Clausewitz-savas-uzerine

akat Prusya 1806’da, ya da Avusturya 1805 ve 1809’da, daha
da ýlýmlý bir amaç güderek ransýzlarý Ren’in ötesine püskürtmek
istemiþ olsalardý, önce baþarý veya baþarýsýzlýk halinde bu ilk adýmý
izleyecek ve barýþa yol açacak olan olaylarý titizlikle incelemeden
böyle bir iþe girmezler, girerlerse akýlsýzlýk etmiþ olurlardý. Böyle bir
durum muhakemesi, hem kendi bakýmlarýndan zaferlerini tehlikesizce
nereye kadar götürebileceklerini tayin etmek noktasýndan,
hem de karþý tarafýn zafer koþusunu nasýl ve nerede durdurabileceklerini
saptamak noktasýndan son derece gerekli ve zorunlu idi.
Tarihi dikkatle inceleyecek olursak, iki durum arasýndaki
farký anlarýz. XVIII. yüzyýlda Siliezya savaþlarý [sayfa 286] döneminde,
savaþ henüz hükümetlerin iþiydi, halk sadece körü körüne hizmet
eden bir araç olarak kullanýlýrdý; XIX. yüzyýlýn baþýnda ise halk her
iki taraf için de aðýrlýðýný koymaya baþlamýþtý. Büyük rederik’in
karþýsýna çýkan komutanlar hükümetçe belirli bir iþ için görevlendirilmiþ
kimselerdi, onun için de baþlýca özellikleri ihtiyatlý ve tedbirli
davranmaktý. Oysa, Avusturyalýlarla Prusyalýlarýn hasmý bir kelime
ile savaþ tanrýsýnýn ta kendisiydi.*
Bu deðiþik koþullarýn doðal olarak deðiþik düþüncelere yol
açmalarý gerekmez miydi? 1805, 1806 ve 1809 yýllarýnda büyük bir
felaketi sadece bir olanak deðil, büyük bir olasýlýk içinde göstermeleri,
ve dolayýsýyla sadece birkaç kaleyi ya da bir eyalet parçasýný
hedef alan plan ve tedbirlerden çok daha baþka plan ve tedbirlerin
alýnmasýný gerekli kýlmalarý beklenmez miydi bu düþüncelerin?
Oysa, Avusturya da, Prusya da politik havanýn fýrtýnalara gebe
olduðunu hissettikleri ve hýzla silahlandýklarý halde, bu tedbirlerden
hiç birini almaya gerek görülmedi. Bir anlamda bunun olanak
dýþý olduðu söylenebilir, çünkü tarih bu iliþkileri henüz tam olarak
ortaya çýkarmamýþtý. 1805, 1866, 1809 seferleri ve ondan sonrakibir
Davut (David) ile büyük bir Câlüt (Goliath) arasýnda cereyan ettiðine göre, onlardan
daha da parlak ve eþsiz bir zafer sayabiliriz), muhtemelen bu bir tek muharebenin kazanýlmasý
sonucunda gerçekleþebilirdi. akat bu bizim yukarda söylediklerimizi yalanlamaz,
çünkü bu Kralýn zaten baþtanberi güttüðü amaçla ilgilidir. Düþman ordusunun kuþatýlmasý
ve esir edilmesi hesaplanmasýna imkan olmayan bir olaydý, ve Kral bunu, hiç deðilse
Avusturyalýlarýn bizzat kendi hatalarý yüzünden Prag'da düþtüklerl kötü durum buna fýrsat
verinceye kadar, hiç düþünmemiþti. (Clausewitz’in notu).
* Napolyon (P.N.)
Clausewitz
Savaþ Üzerine
217