Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6<br />
“ÀÊÀÄÅÌÈ× ÁAÇÀÐÛÍ ØÈÐÝÍÄÝÂÈÉÍ Á¯ÒÝÝËÈÉÍ ×ÓÓËÃÀÍ”<br />
I ÁÎÒÈÉÍ ÝÌÕÒÃÝÃ×ÈÉÍ ¯Ã<br />
Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçàð íýðò ýðäýìòýí, òºð íèéãìèéí ç¿òãýëòýí,<br />
àêàäåìè÷ Áàçàðûí Øèðýíäýâèéí ìýíäýëñíèé 100 æèëèéí îéã òýìäýãëýí<br />
ºíãºð¿¿ëýõ øèéäâýðèéã 2011 îíä ãàðãàñàí þì.<br />
Îéä áýëòãýõ, òýìäýãëýí ºíãºð¿¿ëýõ êîìèññò ØÓÀ-èéí Ò¿¿õèéí<br />
õ¿ðýýëýíãýýñ ñàíàë áîëãîí îðóóëñàí íýã àæèë áîë àêàäåìè÷ Á.Øèðýíäýâèéí<br />
á¿òýýë¿¿äèéã àðâàí áîòèîð ýìõòãýí ãàðãàõ ÿâäàë áàéâ. Òóñ õ¿ðýýëýíãèéí<br />
àæèëòíóóä õîëáîãäîõ á¿òýýë, ºã¿¿ëýë, èëòãýë, õýëñýí ¿ã, äóðäàòãàë çýðýã<br />
ò¿¿õ, óðàí çîõèîë, øèíæëýõ óõààíû òàëààð ýðäýìòíèé áè÷èæ á¿òýýëèéí<br />
öýñèéã ãàðãàæ, îëæ öóãëóóëàí, òºðºë ç¿éë, àãóóëãààð àíãèëàí õóâààñàí 10<br />
áîòü á¿òýýëèéã áîãèíîõîí õóãàöààíä õèéæ ã¿éöýòãýõèéã ÷àðìàéñàí áîëíî.<br />
Ìèíèé áèå Ìîíãîë óëñûí ò¿¿õèéí íýã, ãóðàâ, òàâàí áîòü çîõèîëóóäàä<br />
àêàäåìè÷ Á.Øèðýíäýâèéí áè÷ñýí á¿ëýã, ç¿éë¿¿äèéã ýìõòãýí íýãòãýæ, ýðõëýí<br />
õýâë¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã õ¿ëýýñýí þì.<br />
Òýðýýð 1940-ººä îíû ýõýí ¿åä ãàäààä óëñàä áýëòãýãäñýí Ìîíãîëûí àíõíû<br />
ìýðãýæëèéí ò¿¿õ÷ áºãººä ñóðãóóëü òºãññºíèé äàðààãààð òºä óäàëã¿é Ìîíãîë<br />
òºðèéí àëáàíä àæèëëàõûí çýðýãöýý ¿íäñýí ìýðãýæèë ò¿¿õ ñóäëàõ àæëàà<br />
òàñðàëòã¿é ÿâóóëæ áàéâ.<br />
1940-ººä îíû ýöñýýð ÁÍÌÀÓ-ûí Øèíæëýõ Óõààíû Õ¿ðýýëýí ººðèéí<br />
ýðäýìòäèéí íººö áîëîìæèä ò¿øèãëýí “Øèíý Ìîíãîë óëñûí ò¿¿õ”-èéã õýäýí<br />
áîòèîð áè÷èõýýð òºëºâëºí á¿ëýã ç¿éëèéã õóâààí àâàõàä Á.Øèðýíäýâ àðäûí<br />
õóâüñãàëûí ¿åèéí ò¿¿õèéí àñóóäëûã (1921-1945) Ø.Íàöàãäîðæ, Òºìºðáààòàð<br />
íàðûí õàìò õàðèóöàõ áîëæýý. Òýð ¿åä Á.Øèðýíäýâ ãóàé “Áàðóóíû õýëáýðëèéí<br />
óëñ òºð, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñ” íýðòýé ñýäâèéã ñîíãîí ñóäàëãàà õèéæ ýõýëñýí<br />
áîëîâ÷ “Àðäûí õóâüñãàëûí ÿëàëòûí òºëºº òýìöýë áà Á¿ãä Íàéðàìäàõ<br />
Ìîíãîë Àðä óëñ áàéãóóëàãäñàí íü” ãýäýã çîõèîëóóäûã áè÷èæ ò¿¿õèéí óõààíû<br />
äýä ýðäýìòíèé çýðãèéã 1954 îíä õàìãààëæýý.<br />
1952 îí áîëîõîä óëñûí ò¿¿õèéã áè÷èõ àæèë èä ÿâàãäàæ, íýãýíò ýõíèé<br />
áè÷ëýã äóóñàõ ¿åñò äýýðýýñ “ÁÍÌÀÓ-ûí ò¿¿õ”-èéã ìàðêñèñò îíîëûí ¿¿äíýýñ<br />
áè÷èõèéã ¿¿ðýãäýæ, çºâëºëòèéí ò¿¿õ÷äèéí îðîëöîîòîé Ìîíãîëûí ò¿¿õèéã<br />
íýãýí áîòèä áàãòààí ìîíãîë, îðîñ õýëýýð òóóðâèõ øèéäâýð ãàð÷ ººð÷ëºãäæýý.<br />
1954 îíä “ÁÍÌÀÓ-ûí ò¿¿õ” íîì ìîíãîë, îðîñ õýëýýð õýâëýãäñýí áºãººä îðîñ<br />
õýëýýð áè÷èãäñýí óã áîòèéã ðåäàêòîðëàõ àæëûã Á.Øèðýíäýâ, Ø.Íàöàãäîðæ,<br />
Ö.Ïóíöàãíîðîâ íàð õèéæ 1954 îíû 7 äóãààð ñàðä äóóññàí áàéíà.<br />
Ò¿¿íèé ýíý àæëûã ØÓÕ-ãèéí 1954 îíû òºëºâëºãººò àæëûí òàéëàíä<br />
“1954 îíä ãàðãàñàí õàìãèéí òîì á¿òýýë áîë Øèíæëýõ Óõààíû Õ¿ðýýëýíãýýñ<br />
ÑÑÑÐ-èéí Øèíæëýõ Óõààíû Àêàäåìèòàé õàìòðàí çîõèîñîí “ÁÍÌÀÓ-ûí<br />
ò¿¿õ” íýãýí áîòü çîõèîë þì. Ýíý çîõèîëûã ðåäàêòîðëàõ àæèë 1954 îíû 6-7<br />
äóãààð ñàðä Ìîñêâà õîòíîî ÿâàãäàâ. “ÁÍÌÀÓ-ûí ò¿¿õ” íýãýí áîòü çîõèîëûí<br />
åðºíõèé ðåäàêöèéí Ìîíãîëûí õýñãýýñ ðåäàêòîðëàõ àæëûã Øèíæëýõ Óõààíû<br />
Õ¿ðýýëýíãèéí æèíõýíý ãèø¿¿í Á.Øèðýíäýâ ìàø ÷àäàìãàéãààð óäèðäàæ<br />
áîãèíî õóãàöààíû äîòîð ã¿éöýòãýñíèéã òýìäýãëýõ õýðýãòýé. Ìàíàé îðîíä
Change language