Clausewitz-savas-uzerine

ayýran þey, görüldüðü gibi, ancak özel bir gözlem yeteneði sayesinde
elde edilebilmesidir; buna bir [sayfa 155] çeþit fikri içgüdü de diyebiliriz,
öyle bir içgüdü ki, çiçekten bal çýkarmasýný bilen arý gibi, hayat
olgularýnýn özünü veya ruhunu çýkarmasýný bilsin. Bu bilgi ise
sadece gözlemlerden veya kitaplardan deðil, hayat tecrübesinden
de edinilebilir. Hayat, bütün o zengin öðretilerine raðmen, belki
hiç bir zaman bir Newton ya da bir Euler yetiþtiremez, ama pekala
bir Condé ya da bir Büyük rederick gibi büyük savaþ matematikçileri
çýkarabilir.
Askeri faaliyetin entelektüel haysiyetini korumak için, gerçek
dýþý iddialara ve saçma bir bilgiçliðe baþ vurmaya gerek yoktur.
Hiç bir zaman dar görüþlü büyük ve seçkin savaþ liderleri çýkmamýþtýr,
ama alt kademelerde sivrilmiþ, hatta þan ve þöhret kazanmýþ
olup da daha üst kademelere çýktýklarýnda, zihni yeteneklerinin
yetersizliði yüzünden vasatýn bile altýnda kalmýþ pek çok insana
raslamak mümkündür. Baþkomutanlar arasýnda bile, sahip
olduklarý otorite derecesine göre bir hiyerarþi bulunduðu izahtan
varestedir.
46. Bilim bir sanat olmalýdýr
Savaþ yönetimi bilgisi için son derece önemli bir noktaya
deðinerek bu bahsi kapatalým. Bu bilgi zihne o kadar sinmelidir ki
adeta maddi bir þey olmaktan çýkmalýdýr. Hemen hemen bütün
sanatlarda ve hayatýn diðer faaliyet dallarýnda, insan sadece bir
kez öðrendiði, artýk içinde yaþamadýðý ve tozlu kitaplardan çýkardýðý
gerçeklerden yararlanabilir. Her gün elinin altýnda bulunan ve
kullandýðý gerçekler bile kendisinin tamamen dýþýnda kalabilir. Bir
mimar, karýþýk bir hesapla bir payanda kemerinin kuvvetini hesaplamak
için kalemi eline aldýðý vakit, bulduðu gerçek kendi zihninden
çýkan bir gerçek deðildir. Önce verileri araþtýrmak için çaba
harcamýþ, sonra onlarý, yasasýný kendi bulmadýðý bir zihin ameliyesine
tabi tutmuþ, hatta bunun zorunluluðunun da ancak bir ölçüde
farkýnda olup adeta otomatik bir þekilde kullanmýþtýr. akat savaþta
iþin rengi deðiþir. Aklýn tepkisi, [sayfa 156] olaylarýn durmadan
deðiþen þekli, komutaný bilgisinin tüm zihni mekanizmasýný daima
içinde taþýmaya, ve her yerde her dakika gerekli kararý kendi kendine
vermeye zorlar.
108 Clausewitz
Savaþ Üzerine