Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÿëãàâàðëàõã¿é íýãýí àäèë ýðõèéã ýäë¿¿ëýõ, õ¿í á¿ð ÷ºëººòýéãýýð ¿ã õýëæ<br />
õýâëýõ, æàãñàõ, õóðàëäàõ, ýâëýëäýõ, ýðäýì áîëîâñðîëä ¿íý òºëáºðã¿é<br />
ñóðàëöàõ, áóñäûí õºäºëìºðèéã ìºëæäºãã¿é, 18 íàñàíä õ¿ðñýí èðãýí á¿õýí<br />
ñîíãîõ, ñîíãîãäîõ ýðõòýéã áàòëàí òóíõàãëàæýý. Øàøíû õýðãèéã óëñ òºðèéí<br />
õýðãýýñ òóñãààðëàæ, øàøèí ø¿òëýãèéí ÿâäëûã èðãýäèéí ººðñäèéí äóð<br />
ñ¿ñãýýð áîëãîâîîñ çîõèõûã ìºí òîäîðõîéëæýý.<br />
Àíõäóãààð ¯íäñýí õóóëü íü á¿õýëäýý Ìîíãîëûí ò¿¿õýíä àíõ óäààãàà<br />
õààíò ¸ñûã õàëæ, ¿íäýñíèé àðä÷èëñàí ººð÷ëºëò, ýðõ ç¿éí ÷óõàë çàð÷ìóóä,<br />
óëñ òºðèéí öîî øèíý òîãòîëöîîã õóóëü÷ëàí áàòàëãààæóóëæ, á¿ãä íàéðàìäàõ<br />
óëñûã òóíõàãëàí çàðëàñíààðàà ò¿¿õýí à÷ õîëáîãäîëòîé áàðèìò áîëîâ.<br />
Èõ õóðàë ¯íäñýí õóóëèéí ¸ñîîð Áàãà õóðëûã 30 ãèø¿¿íòýéãýýð ñîíãîæ<br />
áàòëàâ. Èõ õóðëààñ óëñûí íèéñëýëèéã Óëààíáààòàð õýìýýí íýðëýõ, àðãûí<br />
òîîëîëä øèëæèõèéã òóñ òóñ òîãòîîñîí áºãººä 11 ä¿ãýýð ñàðûí 28-íä àðä<br />
íèéòýä çîðèóëñàí óõóóëàõ áè÷ãèéã ãàðãàâ.<br />
Óã áè÷èãò: “…Á¿ãäýýð íýãýí ñýòãýë íèéòèéí õ¿÷ýýð óëñ òºð, ¿íäýñ<br />
þóãààðàà ¿¿ðä áàòëàí õàìãààëàõ ÷óõàë çîðèëòûã àãóóëàí á¿õèé”-ã òýìäýãëýýä<br />
¯íäñýí õóóëèà áàòàëñàí íü “ìîíãîë òóóðãàòàíä õýäýí çóóí îíîîñ íààø<br />
¿çýãäñýíã¿é ãàéõàìøèãòàé õýðýã” áîëñíûã áàõàðõàí çàðëàæýý. Èõ Õóðàë<br />
¿éë àæèëëàãààãàà 1924 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 29-íä äóóñãàæ òàìãà, ¯íäñýí<br />
õóóëü áà áóñàä õýðãèéã Óëñûí Áàãà õóðëûí ãàçàðò øèëæ¿¿ëýí ºã÷ýý. Óëñûí<br />
Èõ õóðëààñ ñîíãîãäñîí Óëñûí àíõäóãààð Áàãà õóðàë õóðàëäàæ, Áàãà õóðëûí<br />
òýðã¿¿ëýã÷èä Á.Öýðýíäîðæ, Ö.Äàìáàäîðæ, Ï.Ãýíäýí, Ëàìæàâ, Äàíãàà íàðûã<br />
ñîíãîæ, äàðãàä Ï.Ãýíäýíã òîìèëæýý. Ò¿¿í÷ëýí Çàñãèéí ãàçðûí Åðºíõèé<br />
ñàéä áà æèíõýíý îðëîã÷, Á¿õ öýðãèéí Ǻâëºëèéí òýðã¿¿ëýã÷, Á¿õ öýðãèéí<br />
æàíæèí, îëîí ÿàìíû ñàéäóóäûã òîõîîí òîìèëîõ àñóóäëûã õýëýëöýæ Çàñãèéí<br />
ãàçðûã 12 õ¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿íòýéãýýð áàéãóóëàâ. ÁÍÌÀÓ-ûí Åðºíõèé ñàéäàä<br />
Á.Öýðýíäîðæ, æèíõýíý îðëîã÷ ñàéäàä À.Àìàð, Á¿õ Öýðãèéí Ǻâëºëèéí<br />
òýðã¿¿ëýã÷èä Ý.Ðèí÷èíî, Á¿õ öýðãèéí æàíæèíä Õ.×îéáàëñàí, Äîòîîä<br />
ÿâäëûí ñàéäàä Ãèâààáàëæèð, Öýðãèéí ÿàìíû ñàéäàä Ñ.Ìàãñàðæàâ, Ñàíãèéí<br />
ÿàìíû ñàéäàä ª.Áàäðàõ, Àæ ¿éëäâýðèéí ÿàìíû ñàéäàä À.Àìàð, Ø¿¿õ ÿàìíû<br />
ñàéäàä Íàéäàíñ¿ðýí, Àðäûã ãýãýýð¿¿ëýõ ÿàìíû ñàéäàä Ý.Áàòõààíûã òóñ òóñ<br />
òîìèëæýý 396 .<br />
Èéíõ¿¿ óëñûí àíõäóãààð Èõ õóðëààñ óëñ îðíû öààøäûí õºãæèëä àðäûí<br />
òºðèéí ã¿éöýòãýõ ¿íäñýí çîðèëòûã òîäîðõîéëæ, á¿ãä íàéðàìäàõ áàéãóóëëûã<br />
õóóëü÷ëàí áàòàòãàæ, ¯íäñýí õóóëèéã õýëýëöýæ áàòàëñàí íü ÕÕ çóóíû<br />
Ìîíãîëûí ò¿¿õýíä òîõèîëäñîí îíöãîé ÷óõàë ¿éë ÿâäàë áîëîâ.<br />
396<br />
Åðºíõèé ñàéä Á.Öýðýíäîðæ (1868-1928). Áàðèìò áè÷ãèéí ýìõýòãýë. ÓÁ., 1998. ò. 237.<br />
259
Change language