Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
Pobierz dokument - Biblioteka Polskiej Piosenki
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
74<br />
drzeja Potoka, wtedy przewodniczącego<br />
Środowiskowej Rady<br />
Klubów Studenckich w Krakowie,<br />
na jakieś zebranie centralnego<br />
aktywu ruchu klubowego<br />
do stolicy. Pamiętam, że należało<br />
gdzieś po 3 w nocy stawić się<br />
na dworcu głównym, aby zająć<br />
miejsce w pociągu, jadącym wtedy<br />
do Warszawy ponad pięć godzin<br />
(trasa wiodła przez Kielce i<br />
Radom, tzw. centralna magistrala<br />
kolejowa jeszcze nie powstała).<br />
Obrady odbywały się w klubie<br />
Politechniki Warszawskiej o mało<br />
stołecznej nazwie „Stodoła”,<br />
prowadził je Janusz Czerkas –<br />
przewodniczący Ogólnopolskiej<br />
Rady Klubów Studenckich. Wieczorem<br />
w dużej sali mieliśmy<br />
okazję obejrzeć program z okazji<br />
7 rocznicy kabaretu „Pod Egidą”.<br />
Doskonale pamiętam atmosferę<br />
tamtego wieczoru, niewiele<br />
mi pozostało konkretów, poza<br />
jednym: na sali, prawie do rana<br />
obecny był premier Józef Cyrankiewicz.<br />
Było to sporym przeżyciem<br />
dla chłopaka z prowincji,<br />
zwłaszcza dlatego, że ze sceny<br />
padały ostre słowa pod adresem<br />
władzy, aluzje do partyjnych<br />
ideologów, a nawet szyderstwa<br />
„antyradzieckie”, jak je wtedy<br />
nazywaliśmy. Było śmieszno i<br />
straszno, ale bardzo intrygująco.<br />
Zazdrościłem warszawskim kolegom<br />
wspaniałej widowni, żywiołowo<br />
i aktywnie odbierającej<br />
kabaretowa sztukę, a szczególnie<br />
piosenki. Podziwiałem odwagę i<br />
intelekt studenckich artystów.<br />
Nie rozumiałem niektórych części<br />
scenariusza, choć szybko zorientowałem<br />
się, że wiele części<br />
występu było po prostu zwykłą<br />
improwizacją.<br />
Czytając po latach artykuł o<br />
tamtej nocy wiele kwestii rozjaśnia<br />
się, choć wyciągam zupełnie<br />
inne wnioski niż autorka cytowanego<br />
artykułu. Wiedzieliśmy,<br />
że obok Cyrankiewicza (był znacząca<br />
postacią, z daleka świeciła<br />
jego łysina) siedział jakiś generał<br />
w niebieskim mundurze policyjnym,<br />
dochodzili też i odchodzili<br />
inni „oficjele”. Anna Karolina<br />
Piekarska w oparciu o archiwa<br />
Służby Bezpieczeństwa ustaliła,<br />
że byli tam jeszcze Mieczysław<br />
Moczar, generał (moim zdaniem<br />
Wojska Polskiego, choć nie pamiętam<br />
nikogo w zielonym mundurze)<br />
Teodor Kufel i generał policji<br />
Tadeusz Pietrzak. W przypisie<br />
autorka dementuje „uporczywa<br />
plotkę”, że był to ktoś z rodziny<br />
głównej postaci kabaretu „Pod<br />
Egidą”: „wbrew pogłoskom krążącym<br />
w latach siedemdziesiątych i<br />
osiemdziesiątych gen T. Pietrzak<br />
i J. Pietrzak nie byli krewnymi”.<br />
Mimo tych zapewnień, wierząc<br />
w przypadkową zbieżność nazwisk<br />
trudno oprzeć się jednak<br />
wrażeniu, że koryfeusz studenckiego<br />
kabaretu mógł „korzystać”<br />
z tej plotki, choćby dyskutując z<br />
