Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
á¿ðýëäýõ¿¿íòýéãýýð ñîíãîõîîð øèéäâýðëýâ. Íàìûí Òºâ Õîðîîíû äàðãàä<br />
Ñ.Äàíçàí, ãèø¿¿äýä Ö.Äàìáàäîðæ, Ä.Ëîñîë íàðûã ñîíãîæ, 4 äýõ ãèø¿¿íèéã<br />
Êîìèíòåðíû ÀÄÍÁÄÍÃ-ààñ ñîíãîí ñóóëãàõààð òîãòæýý. Òºâ Õîðîîíû áè÷èã<br />
õýðãèéí ýðõëýã÷èä Ä.Áàäàð÷èí, Æ.Äýæèä-Îñîð íàðûã òîìèëæ, Òºâ Õîðîîíû<br />
á¿ðýí ýðõèéã Õèàãòûã ÷ºëººëñíèé äàðààãààð çàðëàí õóðàëäóóëàõ áàãà õóðàë<br />
õ¿ðòýë õ¿÷èíòýé õýìýýí çààæýý.<br />
Ãóðàâ äàõü ºäðèéí õóðàëäààíààð ÌÀÍ-ûí Òºâ Õîðîîã ñîíãîí<br />
áàéãóóëæ, ÌÀÍ-ûí ¿íäñýí áàðèìò áè÷ã¿¿äèéã õýëýëöýí áàòàëñàí ò¿¿õýí<br />
à÷ õîëáîãäîëòîé ¿éë ÿâäëóóä áîëñîí ó÷èð õîæèì íü, 1924 îíä ÌÀÍ-ûí<br />
àíõäóãààð “Èõ õóðàë” õýìýýí íýðëýõýýð òîãòæýý. Èéíõ¿¿ ýðõ ÷ºëººíèé<br />
òýìöëèéí áîäëîãî òàêòèêèéã òîäîðõîéëñíû äàðààãààð ïðàêòèê ¿éë<br />
àæèëëàãààíû òºâ áàéãóóëëàãûã áóé áîëãîõ ýýëæèò çîðèëò òóëãàðàâ.<br />
Õýäèéâýýð Èõ Õ¿ðýýíä àâòîíîìèéí çàñãèéã ñýðãýýí áîñãîñîí òóõàé<br />
òóíõàãëàæ, Áîãäûí Çàñãèéí ãàçàð îðøèí òîãòíîæ áàéñàí ÷ Óíãåðíû áîñãîñîí<br />
Çàñãèéí ãàçàð íü ýðõ ÷ºëººíèé òýìöýëä áîññîí ìîíãîë÷óóäûí õ¿ññýí çàñàã<br />
áèø áàéâ. ͺ㺺òýéã¿¿ð òºð ¸ñíû îëîí çóóí æèëèéí óëàìæëàë ¸ñîîð çàñàã<br />
òºðèéí íýð õ¿íä, ñ¿ð ñ¿ëäýíä áèøðýí ø¿òýæ èðñýí ¿íäýñíèé õóâüñãàë÷èä<br />
“…àíõ çàñãèéã ¿¿ñãýí òîãòîîõã¿éãýýð èõ öýðãèéã õºäºëãºí Õèàãò õîòíîî<br />
áàéëäààð îðîõîä íýð ñ¿ðèéã îëîí ò¿ìýí áà äîòîîä äàõèí, ãàäààä äàõèíä<br />
äóóðñãàí ÿâóóëàõ àæèëä äóòàãäàëòàé…” 338 -ã õàðãàëçàí ¿çæýý. Ò¿¿í÷ëýí ÌÀÍûí<br />
òºëººëºã÷äèéí çºâøººðºí õ¿ëýýõ áîëñîí õóâüñãàëò îíîë ¿çýëä ÷ çàñãèéí<br />
ýðõèéí àñóóäàë îíöãîé áàéð ñóóðèéã ýçýëæ áàéñàí íü òîäîðõîé. Ýíý á¿õýí íü<br />
çàñãèéí ãàçðûí òóõàé àñóóäëûã õóâüñãàë÷äûí ºìíº äýâø¿¿ëýâ. 1921 îíû 3<br />
