Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Προϊστορικοί <strong>και</strong> πρωτόγονοι λαοί:<br />
Η τέχνη των ιθαγενών της Αμερικής κατά την προκολομβιανή εποχή<br />
Στη συγκεκριμένη διδακτική ενότητα, περισσότερο ίσως απ' όσο σε οποιαδήποτε άλλη,<br />
εκπαιδευτές <strong>και</strong> εκπαιδευόμενοι καλούνται να συνειδητοποιήσουν πως η παρουσίαση<br />
ενός χρονικού της τέχνης δε σημαίνει την παράθεση πληροφοριών που περιγράφουν<br />
μια γραμμική, εξελικτική πορεία. Δεν υπάρχει δηλαδή ένα αφετηριακό σημείο,<br />
όπου τοποθετούνται τα σύνολα των απλοϊκών (<strong>και</strong> άρα, υποδεέστερων) διατυπώσεων,<br />
για να καταλήξουμε βαθμηδόν στη σύνθετη (<strong>και</strong> επομένως, προηγμένη) σύγχρονη<br />
καλλιτεχνική πραγματικότητα.<br />
Αν οι χαρακτηρισμοί «πρωτόγονος» <strong>και</strong> «προϊστορικός» απαντώνται κάποιες φορές<br />
στο πλαίσιο απαξιωτικών κρίσεων, είναι απλώς γιατί το υπό εξέταση αντικείμενο<br />
προσκρούει σε μια σειρά από στείρα <strong>και</strong> αδιέξοδα στερεότυπα.<br />
Το πώς προσεγγίζουμε εμείς αυτά τα έργα σήμερα<br />
Τελετουργική μάσκα από<br />
την περιοχή του Κόλπου<br />
των Παπούα, Νέα Γουινέα,<br />
περ. 1880<br />
Αγγείο με τη μορφή μονόφθαλμου<br />
άντρα - Περού,<br />
περ. 250-550 μ.Χ.<br />
σχετίζεται σίγουρα με τον τρόπο με τον οποίο έχουμε γαλουχηθεί, ώστε εξ αρχής<br />
να αντιμετωπίζουμε ως αριστουργήματα τα έργα της κλασικής αρχαιότητας <strong>και</strong> ως<br />
ατελείς απόπειρες έργα, όπως η Τελετουργική μάσκα από την περιοχή του Κόλπου<br />
των Παπούα (Νέα Γουινέα).<br />
Τι είναι όμως αυτό που ενδιαφέρει τους δημιουργούς (<strong>και</strong> όχι τι μπορούν να καταφέρουν)<br />
- αυτό είναι το θεμελιώδες ερώτημα που θα πρέπει να προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε,<br />
λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο <strong>και</strong> επιχειρώντας<br />
να προσδιορίσουμε τη λειτουργία των αντικειμένων στο «φυσικό» τους περιβάλλον<br />
(πριν δηλαδή αυτά γίνουν εκθέματα στις προθήκες των μουσείων).<br />
Δεν είναι η στάθμη της τεχνογνωσίας ή ο βαθμός της επιδεξιότητας που διαφέρουν<br />
στη συγκεκριμένη παραγωγή. Οι ουσιαστικές διαφορές αφορούν στις ιδέες <strong>και</strong><br />
τις αντιλήψεις για τον άνθρωπο <strong>και</strong> τη θέση του στον κόσμο.<br />
Ίσως, αν εξηγήσουμε την απόφαση της συνεξέτασης προϊστορικών <strong>και</strong> πρωτόγονων<br />
πολιτισμών, να γίνει περισσότερο σαφές τι εννοούμε. Στην κατεύθυνση αυτή είναι<br />
εξαιρετικά διαφωτιστικό το απόσπασμα που ακολουθεί:<br />
«Δεν μπορούμε να καταλάβουμε την τέχνη του παρελθόντος, αν δεν ξέρουμε τους σκοπούς που εξυπηρετεί.<br />
Όσο πιο μακριά ανατρέχουμε στην Ιστορία, τόσο πιο καθορισμένοι αλλά <strong>και</strong> πιο παράξενοι γίνονται<br />
οι στόχοι που υποτίθεται πως εξυπηρετεί η τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει όταν φεύγουμε από τις πόλεις<br />
<strong>και</strong> πηγαίνουμε στα χωριά ή, ακόμη καλύτερα, όταν φεύγουμε από πολιτισμένες χώρες <strong>και</strong> πηγαίνουμε<br />
σε λαούς που ο τρόπος της ζωής τους μοιάζει ακόμη με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν<br />
οι μακρινοί μας πρόγονοι. Αυτούς τους λαούς τους λέμε «πρωτόγονους», όχι επειδή είναι πιο α-<br />
πλοϊκοί - οι διαδικασίες της σκέψης τους είναι συχνά πιο περίπλοκες από τις δικές μας - αλλά επειδή<br />
7
Change language