Klastry w sektorach kreatywnych – motory rozwoju ... - Portal Innowacji

Przy wprowadzaniu nowego produktu kreatywnego największe nakłady ponosi się w fazie jego kreacji
i w momencie wypuszczenia na rynek (marketing, dostarczenie do punktów dystrybucji). Produkty kreatywne
cechuje jednak duża trwałość. W literaturze fachowej określane są jako „sztuka długa” (łac. ars longa).
Prawa autorskie przysługujące twórcom produktów sektorów kreatywnych pozwalają czerpać zyski
z ich sprzedaży przez wiele lat, właściwie bez konieczności podejmowania kolejnych inwestycji w ich produkcję.
Staje się to coraz ważniejsze w sytuacji rozwoju digitalizacji i kanałów dystrybucji on-line, które
pozwalają firmom znacznie oszczędzić na kosztach produkcji i transportu.
Bardzo istotną kwestią, szczególnie w obliczu wzrastającego na świecie problemu piractwa, jest dbałość
o to, by produkty branż kreatywnych zostały objęte odpowiednią ochroną prawną. Podstawowym narzędziem
ochrony praw własności intelektualnej do dzieła jest prawo autorskie, upoważniające autora do decydowania
o użytkowaniu dzieła i czerpania z niego korzyści finansowych. Przedmiotem prawa autorskiego
jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci,
niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) (Ramka 20). Prawa autorskie dzielą się
na osobiste (niezbywalne, nieograniczone w czasie) i majątkowe (zbywalne, okres 70 lat). W Polsce kwestie
praw autorskich reguluje ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi
zmianami 26 .
Ramka 20. Przedmioty prawa autorskiego w Polsce
Przedmiotem prawa autorskiego w szczególności są utwory:
• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe,
kartograficzne oraz programy komputerowe),
• plastyczne,
• fotograficzne,
• lutnicze,
• wzornictwa przemysłowego,
• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
• muzyczne i słowno-muzyczne,
• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
• audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Źródło: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83, art. 1, pkt 2 z późn. zm.
W niektórych przypadkach do ochrony prawnej produktów kreatywnych mogą mieć zastosowanie prawa
własności przemysłowej (np. wzornictwo przemysłowe, marketing). W Polsce do przedmiotów podlegających
ochronie przemysłowej zaliczane są: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe,
oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych (Tabela 7). Kwestie ochrony własności przemysłowej
w Polsce reguluje ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej 27 .
26
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z późn. zm.
27
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej, Dz.U. 2001 r. nr 49, poz. 508 z póź. zm.
61