Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
9<br />
wykonanie Bogurodzicy od czasu<br />
bitwy pod Wiedniem i Parkanami.<br />
Mazurek Dąbrowskiego to swoista<br />
klamra muzyczna, spinająca<br />
czasy najodleglejsze ze współczesnymi.<br />
To współczesny hymn<br />
Polski zatwierdzony przez sejm<br />
w 1927 roku. I chociaż dzisiaj wydaje<br />
się nienaruszalny a jego pozycja<br />
wydaje się niezagrożona, to w<br />
przeszłości nic nie wskazywało że<br />
tak właśnie będzie. Cofnijmy się<br />
do upalnego lipcowego wieczoru<br />
1797 roku. W małej włoskiej miejscowości<br />
Reggio była właśnie okazja<br />
do bankietu na cześć Henryka<br />
Dąbrowskiego. Miejscowe władze<br />
żegnały generała i jego oficerów.<br />
Na rozkaz Napoleona polskie oddziały<br />
na następny dzień miały<br />
zmienić swoje zakwaterowanie.<br />
Biesiadnicy wiedzieli już o planach<br />
Korsykanina, że na wypadek<br />
wojny z Austrią powołana zostanie<br />
polska dywizja pod dowództwem<br />
Dąbrowskiego. Wino lało<br />
się strumieniami. Siedząc sobie w<br />
chłodnej Cafe dil Lutherani, gdzie<br />
ucztowała starszyzna Legionów<br />
i notable miejscy z małżonkami<br />
(aczkolwiek niekoniecznie) grupa<br />
oficerów wpatrywała się w postać<br />
bazgrzącego coś gęsim piórem na<br />
papierze Józefa Wybickiego. Ten<br />
zaś po chwili wstał i czytając co<br />
dopiero napisane słowa zaintonował<br />
pieśń od słów: „Jeszcze Polska”…<br />
Melodia była powszechnie znaną<br />
ludową kompozycją rodem<br />
z Podlasia. W połączeniu z tekstem<br />
natychmiast stała się przebojem<br />
tego wieczoru a podchwycona<br />
przez żołnierzy śpiewających<br />
i tańczących z miejscowymi<br />
dziewczynami modną ówcześnie<br />
karmaniolę - dotrwała na<br />
ich ustach do samego rana. I tak<br />
w atmosferze polsko włoskiej biesiady,<br />
ogni sztucznych i toastów,<br />
narodził się nasz hymn narodowy,<br />
znany wtedy jako Pieśń Legionów<br />
polskich we Włoszech. Niektórzy<br />
twierdzili, że muzykę napisał Kleofas<br />
Ogiński (bo ten rzeczywiście<br />
napisał bardzo podobna kompozycję)<br />
ale ostatecznie uznano że<br />
jest to jednak muzyka ludowa.<br />
Po powstaniu listopadowym<br />
Mazurek stał się międzynarodową<br />
pieśnią wolności ujarzmionych<br />
i uciskanych .Słowa przetłumaczono<br />
na wiele języków świata. Przez<br />
chwile stał się on hymnem wszechsłowian<br />
a za sprawą Samuela Tomasika<br />
przyjęta go jako hymn Republiki<br />
Jugosławii. Uniwersalność<br />
treści sprawiła, że pokochali tę<br />
pieśń zwykli, prości ludzie. Tekst<br />
nie sławił ani króla ani cesarza, nie<br />
wywyższał jednego narodu nad<br />
drugim. Jednak nie wszyscy byli<br />
nim zachwyceni. Jako popularny<br />
utwór – budził we współczesnych<br />
skrajne reakcje. Na przykład Tadeusz<br />
Kościuszko początkowo<br />
był bardzo niechętny śpiewaniu<br />
o swoim „koledze z wojska” Henryku<br />
Dąbrowskim. Niektóre oddziały<br />
Legionów szydziły z tekstu<br />
Wybickiego śpiewając ...jeszcze<br />
Polska nie umarła póki my żyjemy<br />
…gorzałeczka, nie skwaśniała, bo<br />
my ją pijemy… Nawiasem mówiąc<br />
oburzony generał kazał gromadzić<br />
takie teksty w swoim prywatnym<br />
archiwum. Współcześnie<br />
te sprawdzone „włoskie” wzory<br />
z przeszłości stosuje powszechnie<br />
znany redemptorysta z Torunia.<br />
Za czasów Królestwa Polskiego<br />
kłopot z „naszym” hymnem miał<br />
również znany danser i kochaś car<br />
Aleksander I, który musiał podczas<br />
ulubionych przez siebie parad<br />
wojskowych wysłuchiwać zamiast<br />
skomponowanej na jego cześć<br />
Pieśni narodowej za pomyślność<br />
króla znanej bardziej jako Boże<br />
coś Polskę innej kompozycji o …<br />
obcych, co przemocą wzięli.<br />
I obecnie wokół hymnu również<br />
gromadzą się (od czasu do czasu)<br />
czarne chmury. Nasi niektórzy<br />
współcześni politycy albo mylą<br />
tekst, skutecznie mijają się z linią<br />
melodyczną, albo pytani o trzecią<br />
zwrotkę wpadają w zakłopotanie<br />
mrucząc coś o pytaniach tendencyjnych.<br />
Parę lat temu znana<br />
polska artystka zaśpiewała naszej<br />
reprezentacji w Korei na stadionie<br />
jakąś bardzo eksperymentalną<br />
wersję „mazurka”, za co została na<br />
miejscu wygwizdana przez polskich<br />
kibiców, a po powrocie zrugana<br />
przez krajowe media.<br />
W 2007 roku ukazała się<br />
w dzienniku ogólnopolskim „Życie”<br />
płyta CD „Artyści w hołdzie<br />
Mazurkowi Dąbrowskiemu”, gdzie<br />
w ramach programu społecznego<br />
Trebunie Tutki, Urszula Dudziak,<br />
Stanisław Sojka, Kazik Staszewski<br />
i inni zaśpiewali swoje bardziej<br />
lub mniej udane wersje hymnu narodowego.<br />
Bogurodzica była pierwszym<br />
i najdłużej obowiązującym hymnem<br />
narodowym. Mazurek Dąbrowskiego<br />
ma już ponad dwieście<br />
lat. To filary naszych symboli<br />
narodowych ale trzeba również<br />
pamiętać że na przestrzeni wieków<br />
pojawiło się wiele innych<br />
kompozycji które mogły stać się<br />
„TĄ” najważniejsza pieśnią polaków.<br />
Można zaobserwować<br />
swoistą rywalizację między tymi<br />
utworami. Warto wymienić choćby<br />
utwór „Święta miłości kochanej<br />
Ojczyzny” (po upadku konfederacji<br />
barskiej uważana za hymn narodowy)<br />
, „Warszawianka” (miała<br />
być hymnem Polski w 1918),<br />
„Rota” ( podobno Konopnicka nie<br />
chciała dokonać zmian w tekście<br />
i dla tego nie została „Rota” hymnem)<br />
, „Pierwsza brygada” (dyskutowano<br />
o połączeniu z Mazurkiem<br />
Dąbrowskiego ) a nawet…<br />
„Żeby Polska była Polską”. Były te<br />
i inne, mniej znaczące lub zgoła<br />
grafomańskie próby tworzenia<br />
z „potrzeby serca” pieśni o charakterze<br />
patriotycznym. •<br />
<br />
Waldemar Domański
Change language