Klastry w sektorach kreatywnych – motory rozwoju ... - Portal Innowacji

kle istotną rolę w Polsce – według danych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2002 roku
odnotowały około 4,5% udziału w krajowym PKB oraz 5,2% w krajowej wartości dodanej brutto. Podobne
wskaźniki odnotowano w rozwiniętych krajach Europy. W ostatnich latach branże kreatywne rozwijają się
szybciej niż większość sektorów europejskiej gospodarki (m.in. w wymiarze zatrudnienia i eksportu). Wskazuje
się, że w przyszłości to właśnie one będą stanowić jeden z kluczowych czynników napędzających
rozwój gospodarczy miast i regionów.
Branże te odgrywają bardzo istotną rolę w stymulowaniu innowacyjności innych sektorów gospodarki.
Produkty pochodzące z przedsiębiorstw działających w branżach kreatywnych, na przykład w postaci
wzornictwa, często stają się elementem innowacyjnych produktów wytwarzanych w przedsiębiorstwach
działających w pozostałych branżach.
Klastry z branż kreatywnych już od dawna rozwijają się na świecie, choć dopiero w ostatnich latach poświęca
się im więcej uwagi. Jednym z najsłynniejszych z nich jest Hollywood – stolica światowego przemysłu
filmowego. W Hollywood rezydują najwięksi na świecie producenci filmowi, tacy jak Paramount Pictures,
20th Century Fox, Warner Bros czy Buena Vista, którzy we współpracy z innymi lokalnymi partnerami co
roku wypuszczają na rynek największe hity światowych kin. O pracy w Hollywood marzą artyści z całego
świata, którzy migrują do Fabryki Snów w poszukiwaniu uznania i sławy.
Wśród innych klastrów z branż kreatywnych warto wymienić chociażby Mediolan – światową stolicę mody,
czy Seul – globalny hot spot animacji komputerowej. Na świecie istnieje wiele skupisk sektorów kreatywnych,
choć ich konkurencyjność oraz intensywność relacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami często
nie są jeszcze tak dojrzałe jak w Hollywood.
Ważną przesłanką do poruszenia tematyki publikacji jest wyraźna specyfika funkcjonowania sektorów kreatywnych,
która sprawia, że, rozwijając inicjatywy na rzecz rozwoju klastra w tych obszarach, należy wziąć
pod uwagę wiele innych czynników niż tylko budowanie inicjatywy klastrowej w branży o typowo biznesowym
charakterze.
Jedną z głównych, unikatowych cech klastrów z branż kreatywnych jest specyfika aktorów, którzy w nich
występują. Istotną rolę w kształtowaniu potencjału branży odgrywają podmioty działające w sektorze publicznym
– galerie sztuki, muzea czy działające na pograniczu sektora publicznego i komercyjnego podmioty
pozarządowe, które stawiają sobie inne cele niż te wyłącznie komercyjne. Sytuacja taka prowadzi do
określonych konsekwencji związanych m.in. z formułą współpracy pomiędzy takimi podmiotami. Rodzi
też pewne konsekwencje dla finansowania podejmowanych przedsięwzięć. Niektóre z nich, np. w obszarze
kultury czy edukacji, często wchodzą w zakres celów władz samorządowych, a tym samym mogą być
przez nie bezpośrednio finansowane. Inne – stawiające przed sobą cele niekomercyjne, m.in. o charakterze
społecznym czy kulturowym – mogą być finansowane na zasadzie sponsoringu zarówno przez przedsiębiorstwa,
jak i osoby prywatne.
10
Trzecim argumentem na rzecz powstania niniejszej publikacji były inicjatywy klastrowe powstające
i funkcjonujące w obszarze branż kreatywnych w Polsce. Chociaż nie możemy się jeszcze pochwalić
tak silnymi jak przytoczone wcześniej – pod względem potencjału gospodarczego, rozpoznawalności
czy zdolności przyciągania talentów – klastrami, to rosnące zainteresowanie ich rozwojem można
obserwować już od kilku lat. Przykładem jest np. Miasteczko Multimedialne w Nowym Sączu, BizArt
z Elbląga czy Creativro z Wrocławia. Chociaż nie są to sukcesy na miarę Hollywood, to z pewnością