You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
áàéñàí áîëîâ÷ òýäãýýðèéã Õÿòàäûí õàðãèñ öýðãèéí ýðõòýí ò¿ðýìãèéëýí<br />
ýçëýã÷äèéã ýñýðã¿¿öýõ íýãýí çîðèëãîä íýãòãýæ áàéñàí þì.<br />
Õóâüñãàë÷èä Ǻâëºëò Îðîñ óëñòàé õîëáîî òîãòîîõûí ÷óõëûã óäàëã¿é<br />
îéëãîñîí áîëîâ÷, Ñèáèðüò áîëæ áàéñàí èðãýíèé äàéí õîëáîî áàéãóóëàõàä<br />
ñààä áîëæ áàéæýý.<br />
Ñ¿õáààòàð Ǻâëºëò Îðîñ óëñòàé õîëáîî òîãòîîõ ãýæ 1920 îíû õàâàð<br />
îðîëäñîí íü á¿òýýã¿é áàéíà. Ãýâ÷ Ìîíãîëûí õóâüñãàë÷èä Îðîñûí àæèë÷èí<br />
àíãèòàé õîëáîî áàéãóóëàõûã çîãñîëòã¿é ÷àðìàéí îðîëäñîîð áàéæýý. Íèéñëýë<br />
Õ¿ðýýíèé õýâëýëèéí ãàçàð àæèëëàæ áàéñàí Îðîñûí õàðüÿàò Ì.È.Êó÷åðåíêî,<br />
ìºí Õ¿ðýýíä ñóóæ áàéñàí ß.Â.Ãåìáàðæåâñêèé õî¸ðûí õóâüñãàëò àæèë ýíý<br />
õýðýãò èõ òóñ íýìýð áîëæýý.<br />
Ýíý ¿åä Ìîíãîë, Îðîñûí õèëèéí òýðòýý òàëààð Ǻâëºëòèéí áààòàðëàã<br />
Óëààí àðìè õ¿÷èðõýã äàâøèëò õèéæ áàéâ. 1920 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 7-íä<br />
Êîë÷àêèéí öýðãèéí ¿ëäýãäëèéã Êðàñíîÿðñê õîòûí äýðãýä õèàð öîõèâ.<br />
Óëààí àðìèéí ÿëàëò íü Ñèáèðü áà Àëñ äîðíîä õÿçãààðò ïàðòèçàíû<br />
õ¿÷èðõýã õºäºëãººí ºðíºõ ÿâäàëä òóñ áîëæ áàéâ. Îðîñ, Áóðèàäûí àæèë÷èí,<br />
òàðèà÷íû ïàðòèçàí îòðÿäóóä äàâøèí ýõëýýä ºäèé òºäèé õîò, õºäºº ãàçðûã<br />
÷ºëººëæýý.<br />
Ǻâëºëòèéí öýðýã 1920 îíû 2 äóãààð ñàðûí ñ¿¿ë÷ýýð Òðîèöêîñàâñê (Àð<br />
Õèàãò), 3 äóãààð ñàðûí 2-íä Äýýä ¯ä (Óëààí ¯ä)-èéã ÷ºëººëºâ.<br />
Ǻâëºëòèéí ãàçàð íóòãèéã èìïåðèàëèñò äîâòëîã÷èä áà õóâüñãàëûí ýñýðã¿¿<br />
Îðîñûí õºðºíãºòºí ïîìåùèêóóäûí ãàðààñ á¿ðýí ÷ºëººëºõ öàã îéðòîæ áàéâ.<br />
Óëààí àðìèéí ÿëàëò íü Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé õóâüñãàëò òýìöýëä<br />
òîõèðîìæòîé áàéäëûã áèé áîëãîæ ãýäãèéã òýð ¿åä ìàø íóóöààð àæèëëàæ<br />
áàéñàí õóâüñãàëò á¿ëã¿¿äèéí ãèø¿¿ä òîäîðõîé îéëãîæ áàéâ. Ãýâ÷ ýíý<br />
òýìöëèéã àìæèëòòàé áîëãîõûí òóë àëü áîëîõ ò¿ðãýíýý𠺺ðèéí õ¿÷èéã<br />
íýãòãýí, Êîììóíèñò èíòåðíàöèîíàëaað óäèðäóóëñàí îëîí óëñûí õóâüñãàëò<br />
õºäºë㺺íòýé õîëáîî áàéãóóëæ, Ǻâëºëò Îðîñûí Çàñãèéí ãàçàðòàé øóóä<br />
õàðèëöààòàé áîëîõ õýðýãòýé áàéæýý.<br />
Á¿ëã¿¿äèéã íýãòãýõèéí ºìíº õî¸ð á¿ëãèéí ãèø¿¿ä îëîí óäàà áèå<br />
áèåòýéãýý óóëçàæ áàéñàí áàéíà.<br />
×îéáàëñàí 1942 îíû 2 äóãààð ñàðûí 3-íä Íàìûí áîëîâñîí õ¿÷íèé äýýä<br />
ñóðãóóëü äýýð õýëñýí ¿ãýíäýý Ñ¿õáààòàðòàé àíõ óóëçñàíàà äóðñàí ºã¿¿ëñýí<br />
íü: “1919 îíû íàìàð... Õÿòàäûí ýçýðõýã ò¿ðýìãèé õàðãèñ Ñþé Øó ×æàí<br />
¿ëýìæõýí öýðãèéí õàìòààð èðæ, Ìîíãîëûí ãàçàð øîðîîã ýçýëæ, çàñàã òºðèéã<br />
óñòãàõ ãýæ áàéñàí òýð ¿åä íºõºð Ñ¿õáààòàðûã ìèíèé áèå ç¿ñ òàíèõ áîëîâ÷,<br />
áèå òóëæ, í¿¿ð ó÷ðàí, ýíýõ¿¿ õ¿íä áýðõ öàã òºðèéí áàéäëûí òóõàé àíõ óäàà<br />
òóðøèí àñóóæ ÿðèëöàõàä íºõºð Ñ¿õáààòàðààñ õýëñýí íü “Ìîíãîë óëñ îðîí<br />
ÿàâàë Õÿòàäûí ãàðò îðîõã¿éãýýð àðä ò¿ìýí íü ýðõ ÷ºëººòýé ¿¿ðä áàòäàõ<br />
áèëýý...” ãýæ õàòóó çîðèãòîé ¿ãèéã õýëæ áàéñàí þì. ͺõºð Ñ¿õáààòàð áèäíýýñ<br />
õóâüñãàëûí àæèë õèéõèéí òóë àíõ óäààãèéí óóëçàëò áºãººä îäîî ìèíèé<br />
ñàíààíä òîäîðõîé áàéíà” 3 ãýæýý.<br />
3<br />
×îéáàëñàí Õ. Èëòãýë áà ºã¿¿ëë¿¿ä. III áîòü. ò. 168-169<br />
22
Change language