Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ãàäààäûí õ¿ì¿¿ñò îëãîõ ãàçðûí òóõàé ä¿ðìèéã Çàñãèéí ãàçðààñ 1923<br />
îíû 8 äóãààð ñàðûí 30-íä áàòàëæýý. 274 Ýíý ä¿ðýì ¸ñîîð îðîí íóòãèéí<br />
áàéãóóëëàãóóä ãàäààäûí õ¿ì¿¿ñò ýçýìøèõ ãàçàð áà ò¿¿íèéã ýäëýõ ýðõ îëãîõ<br />
áºãººä òýðíèéã íü Ñàíãèéí ÿàì áàòàëæ, õºðñ, öàã óóðûí íºõöëèéã õàðãàëçàí<br />
ò¿ðýýñ íîîãäóóëæ áàéõ áîëæýý.<br />
Ò¿ðýýñíèé àðàâíû 6 õóâèéã óëñûí òºñºâò, 4 õóâèéã îðîí íóòãèéí<br />
çàõèðãààíû õýðýãöýýíä àâ÷ àøèãëàõ áîëãîæýý. ¯¿íýýñ ¿çýõýä óëñ áîë çºâõºí<br />
ò¿ðýýñëýõ õýðãèéã çîõèöóóëàã÷ áèø õàðèí á¿õ ãàçðûí ýçýí áîëñîí áàéñàí íü<br />
èëýðõèé áàéíà. Ò¿ðýýñëýã÷èä àâñàí ãàçðàà äóð ìýäýí áóñäàä øèëæ¿¿ëæ ¿ë<br />
áîëîõ áà îðîí íóòãèéí ýðõ áàðèã÷ áàéãóóëëàãûí õÿíàëòã¿éãýýð øèíý ãàçàð<br />
àâ÷ áîëîõã¿é ä¿ðýìòýé áàéæýý. Ò¿¿í÷ëýí ò¿ðýýñëýã÷èä àâñàí ãàçðûí ìîäûã<br />
îãòëîõ, ºâñ õàäàõ, òýíä áàðèëãà áàðèõ áîë òóñ òóñûã óëñààñ áàòàëñàí òóñãàé<br />
ä¿ðýì æóðìûí äàãóó ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýãòýé áàéæýý. Ò¿ðýýñýíä îëãîñîí ãàçðûí<br />
áàÿëãèéã àøèãëàõ áóþó ñóäëàõ çýðýã õýðýãöýý ãàðâàë, óëñ äóðòàé öàãòàà òýð<br />
ãàçðûã ìýäýëäýý ýðã¿¿ëýí àâàõ ýðõòýé áàéæýý.<br />
Àéìãóóä áà çàðèì õîøóóäûã ººð÷ëºõ, øèíý ñóì, õîøóóäûã áàéãóóëàõ<br />
çàìààð íóòàã áýë÷ýýðèéí àñóóäëûã áàñ øèéäâýðëýæ áàéâ. Ýíý àðãà õýìæýý<br />
íü õóó÷èí õîøóó çàñàã íî¸äîîñ àðäóóäûã õîøóó äàìæóóëàí í¿¿ëãýõã¿éãýýð<br />
ººðòºº õàðààò áîëãîí áàðüæ áàéñàí ýðõèéã ýâäæýý. Áýë÷ýýðèéí àñóóäëûã<br />
àðäóóäûí õýðýãöýýã õàðãàëçàí øèéäâýðëýæ ýõëýâ. Ýíý íü Öýöýðëýã ìàíäàë,<br />
Õàíòàéøèð óóëûí àéìãóóäààñ àðäóóä Áîãä õàí óóë, Õàí Õýíòèé óóëûí<br />
àéìãóóäàä íýëýýä øèëæèí í¿¿æ áàéñàí ÿâäëààñ òîäîðõîé ¿çýãäýíý. 275<br />
Çàñàã áà çàñàã áóñ íî¸ä áîëîí îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààäûí òàëààð<br />
õóóëü ãàðãàñàí íü õîøóóíû ãàçàð íóòãèéã çàñàã íî¸í ¿å óëèðàí ºì÷èëæ<br />
áàéñàí ýðõèéã óñòãàñíû áèåëýë áîëæýý. Ýíý õóóëü ¸ñîîð õîøóóíû äàðãûã<br />
àðäóóä ººðñíºº ñîíãîõ áà óëèðóóëàí ñîíãîõ ýðõòýé áîëæýý. Èéì ó÷ðààñ<br />
õîøóóã ¿å óëèðàí çàõèð÷ áàéñàí õóó÷èí ¸ñ ýâäýð÷, õîøóóíû ýðõ àðä îëíû<br />
ãàðò øèëæñýíýýñ ãàäíà ãàçðûí àñóóäëûã øèéäâýðëýõýä ÷óõàë õ¿÷èí ç¿éë<br />
áîëæýý.<br />
Àðäûí çàñãààñ ýäèéí çàñàã, çàõèðãààíû òàëààð àâ÷ ÿâóóëñàí àðãà<br />
õýìæýýí¿¿ä íü áàñ èìïåðèàëèçìûã ýñýðã¿¿öñýí øèíæ ÷àíàðûã õàðóóëæ<br />
áàéíà. Ýíý íü ãàäààäûí õóäàëäàà÷èä, óóë, óóðõàéí àæëûã ýðõëýã÷ ãàäààäûí<br />
õàðüÿàò íàðò ãààëü, òàòâàð íîîãäóóëñàí áà ãàäààäûí ìºí㺠õ¿¿ëýã÷äýä òºëºõ<br />
ºð øèðèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîæ, çàðèì ¿éëäâýðèéí ãàçàð, õîëáîî õàðèëöàà<br />
çýðãèéã óëñûí ìýäýëä àâñíààñ ãàäíà ¿íäýñíèé ýä õýðýãëýã÷äèéí õîðøîîã àëü<br />
áîëîõîîð áýõæ¿¿ëæ ýõýëñýíä îðøèíî.<br />
Ãàäààäûí õóäàëäààíû ï¿¿ñ áà ¿éëäâýðèéí ãàçðóóäààñ òàòâàð õóðààõ òóõàé<br />
ä¿ðìèéã 1922 îíû 2 äóãààð ñàðûí 10-íä Çàñãèéí ãàçðûí õóðëààð áàòàëæýý. 276<br />
Ãàäààäûí ìºí㺠õ¿¿ëýã÷äýä òºëºõ ºð øèðèéã çîãñîîõ òóõàé øèéäâýðèéã<br />
õàòóó ñàõèí áèåë¿¿ëýõèéã á¿õ ÿàì, àéìàã, øàâèéí ýðõ áàðèã÷ íàðò 1922 îíû<br />
274<br />
ÓÒÒÀ Àðäûí çàñãèéí 8 äóãààð äàíñíû 8703-ð á¿ñ.<br />
275<br />
Õîçÿéñòâî ìîíãîëèè. Ñýòã¿¿ë. 1926. ¹ 1. Èòîãè ó÷åòà íàñåëåíèÿ 1924 ã.<br />
276<br />
Àðäûí çàñãààñ 1921-1924 îíä àâñàí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä ÓÁ., 1954. ò. 158-159.<br />
183
Change language