Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
áîëæýý. Ìîíãîëûí òºðèéí ýðõ áàðèã÷èä ÷ á¿ãä äóóëãàâàðòàé ã¿éöýòãýã÷èä<br />
áàéñàíã¿é. ͺ㺺òýéã¿¿ð Ìîíãîëûí óìàðä õýñýãò ýðõ ÷ºëºº, òóñãààð<br />
òîãòíîëûí òºëºº ìîíãîë÷óóäûí òýìöýë õýäèé íü ýõýëæ, Óíãåðíä áóò<br />
öîõèãäîí î÷ñîí õÿòàä öýðãèéã Õèàãòààñ õººí çàéëóóëæ, ¯íäýñíèé õóâüñãàëò<br />
Ò¿ð Çàñãèéí ãàçðûã áàéãóóëæ, ýõ îðíîî á¿ðýí ÷ºëººëºõ òýìöýëä áýëòãýæ<br />
ýõýëñýí áàéâ. Ýäãýýð ¿éë ÿâäëóóäûí íºëººãººð Óíãåðíûã "Ìîíãîë îðíûã<br />
àâðàí ÷ºëººëºã÷" ãýõýýñýý èë¿¿òýéãýýð ò¿¿íýýñ õîëäîí ñàëæ, õºíäèéðºõèéã<br />
ýðìýëçýõ áîëîâ.<br />
Óíãåðí ÷ ººðºº ò¿¿íèé áàéð ñóóðü òºäèéëºí áàò áýõ áóñ áîëñíûã ìýäýð÷<br />
ýõýëñýí áºãººä ¿éë àæèëëàãààíûõàà ÷èãëýëèéã ººð ç¿ãò õàíäóóëàõààð<br />
øèéäæýý. Óíãåðíýýñ 1921 îíû 5 äóãààð ñàðûí 20-íä Áýýæèí äýõ àãåíò<br />
Ãðåãîðèä áè÷ñýí çàõèäàëäàà “…Áè îéðûí ¿åä áîëüøåâèêóóäûí ýñðýã öýðãèéí<br />
¿éë àæèëëàãàà ýõýëíý. Êîììóíèçìòàé òýìöýõèéã ìºðººäºã÷ á¿õ îòðÿäóóäàä<br />
øèéäâýðëýõ ò¿ëõýö ºãñíèé äàðààãààð Îðîñò áîñëîãî ýõýëæ, ò¿¿íèé òîëãîéä<br />
èòãýëòýé ¿íýí÷ õ¿ì¿¿ñèéã òàâèìàãö ¿éë àæèëëàãààãàà Ìîíãîëä øèëæ¿¿ëæ,<br />
×èí óëñûã ñýðãýýõýä ÷èãë¿¿ëíý…” 336 õýìýýí áè÷ñýíýýñ ¿çýõ¿ë õýäèéâýýð<br />
òýðáýýð áîëüøåâèçìòàé òýìöýõ ãîë õýðãýý ýõýëñýí ìýò áîëîâ÷ ¿íýí õýðýãòýý<br />
Ìîíãîëä ºäðººñ ºäºðò óíàæ áàéñàí íýð òºðºº ÷ íýãýí àäèë àâðàõûã õ¿ñýæ<br />
áàéæýý. Òèéì ÷ ó÷ðààñ 1921 îíû 5 äóãààð ñàðûí 21-íä Ǻâëºëò Ñèáèðèéí<br />
íóòàãò áàéñàí öàãààíòíû á¿õ îòðÿäóóäàä õàíäàæ íýãäýõèéã óðèàëñàí “15<br />
äóãààð òóøààë”-àà ãàðãàæ ÇÎÓ-ûí ýñðýã äîâòîëãîîãîî ýõëýõýýð Íèéñëýë<br />
Õ¿ðýýíýýñ ìºí ºäºð óìàð ç¿ãèéã ÷èãëýí õºäºëæýý. Èéíõ¿¿ 1921 îíû 2 äóãààð<br />
ñàðûí ýõýýð òîãòñîí Óíãåðíû äýãëýì íü Ìîíãîëûí íèéãìèéí óëñ òºðèéí<br />
õÿìðàëûã ã¿íçãèéð¿¿ëýýä çîãññîíã¿é ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé ýðõ ÷ºëººíèé<br />
òýìöýëä òîìîîõîí ñîðèëò áîëîõ ºðãºí õýìæýýíèé áàéëäààíû àæèëëàãàà òóñ<br />
óëñûí íóòàã äýâñãýðò ÿâàãäàõ ýõëýëèéã òàâüñàí þì.<br />
Õóâüñãàëûí óäèðäàõ áàéãóóëëàãóóäûã áàéãóóëñàí íü. Ìîíãîëûí<br />
òºâ çàñãèéí ýðõ õàðèéí ò¿ðýìãèéëýã÷äèéí ãàðò ýýëæëýí øèëæèæ, õÿòàäûí<br />
õàðãèñëàë Óíãåðíû äýãëýìýýð ñîëèãäñîí ÷ Óíãåðíû áîñãîñîí àâòîíîìèò<br />
çàñàã íü óëñ áîëîí òîãòîæ ÷àäàõã¿é íü èëò áîëæ, Áîãä ãýãýýíèé Òºâ Çàñãèéí<br />
ãàçàð öàãèéã õ¿ëýýí, áàéäëûã àæèãëàí ñóóñàí íü óìàð ç¿ãò ¿éë ÿâäàë ò¿ðãýí<br />
ºðíºõºä íºëººëºâ.<br />
Õèàãò ò¿¿íèé îéð îð÷ìûí íóòàã õàðóóëóóäàä õóâüñãàë÷äûí ¿éë àæèëëàãàà<br />
èäýâõæèí, ÀÆÖ ýëñ¿¿ëýõ àæëûã ýõýëñýí ÌÀÍ-ûí õóâüä ÷ áóé áîëñîí íºõöºë<br />
áàéäëûã ¿íýëæ, òýìöëèéí çîðèëãîî òîäîòãîæ, àðãà òàêòèêàà áîëîâñðóóëàõ íü<br />
çàéëøã¿é áàéñíû äýýð ÌÀÍ õýìýýõ áàéãóóëëàãûí ¿çýë áàðèìòëàëä ÷ áàãàã¿é<br />
ººð÷ëºëò ãàð÷, ÎÊ (á) Í, Êîìèíòåðíû ç¿ãýýñ ¿ç¿¿ëæ áàéñàí óëñ òºð, çîõèîí<br />
áàéãóóëàëòûí íºëºº ºñ÷ áàéâ.<br />
Ýíý á¿õýí íü ¿íäýñíèé ýðõ àøãèéí ¿¿äíýýñ îëîí ò¿ìíèé òýìöëèéã<br />
óäèðäàõ òºâ áàéãóóëëàãóóäûã áàéãóóëàõ òóëãàìäñàí çîðèëòûã äýâø¿¿ëýâ.<br />
336<br />
Þçåôîâè÷ Ë. Ñàìîäåðæàö ïóñòûíè. Ì., 1993. ñ. 26.<br />
219
Change language