PDF1.94 MB - Wyższa Szkoła Komunikacji i ZarzÄ dzania

92Rola grup rówieśniczych w procesie socjalizacji młodzieżyliczba czynów karalnych wzrosła z 69 051 do 78 758. W analogicznym okresieliczba przestępstw popełnionych zarówno przez dorosłych, jak i nieletnich wzrosłao blisko 100%, osiągając w 1998 roku liczbę miliona stwierdzonych przestępstw.Udział czynów młodzieży w ogóle przestępstw kształtuje się od 13,6%w roku 1987 do 7,3% w roku 1998. Spadek procentowego udziału nieletnichw dokonywaniu czynów karalnych wynika ze wzrostu przestępczości dorosłych,a nie z obniżenia liczby czynów karalnych popełnionych przez nieletnich, którewystępują w statystykach policyjnych łącznie. Na uwagę zasługuje równieżilość osób popełniających przestępstwa. Ich całkowita liczba wyniosła w 1987roku 285 409 – w tym nieletnich 35 335. Natomiast w 1998 ogół osób podejrzanychwzrósł do 396,055, z czego grupa młodocianych stanowi 58,151 osób.Procentowy udział nieletnich to wielkości rzędu 12.4% w 1987 i prawie 15%w 1998 roku. Istotna rozbieżność pomiędzy ilością czynów uznanych za niezgodnez prawem, a liczbą osób podejrzanych wynika z co najmniej dwóch powodów.Po pierwsze spada wykrywalność ogółu przestępstw, po drugie istnieje dużagrupa osób, które wchodzą w konflikt z prawem wielokrotnie. Przyczyny wzrostuprzestępczości wśród nieletnich są wysoce zróżnicowane. Na plan pierwszywysuwają się czynniki związane z dysfunkcyjnym wypełnianiem podstawowychzadań rodzin pochodzenia młodzieży. Proces transformacji ustrojowej spowodowałwzrost napięcia i konfliktów w ramach rodziny. Wzrosła rola funkcjimaterialno-ekonomicznej przy jakościowym obniżeniu wypełniania przez rodzinęfunkcji kontrolnej i socjalizacyjno – wychowawczej. Na uwagę zasługujerównież proces zwiększania się liczby rodzin niepełnych. Zdaniem B. Hołysta,w niektórych wielkomiejskich szkołach są klasy, w których prawie nie ma uczniówz pełnych rodzin. Brak opieki, niestabilność emocjonalna, zaburzone konfliktowekontakty rodzinne skłaniają młodych ludzi do zaspokojenia własnych potrzebpoza domem. Zdarza się, że 10- i 11-latki utrzymują z kradzieży nie tylko siebie,ale i rodziców, że szukają życzliwości i zrozumienia w grupie rówieśników podobnychdo siebie, że agresję, jakiej doświadczają od najbliższych, odreagowująna innych – dzieciach i dorosłych (B. Hołyst, 1991). Nastawienie na posiadanieprzedmiotów będących manifestacją zachowań konsumpcyjnych jest powodemwzrostu przestępstw związanych z kradzieżą i wymuszeniami pieniędzy. Porównanieroku 1992 z rokiem 1998 wykazuje trzykrotny wzrost liczby tego rodzajuprzestępstw 3 100 do 10 542 (B. Urban, 2000: 197). Tendencja wzrostowa utrzymujesię także w odniesieniu do przestępstw związanych z pobiciem i uszkodzeniemciała. W perspektywie ostatniej dekady zaobserwowano wzrost tego rodzajuprzestępstw z poziomu 1306 do 3022 stwierdzonych przypadków.