Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση

και των ζώων. Η θεματογραφία της μικροπλαστικής των νεολιθικών πρέπει να συμπληρωθεί με τις πλαστικές
μικρογραφικές απεικονίσεις των σπιτιών, τραπεζιών, αγγείων, αρτόσχημων αντικειμένων κι ακόμα
των μικρών, πρακτικά άχρηστων, πέτρινων εργαλείων κλπ. Όλα αυτά τα αντικείμενα, οι πλαστικές
αυτές μικρογραφίες των στοιχείων (έμψυχων και άψυχων) της καθημερινής ζωής, αποτελούσαν σήματα
(ιδεογράμματα) της νεολιθικής πρωτογραφής. Με όλα αυτά καλύπτεται η κλίμακα των θεμάτων της
καθημερινής ζωής. Όσο για την κυριαρχία της γυναικείας μορφής εξηγείται από την ίδια τη σημασία του
θηλυκού για την επιβίωση της ανθρώπινης ομάδας. […] Για να κυριαρχήσει η μορφή του θηλυκού μέσα
στα θέματα μιας τέχνης, δε χρειάζεται να αντιστοιχεί η παρουσία του με την ιδέα κάποιας υπέρτατης
θεότητας. Το ότι αντιστοιχεί με την ερωτική πράξη, την κύηση, τον τοκετό, το θηλασμό, με τη δημιουργία
δηλαδή ενός νέου ανθρώπου, είναι αρκετό για να επιβληθεί σαν κυρίαρχο θέμα. […]
Μπορούσαν λοιπόν τα θέματα της νεολιθικής μικροπλαστικής να καλύψουν όλα τα στάδια της διαδικασίας
της νεολιθικής ζωής· να καθιερωθεί, με τη βοήθειά τους, ένα πλήρες σύστημα, με βάση το ο-
ποίο θα μπορούσε να προωθηθεί μια «εμπορική» πράξη, μια «εκπαιδευτική» προσπάθεια γύρω από θέματα
πρακτικά πιο πολύ. Θα μπορούσε ακόμα να δηλωθεί η ιδιοκτησία, να γνωστοποιηθεί η κοινωνική
σημασία ενός προσώπου, η λειτουργική σημασία ενός χώρου. Όσο, βέβαια, η γλώσσα γινόταν πιο σύνθετη
και αποκτούσε δικά της μέσα, για να καλύψει τις έννοιες της καθημερινής ζωής, η ειδωλοπλαστική
υποχωρούσε. […] Τα ειδώλια σιγά-σιγά εξαφανίζονται. Κι αυτό δείχνει ότι κάποιο άλλο μέσο τα αντικαθιστά.»
Γιώργος Χ. Χουρμουζιάδης,
Τα νεολιθικά ειδώλια, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1994
σ. 228-231
Ασφαλώς είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντες, όπως το πέρασμα από τη νομαδική ζωή, τη ζωή του
κυνηγού και του τροφοσυλλέκτη, στο στάδιο της εγκατάστασης και της καλλιέργειας της γης (νεολιθική εποχή).
Σταδιακά, οι εξελίξεις αυτές αντανακλούν στο επίπεδο οικιστικής και κοινωνικής οργάνωσης, και κατ' επέκταση
επηρεάζουν τον τρόπο ένταξης και λειτουργίας της τέχνης στη ζωή του ατόμου, αλλά και της ομάδας.
Αζτεκική μάσκα.
Φλωρεντία, Museo de Antropologia.
Νεκρική μάσκα Μάγια.
από ημιπολύτιμους λίθους (εδώ τιρκουάζ). Πόλη
του Μεξικού.
Museo Nazional de Antropologia.
Ο τρόπος, με τον οποίο μπορεί, εξάλλου, η τέχνη να λειτουργεί στο πλαίσιο διαφορετικών συστημάτων σκέψης,
μπορεί να ποικίλει με εξαιρετικά αποκλίνοντες και ενδιαφέροντες τρόπους.
Για παράδειγμα, η προκολομβιανή τέχνη, η τέχνη δηλαδή που αναπτύσσεται στην Αμερική πριν την ανακάλυψή
της με το υπερατλαντικό ταξίδι του Κολόμβου στα τέλη του 15ου αιώνα, τη συνακόλουθη εισβολή των
10