Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

248Grażyna Dyrda1. Specyfika produktu turystyki pielgrzymkowejPielgrzymki stanowią specyficzną formę aktywności turystycznej, podejmowanejz pobudek religijnych i mogą przyjmować następujące formy: pieszej wędrówkido miejsc świętych, podróży w celu uczestniczenia w znaczących uroczystościachreligijnych lub wyjazdów turystycznych, których celem jest nawiedzeniemiejsc kultu religijnego 1 . Turystyka pielgrzymkowa to podróże motywowane religijnie,„których głównym celem są miejsca kultu religijnego, wydarzenia o charakterzereligijnym oraz obiekty sakralne” 2 . Takie podejście do istoty turystyki pielgrzymkowejimplikuje sposób definiowania pielgrzymkowego produktu turystycznego.Produkt turystyczny w ujęciu rynkowym to wszystkie dobra i usługi wytwarzanei nabywane przed podróżą, w czasie jej trwania oraz podczas pobytu pozamiejscem stałego zamieszkania 3 . Produkt turystyki pielgrzymkowej można zdefiniowaćjako pakiet usług zaspokajających: podstawowe potrzeby ogólnie związanez aktywnością turystyczną, potrzeby związane bezpośrednio z uprawianiem turystykipielgrzymkowej oraz inne potrzeby turystyczne w miejscu docelowym 4 .Istota produktu turystyki pielgrzymkowej w ujęciu podażowym, czyli z punktuwidzenia biura podróży, sprowadza się w praktyce do wykreowania takiej jegopostaci, która zaspokajałaby religijne potrzeby uczestników pielgrzymek. Touroperatorwinien zapewnić możliwość zaspokojenia tych potrzeb, natomiast nie ma onwpływu na rzeczywiste motywacje nabywców oferowanego produktu pielgrzymkowego.Dominacja religijnego celu pielgrzymek nie przekreśla możliwości oferowaniaproduktu poszerzonego, odpowiadającego pozareligijnym oczekiwaniomuczestników pielgrzymek. Świadczą o tym publikowane wyniki badań rynkowych,w tym również badań realizowanych przez autorkę 5 .Biura podróży, kształtując produkty turystyki pielgrzymkowej, mają na uwadzeprzede wszystkim ich atrakcyjność rynkową, a tym samym zdolność do generowaniazysków. Dlatego też produkty pielgrzymkowe, podobnie jak pozostałaczęść oferty produktowej, kreowane są z wykorzystaniem instrumentów marketingowych.Dla potrzeb niniejszego opracowania dokonano uproszczonej analizy ofert1A. Jackowski, Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii, Wyd. UniwersytetuJagiellońskiego, Kraków 2003, s. 123–126.2A. Mikos v. Rohrscheidt, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy,GWSHM Milenium, Gniezno 2008, s. 147.3G. Gołembski (red.), Przedsiębiorstwo turystyczne. Ujęcie statyczne i dynamiczne, PWE,Warszawa 2007, s. 29.4A. Panasiuk, Koncepcja produktu turystyki pielgrzymkowej, w: Turystyka pielgrzymkowa,red. Z. Kroplewski, A. Panasiuk, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin2010, s. 373–374.5G. Dyrda, T. Maciałek, Postawy mieszkańców województwa podkarpackiego wobec różnychform turystyki religijnej w świetle wyników badań ankietowych, w: Turystyka pielgrzymkowa…,op.cit. s. 210–211.