Klastry w sektorach kreatywnych – motory rozwoju ... - Portal Innowacji

Wstęp
W ostatnich latach powstało wiele publikacji krajowych i zagranicznych na temat klastrów – zarówno
o ogólnym charakterze, jak i dotyczących wybranych zagadnień z zakresu rozwoju klastrów. Ze względu
na tę bogatą ofertę niełatwo zaproponować coś nowego, co nie powieli istniejących pozycji, a jednocześnie
będzie poruszało ważną i potrzebną tematykę. Niniejsza publikacja dotyczy klastrów, jednak jest
skoncentrowana na analizie ich roli i specyfiki działania w jednych z najszybciej rozwijających się obszarów
gospodarki – sektorach kreatywnych.
Celem poradnika jest dostarczenie obecnym i przyszłym animatorom oraz liderom praktycznej wiedzy na
temat rozwoju, budowania partnerstwa oraz realizacji wspólnej strategii dla klastrów z branż kreatywnych.
Poradnik ten adresujemy przede wszystkim do animatorów klastrów z branż kreatywnych. Poruszane zagadnienia
mogą jednak również zainteresować pozostałych przedstawicieli, liderów podmiotów (zarówno
z sektora prywatnego, publicznego, jak i organizacji non profit) działających w branżach kreatywnych, którzy
mogliby rozpocząć współpracę lub ją rozszerzyć.
Poradnik podzieliliśmy na cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym omawiamy podstawowe pojęcia i zagadnienia
powiązane z funkcjonowaniem sektorów kreatywnych, przede wszystkim w kontekście ich roli
w stymulowaniu rozwoju gospodarczego i społeczno-kulturowego miast i regionów. Rozdział drugi poświęcamy
specyfice współpracy klastrowej w sektorach kreatywnych, wskazujemy na głównych aktorów
klastra, kluczowe czynniki konkurowania w branży, a także wyzwania, jakie dla przedstawicieli branży niesie
przyszłość i które należy wziąć pod uwagę podejmując inicjatywę na rzecz rozwoju klastra. W rozdziale
trzecim podejmujemy kwestie związane z zarządzaniem rozwojem inicjatyw klastrowych w sektorach kreatywnych.
Ta część to przede wszystkim bogaty zbiór dobrych praktyk z zakresu budowania kooperacji
pomiędzy aktorami klastra. Rozdział czwarty to zbiór przykładów polskich i zagranicznych inicjatyw klastrowych,
w którym koncentrujemy się na zagadnieniach funkcjonowania tego typu organizacji, tj. strukturze,
celach i obszarach działania.
Przygotowując publikację staraliśmy się odwoływać do licznych przykładów z praktyki, zarówno odnoszących
się do specyfiki funkcjonowania podmiotów w branżach kreatywnych (patrz Ramki), jak i doświadczeń
polskich inicjatyw klastrowych z branż kreatywnych (patrz Dobra praktyka). Mamy nadzieję, że dzięki
nim publikacja stanie się bardziej przystępna, przejrzysta i atrakcyjna w odbiorze.
Według klasycznej definicji, opracowanej przez brytyjskie Ministerstwo Kultury, Mediów i Sportu, do sektorów
kreatywnych zalicza się przedsiębiorstwa, które opierają swoją działalność na eksploatacji własności
intelektualnej wytworzonej dzięki wykorzystaniu kreatywności, umiejętności i talentów swoich pracowników.
Wymienia się w tej grupie łącznie trzynaście sektorów gospodarki, wśród nich: reklamę; architekturę;
sztukę i antyki; gry komputerowe; rękodzieło; wzornictwo (design); projektowanie mody; film i wideo; muzykę;
sztukę teatralną; poligrafię; oprogramowanie; telewizję i radio.
Wśród powodów wyboru tematyki podręcznika jest duże i rosnące ostatnio znaczenie branż kreatywnych
w gospodarce. Tworzą one jeden z najbardziej dynamicznych sektorów gospodarki, który odpowiada za
około 2,7% eksportu towarów Unii Europejskiej, charakteryzuje się wysokim potencjałem wzrostu i zapewnia
miejsca pracy około 6 mln ludzi w całej Unii Europejskiej. Branże kreatywne odgrywają również niezwy-
9