13.05.2015 Views

Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki

Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki

Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

25<br />

P<br />

olski Listopad to, poza Świętem<br />

Zmarłych, czas pochylania<br />

się nad tym, czym jest patriotyzm,<br />

co oznacza nasza niepodległość.<br />

Czy, jak pisał Marcin Świetlicki,<br />

jest tylko „martwym, martwym<br />

wyrazem”, czy też w dobie kolejnej<br />

(nie ostatniej) formacji historycznej,<br />

niesie aktualne, żywe<br />

składniki treściowe.<br />

Niegdyś ojczyzna to był król.<br />

„Państwo to ja”, mówił jeden z<br />

władców nad Sekwaną. Nad Wisłą<br />

państwo należało wówczas<br />

do szlachty, czyli do jakichś 10%<br />

mieszkańców, co i tak było w ówczesnej<br />

Europie wynikiem nie do<br />

pobicia. Później mieliśmy jeszcze<br />

państwa mieszczan, państwa robotników.<br />

Obecnie, nazwijmy to<br />

umownie i z przymrużeniem oka,<br />

mając świadomość wszelkich płynących<br />

dobrodziejstw, „euro-kombinat”.<br />

Konstrukcję rozsadzaną<br />

przez struktury poziome, regionalizm,<br />

korporacje, ponadnarodowy<br />

kapitał. Trwała i nieprzemijająca w<br />

swej treści wartość państwa realizuje<br />

się od okresu romantyzmu w<br />

kulturze.<br />

Sądzę że w przyszłości o państwie<br />

będzie można mówić właśnie<br />

głównie poprzez i dzięki kulturze.<br />

System znaków, kodów kulturowych,<br />

kulturowa transmisja,<br />

dzielenie wspólnej mentalności.<br />

„Związek pokoleń przeszłych, teraźniejszych<br />

i przyszłych”, wspólne<br />

interesy. Ale i tradycja zbudowana<br />

na historii oraz utworach:<br />

literackich, muzycznych, filmowych.<br />

Dla odbiorcy masowego<br />

wciąż liczyła się i liczyć się będzie<br />

Piosenka.<br />

Nie czuję się na siłach omawiać<br />

tematu całościowo. Rozpoczynając<br />

podróż od „Bogurodzicy”,<br />

poprzez inne utwory rycerskie, romantyzm,<br />

„Rotę” Marii Konopnickiej…<br />

Każdy z tych podtematów<br />

ma swoich wybitnych znawców<br />

oraz opracowania. Jedynym zadaniem<br />

zda się być opracowanie<br />

syntezy, publikacja w zwartym<br />

Patriotyzm<br />

według Świętego Mnie<br />

wydaniu oraz popularyzacja tegoż<br />

wydarzenia. Dobór właściwych<br />

kryteriów i przeprowadzenie odbiorcę<br />

przez historię piosenki,<br />

przy użyciu atrakcyjnego ale i pożytecznego<br />

klucza.<br />

Zreferuję po krótce temat, który<br />

mnie nurtuje, mianowicie,<br />

patriotyzm w piosenkach współczesnych<br />

i współcześnie nagrywanych,<br />

z okresu ostatnich trzydziestu<br />

lat. Ufam że w przyszłości to<br />

skromne studium rozwinie się i ujrzy<br />

światło dzienne w formie projektu<br />

stypendialnego oraz książki<br />

„Riff patriotyczny”. Zasygnalizuję<br />

parę tropów.<br />

Kluczowe dla opisu zjawiska<br />

zda się pojęcie modalności, to<br />

jest stosunku podmiotu lirycznego<br />

do wypowiadanych tez. Pojęcie<br />

ojczyzny, narodu, zbiorowości<br />

oczywiście przewija się w<br />

tekstach piosenek, czy w formie<br />

muzycznych cytatów. Nie jest to<br />

temat wyklęty i obecnie obserwuje<br />

się zdrową równowagę między<br />

indywidualizmem a próbami „kolektywistycznymi”,<br />

opisu większych<br />

grup. Trudno natomiast się<br />

połapać w intencji, z jaką tych<br />

motywów się dotyka. Dominujące<br />

przyzwolenie na relatywizm<br />

sprawia, że nie ma bezspornych<br />

riff patriotyczny<br />

Łukasz Mańczyk<br />

autorytetów, a wśród idei panuje<br />

pluralizm. Cena jest dowolnie,<br />

każdocześnie kształtowana, niczym<br />

na pchlim targu.<br />

Porzućmy jednak na chwilę założenie,<br />

że artysta zawsze musi<br />

subtelnie cyzelować przekaz publiczny.<br />

Wiele utworów wylewa<br />

się spod piór tekściarzy metodą<br />

„kawa na ławę”.<br />

Zdecydowanie najmniej jest<br />

żarliwych wyznań wiary, charakterystycznych<br />

dla czasu wojny<br />

i rewolucji. Współcześnie mało<br />

znane jest wybitne dziedzictwo<br />

Barda Nr 2 Solidarności, patetycznego<br />

miejscami Krzysztofa<br />

Kelusa. Jacek Kaczmarski nadal<br />

jest na szczycie parnasu, dzięki<br />

autotematycznej ironii i bystrości<br />

obserwacji, które wplatał w swe<br />

z pozoru jednoznaczne deklaracje.<br />

Nasi rodzice na zebraniach w<br />

parafiach i po domach śpiewali że<br />

„mury runą, runą, runą”. Obecnie<br />

jednak dośpiewujemy zawsze: „a<br />

mury rosły, rosły, rosły…”, i to że<br />

śpiewak, choć dla ludu, to jednak<br />

ciągle był sam. Czas po wielkiej<br />

przemianie podkreśla nade<br />

wszystko dialektyzm i dwubiegunowość<br />

zjawisk, z pozoru czar-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!