You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
áè÷ñýí áàéñíûã Íàìûí Òºâ õîðîî áóðóóøààí õ¿÷èíã¿é áîëãîæýý.<br />
Ýñýðã¿¿ õàðãèñ ôåîäàëóóä Áîãäûí òîéðîíä íÿãòàð÷ áàéñàí áà òýä Áîãä<br />
ãýãýýíèé õýìæýýò öààçàò áîëîâ÷ õààí õýìýýõèéã àøèãëàæ áîëîõ áàéñàí<br />
òóë Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð Áîãä õààíû ýðõ, ¿¿ðýã ÿìàð áîëîõûã õóóëü÷ëàí<br />
òîãòîîõ íü ç¿éòýé ãýæ ¿çæýý. 11 ä¿ãýýð ñàðûí 1-íä á¿õ ÿàìíû ñàéä, îðëîã÷èä,<br />
Çàñãèéí ãàçðûí àëáàí õààã÷èä, íàì áà ýâëýëèéí òºâ õîðîîíû òýðã¿¿ëýã÷<br />
ãèø¿¿ä îðîëöñîí Çàñãèéí ãàçðûí ºðãºí õóðàëäààí áîëæ, Áîãä ãýãýýíèé ýðõ<br />
õýìæýýíèé òóõàé õóóëü áàòàëñàí áºãººä òýð íü ò¿¿õýíä “Òàíãàðãèéí ãýðýý”<br />
ãýæ àëäàðøæýý. 257 Òýðõ¿¿ òàíãàðãèéí ãýðýýíä ºã¿¿ëñýí íü:<br />
Îäîî öàã õýäèéãýýð Ìîíãîë óëñàä õýìæýýò ýðõòýé çàñàã áàéãóóëñàí<br />
áîëîâ÷ ýä¿ãýý õ¿ðòýë óëñûí õààí áà Çàñãèéí ãàçðûí õîîðîíäûí áàðèëäëàãà<br />
ýðõ ìýäëèéí õýìæýýã òîãòîîñîí õóóëü ä¿ðýì ãàðãàæ òóíõàãëàñàíã¿é áºãººä<br />
ýíýõ¿¿ õýðãèéã Àðäûí Çàñãèéí ãàçðààñ õýìæýýò çàñàãòàé àðä óëñóóäûí<br />
¯íäñýí õóóëèéí ãîë óòãûã õàðãàëçàí ÿâóóëæ á¿õèé òóë õýðýâ ¿¿íýýñ óðàãø<br />
ýíý õýâýýð òóñ óëñûí õýðãèéã ÿâóóëáàë óëñûí õààí áà Çàñãèéí ãàçðûí<br />
õîîðîíä ¿ë òîõèðîõ ÿâäàë ãàð÷, óëñûí áàéäàë àìàðã¿é áîëîõ áîëçîøã¿é” ãýýä<br />
çààñàí íü “Ìîíãîë óëñûí Áîãä õààí Æàâçàíäàìáà õóòàãò, øàðûí øàøíû áîãä<br />
ýçýí òóë, óëñ òºðèéí õýðýãò õîëáîãäîëã¿é ... Áîãä Æàâçàíäàìáà õóòàãò õààí<br />
íü ... òóñ óëñûí àëèâàà õýðãèéã Çàñãèéí ãàçðûí Åðºíõèé ñàéäààð äàìæóóëàí<br />
ã¿éöýòãýâýë çîõèíî.<br />
...Õýðýâ äîòîîäûí ñàìóóí ¿¿ñýõ áà òóñ óëñ ñàìóóðàõàä õ¿ðâýýñ ç¿éã ¿çýæ<br />
Çàñãèéí ãàçðààñ ýíõ öàãèéí ä¿ðýì õýìæýýíèé ¸ñîîð óðüäààð Áîãä õààíòíàà<br />
àéëòãàõûã ¿ë õýðýãñýí, ÷óõàë õóóëü òóøààë ÿâóóëæ áîëíî” 258 ãýæýý.<br />
Ýíý áàðèìò áè÷èã áîë àðäûí çàñàãò óëñààñ ãàðãàñàí õóóëü öààçûí<br />
÷óõàë áàðèìò áè÷èã þìàà. Òàíãàðãèéí ãýðýýíèé ¿íäñýí ãîë õóðö ¿ç¿¿ð íü<br />
Àðäûí Çàñãèéí ðîëèéã äýýøë¿¿ëæ, òºðèéí á¿õ õýðýãò ýçýí õààíû ýðõèéã<br />
õÿçãàààðëàõàä ÷èãëýæýý. Àðäûí çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîë øèéäâýðò Áîãä õààí<br />
õîðèã òàâèõ ýðõã¿é áîëñîí áºãººä íýãýí óäàà ¸ñ òºäèé õîðèã òàâèâ÷ òèéíõ¿¿<br />
õîðèã òàâèóëñàí õóóëü ç¿éëèéí òºñëèéã Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð áàòàëáàë òýð íü<br />
õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ áîëæýý. Ò¿¿í÷ëýí ýëäýâ ¿éìýýí ñàìóóí äýãäâýë Áîãä<br />
õààíä óðüä÷èëàí ìýäýãäýëã¿éãýýð Àðäûí Çàñãèéí ãàçà𠺺𺺠õóóëü ãàðãàõ<br />
ýðõòýé áîëñîí áàéâ. Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð ýíýõ¿¿ õóóëèéã ãàðãàæ áèåë¿¿ëñýí<br />
íü õóâüñãàëûí îëîëòóóäûã õàìãààëàõ áà ò¿¿íèé àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàæ ºã÷<br />
÷àäæýý.<br />
Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿ ýëäýâ îðîëäëîãûã öàã òóõàéä íü<br />
èëð¿¿ëýí óñòãàæ áàéæýý.<br />
Õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿ öóóðõàëòàé òýìöýõ íü ÷óõàë áîëñíûã Çàñãèéí ãàçðûí<br />
12 äóãààð ñàðûí 4-íèé øèéäâýðò òîäîðõîé çààæýý.<br />
1921 îíû 12 äóãààð ñàðä Ñàæ ëàìûí õóéâàëäààíûã èëð¿¿ëæ, ò¿¿íä<br />
îðîëöñîí 48 õ¿íèéã áàðèâ÷èëæýý. Áàðèâ÷ëàãäñàí õ¿ì¿¿ñò Àðäûí Çàñãèéí<br />
ãàçàð ýíýðýíã¿é õàíäàæ áàéñíûã Áîãä ãýãýýí àøèãëàæ øèéòãýëèéã<br />
257<br />
“Òàíãàðãèéí ãýðýý”-íèé ¿ã ýõ îäîî ÁÍÌÀÓ-ûí Àðäûí Èõ Õóðëûí àðõèâò õàäãàëæ áàéãàà áîëíî.<br />
258<br />
Àðäûí çàñãààñ 1921-1924 îíóóäàä àâñàí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä. ò. 31-32.<br />
174
Change language