You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
! prikazi<br />
(<strong>sic</strong>!)<br />
prisiljen da prenoći kod Lonoffa, a te noći i otkriva<br />
da je Amy njegova ljubavnica.<br />
Cijelo jedno poglavlje sastavljeno je od Nathanovog<br />
zamišljanja da je Amy zapravo preživjela<br />
Anne Frank koja skriva svoj identitet („igra fikcije<br />
i fakcije“, strogo upozorava postmodernist). Treba<br />
napomenuti da se sve ovo odvija nakon Nathanove<br />
svađe sa ocem koja je izbila nakon što je<br />
Nathan objavio priču u kojoj opisuje svoje rođake<br />
Jevreje, ali ih mahom predstavlja kao pohlepne.<br />
Iako Nathan objasni svome ocu da je on opisao<br />
samo žive ljude koji su zaista takvi, ne misleći<br />
o tome jesu li Jevreji ili nisu, otac ipak ne posustaje,<br />
ponajprije zbog straha koji je izazvao užas<br />
holokausta i stereotipa koji još uvijek dominiraju<br />
među američkim „arijevcima“.<br />
Motiv lažne Anne Frank i odsupanja od političke<br />
koreknosti prema vlastitom kolektivu predstavljaju<br />
važan momenat u američko-jevrejskoj prozi.<br />
Za Nathana je to pokušaj individualizacije nakon<br />
teške kolektivne traume. Njegova zamišljena<br />
Anne Frank skriva svoj pravi identitet upravo zbog<br />
historijskog bremena koje nosi; ne želeći da predstavlja<br />
simbol kolektiva, ona počinje novi život u<br />
kojem sama može birati šta će biti, bez da teret<br />
simbolike koju nosi igra ikakvu ulogu u njenom<br />
odnosu sa drugim ljudima.<br />
Mašta je Rothov lijek za kolektivnu bolećivost,<br />
ona je način da se prevaziđu društvene datosti<br />
koje nas uvijek smještaju u neku grupu. Rothovo<br />
majstorstvo se osim u opisivanju i dočaravanju<br />
erotskog, ogleda i u načinu stvaranja odnosa<br />
među likovima, koji su izuzetno složeni i nikad<br />
jednodimenzionalni, što danas predstavlja pravu<br />
rijetkost s obzirom na pošast plošnosti postmodernizma.<br />
U romanu „Pisac iz sjene“ radnju nose<br />
četiri lika: Lonoff, Hope, njegova supruga, Amy<br />
Bellete i Nathan.<br />
Odnos Nathana prema Lonoffu je istovremeno<br />
sačinjen od učenikovog divljenja prema učitelju,<br />
ali i blage ljubomore jer osjeća žudnju prema<br />
Amy koja je zaljubljena u Lonoffa. S druge strane<br />
Amy žali Hope, ali je istovremeno i prezire jer je<br />
sprječava da bude s Lonoffom, itd. U „Duh izlazi“,<br />
objekt Nathanove žudnje, mlada književnica<br />
Jamie Logan, također determiniše složenu mrežu<br />
odnosa među likovima.<br />
Veze među likovima se uvijek uspostavljaju<br />
kroz imaginativnu vizuru naratora, pa često one<br />
postoje samo kao projekcija njegovih vlastitih<br />
želja, što je jasna, osviještena, autorova intencija.<br />
Kao što je i lik Amy Bellete djelimice prezentovan<br />
kroz njen glas, a drugim djelom kao Nathanovo<br />
zamišljanje nje same, tako je i Jamie Logan lik<br />
koji je napola fikcija u fikciji. Nathan nju upoznaje<br />
tako što u novinama pročita oglas u kojem stoji<br />
da mladi bračni par, par pisaca, želi da mijenja na<br />
jednu godinu svoj stan u New Yorku, za stan na<br />
selu. Upoznavši Billya Davidoffa i Jamie Logan, on<br />
saznaje da je on sin jevrejskog trgovca, dok je njegova<br />
supruga kćerka naftaša i republikanca koji<br />
se kreće u krugu ljudi oko Busha. Vidjevši Jamie,<br />
Nathan odmah, u Rothovskom maniru, osjeti privlačnost<br />
prema njoj.<br />
Pojavljivanje mlade, lijepe i pametne djevojke koja<br />
pobuđuje naratorovu maštu, ukazuje se kao opšte<br />
mjesto Zuckermanovog svijeta, na kojem bi mu<br />
možda pozavidio i sam Petrarka. Pošto Nathan<br />
nije sposoban da djeluje po pitanju svog odnosa<br />
prema Jamie, on ispisuje imaginarne dijaloge koje<br />
vodi s njom, gdje razgovor vode ON i ONA, a zapravo<br />
su projekcija njegove mašte. Ovi dijalozi zaista<br />
otkrivaju Rothovo majstorsko umijeće pisanja<br />
erotičnog; u njima ON NJOJ postavlja pitanja na<br />
koja zapravo i ne želi čuti konačan odgovor, nego<br />
očekuje nepotpune odgovore na koja bi postavljao<br />
nova pitanja i tako neprestano odgađao kraj razgovora.<br />
Eros se u konačnici i zasniva na odgađanju. Lik<br />
Jamie savršeno predstavlja i samu politiku imanentnu<br />
Rothovoj prozi. Ona je djevojka koja je<br />
udajom za Jevreja srednje klase izgubila očevu<br />
naklonost i bogatstvo, završila u svijetu više<br />
srednje klase, gdje je, kao i ostali akteri u romanu,<br />
vatrena pristalica demokrata. Želja za odlaskom<br />
na selo je posljedica njenog straha od terorista, a<br />
ova fobija je po njenom mišljenju produkt tvrdokorne<br />
politike republikanaca koja je i dovela do 11.<br />
septembra.<br />
Niko od ostalih likova u romanu se ne suprostavlja<br />
njenom mišljenju, stavovi Nathana, Billya<br />
i Klimana nisu toliko jasni, osim što su svi za<br />
demokrate, pa je Roth političku ideologiju romana<br />
vješto poturio jednom afektivnom liku, kao da<br />
poručuje:“zbog republikanaca se i među najbolje<br />
uvlači paranoja“.<br />
O pristašama republikanaca se govori kao o bezličnoj<br />
masi, dok pristaše demokrata predstavljaju<br />
sami likovi, koji se ukazuju kao nezavisne, sasvim<br />
različite ličnosti. To je mjesto koje otkriva Rothovu<br />
ahistoričnost, politički mainstream patos, koji<br />
misli Ameriku kao permanentu borbu između dvije<br />
sile, od kojih ona loša trenutno pobjeđuje.<br />
Nigdje se ne nazire moć velikih korporacija i njihovog<br />
lobiranja u bilo kojoj stranci, osim što su<br />
naftaši i republikanci predstavljeni kao bliske<br />
grupacije sa zajedničkim interesima. Možda bi<br />
nam Roth, poznat i kao pristalica Obame, mogao<br />
15
Change language