Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ο Michelangelo Βuonarroti (1475-1564), ο δεύτερος καλλιτέχνης-μύθος της περιόδου που εξετάζουμε, μαθήτευσε<br />
στο εργαστήριο του Domenico Ghirlandaio (1449-1494), ενός δημοφιλούς ζωγράφου της εποχής, που<br />
γνώριζε καλά να επενδύει τα έργα του με όλες εκείνες τις ποιότητες που θα τα καθιστούσαν θελκτικά <strong>και</strong> ευπώλητα<br />
στους πλούσιους Φλωρεντινούς. Οι επερχόμενες γενιές τον γνωρίζουν με το μικρό του όνομα, δηλαδή<br />
απλά ως Michelangelo (Μιχαήλ Άγγελο). Φαίνεται όμως πως από αυτό το διάστημα της μαθητείας θα<br />
κρατήσει μόνο εκείνο το κομμάτι που αφορά στην απόκτηση τεχνικών γνώσεων, καθώς οι δικές του ανησυχίες<br />
είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με εκείνες του δασκάλου του, ώστε να αρκεστεί απλώς στην παραγωγή<br />
εικόνων που εύκολα γοητεύουν το κοινό. Εξάλλου, ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του γλύπτη.<br />
Αν στην περίπτωση του Leonardo είδαμε τις<br />
μεθόδους της παρατήρησης <strong>και</strong> της εμπειρικής<br />
γνώσης να δένονται αναπόσπαστα με την τέχνη<br />
της ζωγραφικής, με τον Michelangelo, στις παραπάνω<br />
παραμέτρους, προστίθεται <strong>και</strong> το στοιχείο<br />
της εξειδίκευσης, αφού όλες του οι προσπάθειες<br />
συγκεντρώνονται στην προσέγγιση <strong>και</strong> την<br />
ουσιαστική γνωριμία με το ανθρώπινο σώμα.<br />
Σταθμός στις παραγγελίες που δέχθηκε, θα<br />
Domenico Ghirlandaio<br />
Η Γέννηση της Παναγίας, 1491.<br />
Τοιχογραφία (fresco).<br />
Φλωρεντία, Santa Maria Novella.<br />
σταθεί η ανάθεση του ταφικού μνημείου του Πάπα<br />
Ιουλίου του Β΄ στη Ρώμη, μολονότι πρόκειται<br />
για έργο που τελικά δεν υλοποιήθηκε, αφού ο Πάπας<br />
προτίμησε να δώσει προτεραιότητα στην αντικατάσταση<br />
της βασιλικής του Αγίου Πέτρου από ένα νέο ναό, παγώνοντας έτσι τις υπόλοιπες καλλιτεχνικές<br />
δραστηριότητες.<br />
Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή αυτής της ιστορίας όμως αφορά -σε σχέση πάντα με ό,τι έχουμε μέχρι στιγμής<br />
συζητήσει, όχι τόσο στις πιθανές διαπλοκές <strong>και</strong> το παρασκήνιο που καθοδηγούσαν τις επιλογές του ηγέτη της<br />
Εκκλησίας, αλλά στον τρόπο που ο Michelangelo αντιμετώπισε τις εξελίξεις. Όχι μόνο έφυγε έξαλλος για τη<br />
Φλωρεντία, αλλά άφησε <strong>και</strong> μια επιστολή στον Παπά, στην οποία φαίνεται ότι τον αντιμετώπιζε τουλάχιστον<br />
ως ίσος προς ίσο. Στάση αδιανόητη, όχι μόνο για έναν μεσαιωνικό τεχνίτη, αλλά <strong>και</strong> για δημιουργούς των χρόνων<br />
του Masaccio ή του Piero.<br />
«Εδώ ωστόσο πρέπει να κάνουμε μια σημαντική διευκρίνιση: η πορεία αυτή δεν είναι ούτε απλή, ούτε<br />
εύκολη, ούτε πανομοιότυπη σε όλη την ήπειρο. Ακόμη <strong>και</strong> τον 17ο αλλά <strong>και</strong> τον 18ο αιώνα τα παντοειδή<br />
μεσαιωνικά / συντεχνιακά κατάλοιπα συνεχίζουν να συνοδεύουν το καλλιτεχνικό επάγγελμα. Και<br />
τούτο συμβαίνει κυρίως γιατί μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον καλλιτεχνικό<br />
τομέα, δεν έχει πρόσβαση στις πλουσιοπάροχα αμειβόμενες ιδιωτικές παραγγελίες. Στη Βόρεια<br />
Ευρώπη, για παράδειγμα, το συντεχνιακό πνεύμα (<strong>και</strong> ο συνακόλουθος επαγγελματικός προστατευτισμός<br />
που σε γενικές γραμμές συγκρούεται, για λόγους επαγγελματικού ανταγωνισμού με την ι-<br />
δέα του καλλιτέχνη ως ανεξάρτητου δημιουργού) παραμένει ιδιαιτέρως ισχυρό, ιδίως στις χώρες όπου<br />
απουσιάζουν οι μεγάλες πριγκιπικές <strong>και</strong> βασιλικές αυλές, <strong>και</strong> κατά συνέπεια ο θεσμός της πατρωνίας<br />
είναι είτε ανύπαρκτος είτε ισχνός. Οι περισσότερες συντεχνίες διατηρούνται στον Βορρά <strong>και</strong> κατά τη<br />
διάρκεια του 18ου αιώνα, ενώ σε χώρες όπως η Γαλλία ακμάζει πληθώρα εργαστηρίων μαζικής παρα-<br />
65
Change language