Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Πρόσοψη της εκκλησίας του<br />
Αγίου Τροφίμου στην Αρλ,<br />
περ. 1180<br />
Ρομανική εκκλησία.<br />
Το κτίριο στο σύνολό του - συμπεριλαμβανομένων <strong>και</strong> όλων των διακοσμητικών<br />
στοιχείων που βρίσκονται στο εσωτερικό του - αγωνίζεται να<br />
διδάξει το μήνυμα της Εκκλησίας, με όσο το δυνατό πειστικότερο <strong>και</strong> σαγηνευτικό<br />
τρόπο.<br />
Στην πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Τροφίμου, στην Αρλ, ο διάκοσμος<br />
περιλαμβάνει από τη μορφή του Χριστού «εν δόξη» <strong>και</strong> τα σύμβολα των<br />
τεσσάρων Ευαγγελιστών στο υπέρθυρο, μέχρι τους δώδεκα Απόστολους,<br />
μορφές αγίων, τις αμαρτωλές ψυχές που οδηγούνται στην καταδίκη της Κόλασης<br />
<strong>και</strong> τις ψυχές των μακαρίων που κοιτάζουν προς τον Χριστό.<br />
Έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο η<br />
γλυπτική δείχνει μια διάθεση, η οποία, σταδιακά,<br />
στα επόμενα χρόνια ολοένα θα εντείνεται,<br />
να εξατομικεύσει τα χαρακτηριστικά των εικονιζόμενων προσώπων, προσθέτοντάς<br />
τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Βασικός στόχος παραμένει η πειστική αφήγηση.<br />
Με έναν εξαιρετικά περιεκτικό τρόπο δηλαδή η πρόσοψη πραγματώνει το όραμα<br />
του Πάπα Γρηγορίου, που αναφέραμε λίγο παραπάνω, σε σχέση με το δυναμικό<br />
ρόλο που η εικόνα καλείται να αναλάβει στη διαπαιδαγώγηση των πιστών.<br />
Αντίστοιχα <strong>και</strong> στο μανουάλι του Γκλώστερ, εικονίζεται ένα σύμπλεγμα δαιμόνων<br />
<strong>και</strong> ενάρετων ανθρώπων που αντιμάχονται, χωρίς όμως να υπάρχει καμιά αμφιβολία<br />
για την έκβαση της μάχης. Οι εγγράμματοι πιστοί πληροφορούνται μάλιστα<br />
το αποτέλεσμα αυτού του αγώνα <strong>και</strong> από τη λατινική επιγραφή στο ανώτερο<br />
τμήμα του αντικειμένου.<br />
Ο Ευαγγελισμός, περ. 1150<br />
Χειρόγραφο. Στουτγάρδη,<br />
Νομαρχιακή Βιβλιοθήκη.<br />
Το μανουάλι του Γκλώστερ,<br />
περ. 1104-1113<br />
επιχρυσωμένο, ύψος 0.584<br />
μ. Λονδίνο, Μουσείο<br />
Βικτώριας <strong>και</strong> Αλβέρτου.<br />
Στο σημείο αυτό θα ήταν καλό να προσπαθήσουμε να φανταστούμε τον τρόπο με τον οποίο μια εκκλησία<br />
εντασσόταν <strong>και</strong> λειτουργούσε στο πλαίσιο της τοπικής κοινότητας.<br />
Κι αυτό γιατί όλα τα παραπάνω μπορεί να μας ξενίζουν ή να φαντάζουν υπερβολικά σε μια εποχή ολοκληρωτικής<br />
κυριαρχίας της εικόνας, όπου - έστω <strong>και</strong> πλασματικά - τα πάντα παρουσιάζονται προσιτά σε όλους.<br />
Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η κινητικότητα <strong>και</strong> ο ευρύτερος αντίκτυπος<br />
της ανέγερσης μιας εκκλησίας ήταν πραγματικά μεγάλος, ήδη α-<br />
πό τη στιγμή της οργάνωσης του εργοταξίου. Παράλληλα τα μεγέθη ή-<br />
ταν εντυπωσιακά, μιλώντας τόσο για τις μνημειώδεις διαστάσεις <strong>και</strong> τα<br />
υλικά κατασκευής, όσο <strong>και</strong> για το εμπλεκόμενο ανθρώπινο δυναμικό τεχνιτών,<br />
προερχόμενων όχι μόνο από την τοπική κοινωνία αλλά <strong>και</strong> από<br />
τόπους μακρινούς. Και όλα αυτά σε σχέση πάντα με την περιορισμένη<br />
κλίμακα ενός αγροτικού οικιστικού συνόλου με ξύλινα χαμηλά σπίτια.<br />
Το κτίριο της εκκλησίας θα πρέπει να ήταν αναμφίβολα το κεντρικό<br />
σημείο αναφοράς, <strong>και</strong> η παρουσία του τόσο επιβλητικά κυρίαρχη,<br />
που δε χρειαζόταν τίποτα να αιτιολογήσει, αφού έμοιαζε να βρισκόταν<br />
εκεί πάντα.<br />
Ο ρομανικός ρυθμός φτάνει στην ακμή του τον 12ο αιώνα, χρονική<br />
στιγμή όπου πυκνώνουν οι επαφές της Δύσης με την Ανατολική<br />
Εκκλησία <strong>και</strong> τη Βυζαντινή τέχνη αντίστοιχα, λόγω των Σταυροφοριών.<br />
50
Change language