Untitled - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση

λιξη του επεισοδίου στο οποίο αναφέρεται. Σε καμία όμως περίπτωση δε φαίνεται να ενδιαφέρεται για τον ε-
ξωραϊσμό της αποτρόπαιης σκηνής που απεικονίζει. Ο θεατής βρίσκεται άμεσα αντιμέτωπος με το αποτέλεσμα
μιας βίαιης πράξης και καλείται να μετέχει στην αναταραχή της στιγμής.
Και βέβαια είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο η σύνθεση του Donatello ενσωματώνει το αποτέλεσμα
της μελέτης των αρχαίων μνημείων, στην προσπάθειά του να ανασυνθέσει την πραγματική αίσθηση του
περιβάλλοντος χώρου.
Εξίσου ενδιαφέρων και καινοτόμος είναι και ο τρόπος με τον οποίο πραγματεύεται
την απόδοση ενός γυμνού σε φυσικό μέγεθος, με αφορμή το χάλκινο
Δαβίδ που έφτιαξε για το αίθριο του Palazzo Medici στη Φλωρεντία. Πρόκειται
για έργο περίοπτο, προορισμένο δηλαδή να είναι θεατό από όλες τις πλευρές.
Με το κεφάλι του ηττημένου Γολιάθ στα πόδια του, μετά την αναμέτρησή
τους, ο νεαρός Δαβίδ εικονίζεται, κρατώντας το ξίφος του αντίπαλου, στη χαλαρή
στάση του contraposto (ρίχνοντας δηλαδή το βάρος του σώματός του στο
ένα πόδι και έχοντας άνετο το άλλο), με μπότες και καπέλο, γεγονός που τονίζει
επιπλέον τη γυμνότητά του.
Donatello
Δαβίδ, περ. 1440.
Χαλκός. Φλωρεντία, Borgello.
Προχωρώντας στο 15ο αιώνα, οι κατακτήσεις εμπεδώνονται, οι πειραματισμοί
όμως συνεχίζονται και εξακολουθούν να αποδεικνύονται ε-
ξαιρετικά γόνιμοι.
Τα κτίρια που σχεδιάζει ο Leon Battista Alberti (1404-1472) θέτουν τη νέα
αρχιτεκτονική στην υπηρεσία της καθημερινής ζωής, προτείνοντας εντυπωσιακούς
-συγκρατημένους ωστόσο- συνδυασμούς για το σχεδιασμό κατοικιών.
Έτσι, στην πρόσοψη του Palazzo, που σχεδιάζει γύρω στα 1460 για
μια πλούσια οικογένεια εμπόρων της Φλωρεντίας, τους Rucellai, μεταφέρει
το δίδαγμα της εναλλαγής των αρχιτεκτονικών ρυθμών, χρησιμοποιώντας ε-
ντοιχισμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία, πεσσούς και θριγκούς, αντί για κίονες ή
ημικίονες, που θα άλλαζαν εντονότερα την όψη του κτιρίου.
Το πρόσωπο του Alberti μπορεί να λειτουργήσει για μας εξάλλου ως ένα
πολύ καλό παράδειγμα, προκειμένου να παρακολουθήσουμε πώς εκπληρώνεται
η αναγεννησιακή αντίληψη, σχετικά με τον οικουμενικό άνθρωπο.
Με την πραγματεία του Περί Ζωγραφικής το 1435, συντάσσει έναν θεωρητικό
οδηγό στον οποίο οι συνάδελφοι του, λόγιοι πια καλλιτέχνες, μπορούν να
βρουν συστηματοποιημένες και υποστηριγμένες διεξοδικά και απόψεις, με τις
οποίες πρακτικά ήταν σίγουρα εξοικειωμένοι.
Leon Battista Alberti
Palazzo Rucellai, Φλωρεντία,
περ. 1460.
Ας διαβάσουμε την εισαγωγική του παράγραφο:
«Στο σύντομο τούτο σχόλιο που αφιερώνω στη ζωγραφική, θα δανειστώ από τους μαθηματικούς όσα
στοιχεία έχουν σχέση με το αντικείμενό μου, για λόγους μεγαλύτερης σαφήνειας. Όταν αυτά τα στοιχεία
θα έχουν γίνει κατανοητά, θα προχωρήσω, με όση ικανότητα διαθέτω, στην ερμηνεία της ζωγραφικής,
με αφετηρία τις ίδιες τις αρχές της φύσης. Αλλά παρακαλώ θερμά, μην το ξεχνάτε: στη θεωρία
58