ówczesna cenzurą. I chwała mu<br />
za to; Pietrzakowi w kabarecie<br />
uchodziło więcej niż innym, mówił<br />
„bardziej wprost”, wyspecjalizował<br />
się znakomicie w trudnej<br />
sztuce aluzji, miał olbrzymi intelektualny<br />
wpływ na swój gatunek<br />
sztuki, był mistrzem dla kolegów<br />
po fachu, rozwijał intelektualnie<br />
studenckie audytorium.<br />
Kiedy autorka korzysta z<br />
wspomnień, książek i artykułów<br />
prasowych, widać staranność<br />
w dobieraniu i obiektywizm w<br />
ocenie faktów. Przyczyną pozostaje<br />
być może sprawdzalność<br />
ogólnodostępnych źródeł. Gorzej<br />
kiedy cytuje i interpretuje donosy<br />
i raporty SB. Tu pozostawia<br />
nas bezradnymi, aczkolwiek nie<br />
bezbronnymi w ocenie. Cytując<br />
archiwa SB omawia je w sposób<br />
specyficzny, przerywając cytaty,<br />
nie zawsze dokładnie dając odnośniki<br />
do przypisów. Wolałbym<br />
już styl odautorski, a nie silenie<br />
się na podrabianie literatury naukowej.<br />
Oto próbka charakterystycznego<br />
stylu:<br />
Obchody siedmiolecia kabarety<br />
„zabezpieczono operacyjnie”.<br />
Całość została nagrana na taśmy<br />
magnetofonowe przez pracowników<br />
klubu Stodoła i przekazana<br />
Służbie Bezpieczeństwa nazajutrz<br />
(uwaga na to zdanie – przypis<br />
TS). Relację z przedstawienia<br />
sporządziła dla SB TW „Hera” (w<br />
przypisie podaje się jej nazwisko<br />
i krótkie informacje biograficzne,<br />
nie zważając na elementarne obyczaje<br />
i prawo o ochronie danych<br />
osobowych). Dowiadujemy się z<br />
niej, że program kabaretu miał<br />
specjalny charakter, stanowiły go<br />
cztery bloki przerywane muzyka<br />
taneczną. Na scenie pojawili się<br />
– oprócz Pietrzaka i Kofty rzecz<br />
jasna –Stanisławski, Hanna Okuniewicz,<br />
(…) Fronczewski oraz<br />
Krzysztof Teodor Toeplitz, Kazimierz<br />
Rudzki, Agnieszka Osiecka,<br />
Barbara Hoff, Jerzy Urban,<br />
Zbigniew Skupiński, Daniel Passent,<br />
Adam Kreczmar, Marek<br />
Groński, Anna Nehrebecka, Jan<br />
Raczkowski, Wieńczysław Gliński,<br />
Barbara Kraftówna, Andrzej<br />
Szczepkowski, Danuta Rinn, Andrzej<br />
Wróblewski, Jacek Kleyff i<br />
„Salon Niezależnych” oraz – nie<br />
do końca zaplanowany w programie<br />
– Jan Himilsbach. Oczywiście<br />
nie zabrakło miejsca dla<br />
cenzorów – „w osobach p. Lisa<br />
i p. Marcisza – jak donosi Hera.<br />
Koniec cytatu ze strony 60.<br />
W tym miejscu muszę wyrazić<br />
wdzięczność pani Annie Karolinie<br />
Piekarskiej. Wprawdzie<br />
źródła informacji nie są czyste<br />
i etyczne (donosy Hery), ale solidne<br />
i skrupulatne. Dzięki nim<br />
wiemy kto tego wieczoru wystąpił,<br />
odżyć mogą wspomnienia.<br />
Gorzej kiedy stwierdzimy, że<br />
autorka fałszuje. W cytowanym<br />
wyżej fragmencie formułuje (na<br />
podstawie lektury akt tajnych<br />
służb znajdujących się w posiadaniu<br />
IPN) subtelny donosik<br />
na pracowników klubu studenckiego,<br />
którzy nagrali spektakl i