsembu<br />

bambita kanjalo futsi abamtsatsi njengazakwabo kantsi nendvodza imhlonipha<br />

kanjaJo. Mamba (2003) utsi:<br />

Umntfwanenkhosi nakefika ekhaya udla<br />

umuti bese kuba nguye lomkhulu<br />

nalotawutala indlalifa yalelokhaya.<br />

Uchubeka achaze nekutsi bonkhe lalabanye bafati bamhlonipha<br />

njengalomkhulu, nome kudliwa nguye lowabela nome losikela lalabanye bafati<br />

inyama. Vena nome angaze ehluleke emendvweni ube aloku ahlonishwa<br />

njengemntfwanenkhosi. Inhlonipho labanikwa yona basebukhosini ayipheli<br />

nakuye.<br />

(i) Umsebenti Wemfati<br />

Ngalokwetayelekile etiveni te-Afrika kungumsebenti wemfati kwenta yonkhe<br />

imisebenti yasekhaya lefaka ekhatsi kuhlobisa Iikhaya, kukha emanti, kutfota,<br />

kuvusa tindlu lesetidzilika, kupheka, kuhlakula nalokunye. Nakunemfati<br />

lobhadlile ekhaya kubonakala ngemaguma, tindlu letibhadvwe kahle ngekhatsi<br />

nangaphandle taphindze tafulelwa kahle. Emabele akhona akadliwa tifuyo<br />

ngobe tinyango takhona takhiwe kahle. Ukhaya lelinjalo Iiyahlonipheka<br />

emmangweni. Olamini (1995:5) uchaza kanje mayelana nalendzaba:<br />

To be a woman is to look after the house,<br />

cooking, gathering firewood, carrying<br />

water, ploughing the fields which includes

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!