You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Áîãä õààí õóéâàëäààí áýëòãýæ áàéñíûã ìýäñýýð áàéãààä ÷èìýýã¿é<br />
ºíãºð¿¿ëæýý. Òýð íü õóéâàëäàã÷èä áàðèãäñàíû äàðàà, òýðõ¿¿ áîñëîãûã áè<br />
ñàéøààãààã¿é þì ãýæ Áîãä õýëæ áàéñíààñ íü èëýðõèé áàéíà. Õóéâàëäààíä<br />
îðîëöîã÷äîä íîîãäóóëñàí ÿë øèéòãýëèéã Áîãä õààí àëü áîëîõîîð<br />
õºíãºâ÷ëºõèéã õè÷ýýæ óëìààð òýäíèé óðüä ºìíº áàéãóóëñàí îíöãîé ãàâüÿàã<br />
õàðãàëçàí Ñàæ ëàì çýðýã õ¿ì¿¿ñèéã ñóëëóóëæ áàéæýý. 290<br />
Ñàæ ëàìûí õóéâàëäààí èëýðñíèé äàðààõàí õààíò ¸ñ áàðèìòëàã÷ äýýä<br />
ôåîäàë ýòãýýä¿¿ä Áîãä õààíûã òîéðîí íÿãòàð÷ ãàäààäûí èìïåðèàëèñòóóäûí<br />
òóñëàìæòàéãààð Àðäûí çàñãèéã ò¿ëõýí óíàãààõààð øèíý õóéâàëäààí<br />
áàéãóóëàõ ãýæ ñàíààðõàí îðîëäîæ áàéâ. ¯¿íèéã àðäûí çàñãèéí ãàçðûí<br />
Äîòîîä ÿàìíû ñàéä áàéñàí Äà ëàì Ïóíöàãäîðæèéí õýðýã ãýð÷èëæ áàéíà.<br />
Àðäûí çàñàã òîãòñîí á¿ð àíõíû ºäð¿¿äýä Ïóíöàãäîðæ Çàñãèéí ãàçðûí<br />
øèéäâýðèéã çºð÷èæ, àëáàí áè÷èã áàðèìòàíä õýìæýýò ýðõò õààí Áîãäûí öîë<br />
ãóíøèíä “õýìæýýã¿é ýðõò ýçýí õàãààí” õýìýýõ ¿ãèéã ýíä òýíä, áàéí áàéí ñýì<br />
õýðýãëýæ áàéñàí íü Áîãäûí ýðõ õýìæýýã íýìýãä¿¿ëýí ºðãºæ, àðäûí çàñãèéí<br />
àëäàð õ¿íäèéã àëü áîëîõîîð áóóðóóëàí áàãàñãàõûã îðîëäîæ áàéæýý.<br />
Åðºíõèé ñàéä àãñàí Áîäîî, ÑÑÑÐ-èéí ýñðýã ã¿òãýëýã òàðààí, äýýð äóðäñàí<br />
Äîòîîä ÿàìíû ñàéä áàéñàí Äà ëàì Ïóíöàãäîðæòîé ýâòýæ, ººðèéí òàëä<br />
õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿ ýòãýýä¿¿äèéã òàòàæ áàéæýý. Áîäîî, Äà ëàì Ïóíöàãäîðæ<br />
íàðûí á¿ëýã àðäûí õóâüñãàëò áàéãóóëàìæèéã ò¿ëõýí óíàãààæ, ýçýí õààíò<br />
õóó÷èí áàéãóóëàìæèéã ñýðãýýõ çîðèëãîîð Äàìáèéæààãààð äàìæóóëàí<br />
õÿòàäûí öýðãèéí ýðõòí¿¿ä ýõ îðíîîñîî óðâàã÷ áºãººä Óíãåðíû çàðö áàéñàí<br />
Öýâýýí òýðã¿¿í, ×óóëàëò õààëãàíä áàéñàí Àìåðèêèéí êîíñóë Ñîêîáèí íàðòàé<br />
õîëáîî òîãòîîñîí áàéæýý.<br />
Ýíý íºõöºë áàéäàëä íàì, àðäûí çàñãèéí ãàçàð ò¿ëõýí óíàãààãäñàí ôåîäàë<br />
àíãèéí õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿ àæèëëàãààã øèéäâýðòýé òàñ öîõèõ çîðèëãîîð,<br />
õàðãèñ õ¿÷íèé òàëààð ñîíîð ñýðýìæýý äýýøë¿¿ëýõ àðãà õýìæýý àâ÷ýý.<br />
1922 îíû 7 äóãààð ñàðûí 3-íä óëñûã àþóëààñ õàìãààëàõ áàéãóóëëàãà-óëñûí<br />
äîòîîäûã õàìãààëàõ ãàçðûã áàéãóóëæýý.<br />
1922 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íä Ø¿¿õ ÿàìíààñ ãàðãàñàí òóíõàãëàí<br />
çàðëàõ áè÷èãò Áîäîî, ã¿í Òîãòîõ, Äà ëàì Ïóíöàãäîðæ, ã¿í Äýíäýâ çýðýã<br />
ýòãýýä¿¿äèéí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé õóéâàëäàã÷èä õóó÷èí õàðãèñ ¸ñûã ñýðãýýõèéí<br />
òºëºº òýìöýëäýý, ×óóëàëò õààëãàí äàõü Àìåðèêèéí êîíñóë ×æàí-Öçî ëèíû<br />
á¿ëãèéí öýðãèéí ýðõòýí ýòãýýä¿¿ä Îðîñûí öàãààíòíû ¿ëäýãäë¿¿ä, îðãîäîë<br />
Äàìáèéæààãèéí äýýðýì÷èä áîëîí, Ñàæ ëàìûí õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿ á¿ëýã<br />
çýðýãòýé õîëáîîòîé áàéñíûã çààæýý. 291 ¯¿íèé ãàäíà áàñ ¸ñò áýéë Ìèøèãäîðæ<br />
ýõ îðíîîñîî óðâàæ Äàìáèéæààãèéí äýýðýì÷èäòýé íèéëñýí 292 ÿâäàë èëýð÷<br />
áàéâ.<br />
290<br />
Ãàìèíãóóä ãýðò íü õîðüæ áàéñàí Áîãä õààíûã ñóëëàõ õýðýãò Ñàæ ëàì íºëºº ¿ç¿¿ëñýí íü èëýðõèé<br />
áèëýý. Áîãäûã íàñ áàðñíû äàðàà þìû íü äàíñëàõàä áóðõíû àðààð íóóñàí èõýýõýí õýìæýýíèé çýâñýã<br />
(400 ìàóçåð, âèíòîâ, 4 ïóëåì¸ò 150 ìÿíãàí ñóì) èëýðñýí íü õààíû îðäíûõíû õîðîí õàð ñàíààã<br />
õàðóóëæ áàéíà.<br />
291<br />
Àðäûí çàñãààñ 1921 - 1924 îíä àâñàí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä. ÓÁ., 1954. ò. 136-138.<br />
292<br />
̺í òýíä. ò. 140.<br />
191
Change language