äóãààð ñàðûí 13-íä Íàìûí Òºâ Õîðîîíû ãèø¿¿í Ö.Äàìáàäîðæ, Ä.Ëîñîë, Á¿õ<br />
öýðãèéí åðºíõèé Ä.Ñ¿õáààòàð, Öýðãèéí øòàáûí Í.Áèëèãñàéõàí, ÌÀÍ-ûí<br />
òºëººëºã÷èä Ä.×àãäàðæàâ, Õ.×îéáàëñàí íàð õóðàëäàæ Á¿ãä Ò¿ð Åðºíõèéëºí<br />
çàõèðàõ ãàçðûã (ÀÒÇÃ) 7 õ¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿íòýéãýýð áàéãóóëàâ. Çàñãèéí<br />
ãàçðûí äàðãàä Ä.×àãäàðæàâ, ãèø¿¿äýä Ä.Ñ¿õáààòàð, Ë.Ñóìúÿà, Í.Áèëèãñàéõàí,<br />
Ä.Áîäîî, Õ.×îéáàëñàí íàðûã ñîíãîæ íýã ãèø¿¿íèéã Óðèàíõàéãààñ ñîíãîí<br />
ñóóëãàõààð òîãòîí, õîëáîãäîõ õýëòýñ ãàçðóóäûã áàéãóóëàõûã äààëãàæýý. Øèíý<br />
òóâòàì áàéãóóëàãäñàí ÀÒÇÃ-ûí çîðèëãî íü “…ººðèéí ãàçàð îðíûã õÿòàäûí<br />
ýçýðõýã ìýäëýýñ ñàëãàæ áóñàä ãàäààä óëñûí õ¿÷ýýð îðîãñäûã àðèëãàõ, …ò¿ìýí<br />
àðäûí àøèã òóñûã ¿íýõýýð õàìãààëàí…ç¿éë á¿ðèéí ýðäìèéã áîëîâñðóóëàí<br />
äýëãýð¿¿ëýõ çàñãèéã ÿâóóëàõ….” 339 -ä îðøèæ áàéâ. Çàñãèéí ãàçàð íü íýãýíò Ò¿ð<br />
Çàñãèéí ãàçàð òóë öààøèä áàéíãûí Çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëàõ á¿õèé ë íºõöëèéã<br />
áóé áîëãîõ àæëûã á¿ðä¿¿ëýõ çîðèëãûã ¿íäýñëýí Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé<br />
òºëººëºã÷äèéí õóðëûã õóðàëäóóëàõ, ¯íäñýí õóóëü öààçûã áîëîâñðóóëàí<br />
òîãòîîõ ¿¿ðãèéã ÷ ìºí õ¿ëýýëãýæýý. Äýýðõè çºâëºë㺺íèé áàðèìò áè÷èãò<br />
ÀÒÇà íü Ìîíãîë îðîíòîé õºðø çýðãýëäýý óëñóóäòàé íàéðàìäàëò õàðèëöàà<br />
òîãòîîæ áýõæ¿¿ëýõèéã íýãýí àäèë çààæýý.<br />
338<br />
×îéáàëñàí Õ., Ëîñîë Ä., Äýìèä Ã. Ìîíãîë àðäûí ¿íäýñíèé õóâüñãàëûí àíõ ¿¿ñ÷ áàéãóóëàãäñàí òîâ÷<br />
ò¿¿õ. 2 äàõü õýâëýë. ÓÁ., 1979. ò. 187.<br />
339<br />
Íàñàíáàëæèð Ö. 1921-1924 îíä àðäûí çàñãààñ àâ÷ õýðýãæ¿¿ëñýí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä ÓÁ.,<br />
222
Change language