Clausewitz-savas-uzerine

ki, teorik olarak bu konuda tam bir bilgi edinmeye imkan yoktur;
olsa bile, “takt” dediðimiz, ve insanýn kendi kendisine ve baþkalarýna
danýþmak imkanýný bulduðu büyük kararlarýn arifesinden ziyade,
küçük ve deðiþik ayrýntýlarla dolu bir alanda iþimize yarayan o düþünce
idmanýna yine de ihtiyacý olacaktýr komutanýn. Nasýl ki görmüþ
geçirmiþ bir insan, bir düþünce alýþkanlýðý halini almýþ olan
taktý sayesinde her zaman duruma uygun biçimde konuþur ve
davranýrsa, uzun bir savaþ tecrübesi olan bir subay da, önemi ne
olursa olsun, her durumda, tabir caizse, savaþýn her nabýz atýþýnda,
en doðru karar ve tedbirleri alýr. Bu tecrübe, bu idman, düþüncesinin
hareketlerini yönetir: neyin mümkün, neyin imkansýz olduðunu
hemen anlar. Böylece kolay kolay açýk vermez; aksi takdirde kötü
ve zor durumlara düþer, ve bu savaþta son derece tehlikeli olabilir.
[sayfa 118]
Demek oluyor ki, sürtünme, ya da bu adý verdiðimiz þey kolay
görüneni zor kýlan bir etkendir. Bu konuya ilerde yeniden dönmek
fýrsatýný bulacaðýz; o zaman göreceðiz ki, mükemmel bir savaþ
lideri olabilmek için, tecrübe ve büyük bir irade gücünün yanýsýra,
herkeste bulunmayan daha bir çok niteliklere ihtiyaç vardýr.
BÖLÜM VIII
BÝRÝNCÝ KÝTAP HAKKINDA SON MÜLAHAZALAR
Tehlike, maddi çaba, haber alma ve sürtünmenin savaþ atmosferini,
her türlü faaliyeti zorlaþtýran bir ortamý yaratan unsurlar
olduðunu gördük. Savaþ faaliyetini engelleyici etkenler olarak bu
unsurlarýn tümünü genel bir sürtünme kavramý içinde özetleyebiliriz.
Ama acaba bu sürtünmeyi yumuþatacak bir yað yok mudur?
Vardýr, fakat sadece bir tanedir ve onu kullanabilmek de her zaman
komutanýn veya ordunun elinde deðildir: ordunun savaþa
alýþkanlýðý. Alýþkanlýk, kendisinden büyük bir çaba istenilen vücudu,
büyük bir tehlike ile karþý karþýya gelen ruhu, ilk izlenimlerden
etkilenebilecek olan muhakemeyi güçlendirir. Bu sayede, süvari
ile topçu erinden tümen komutanýna kadar herkeste deðerli bir
76 Clausewitz
Savaþ Üzerine