Clausewitz-savas-uzerine

aðýmsýz tek tek sonuçlardan oluþur, bir önceki bir sonrakini etkilemez:
týpký poker veya bakara gibi kumarlarda olduðu gibi, her
“el” ayrý ve kendi baþýna bir bütündür. Dolayýsýyla, böyle bir durumda
her þey ayrý ayrý sonuçlarýn toplamýna baðlýdýr ve her iki
tarafýn “sayýlarýný“, bazý oyunlarda olduðu gibi, bir “marköz“le saymak
mümkündür.
Birinci görüþ doðruluðunu eþyanýn tabiatýndan alýyorsa, ikinci
görüþü de tarih doðrular. Çok pahalýya mal olmadan kazanýlabilecek
sayýsýz küçük avantajlar vardýr. Savaþýn ilkel unsuru deðiþikliðe
uðradýðý ölçüde, bunlara daha sýk raslanýr; ama nasýl ki birinci
görüþ hiç bir savaþta tam olarak gerçekleþmemiþ ise, ikinci görüþün
de her bakýmdan hakim olduðu ve birincinin tamamen saf dýþý
kaldýðý bir savaþ da görülmemiþtir.
Birinci görüþü benimseyecek olursak, her savaþa daha baþlangýcýndan
itibaren bir bütün olarak bakmak ve komutanýn daha
ilk adýmýný atarken bütün yollarýn birleþtiði son hedefi göz önünde
bulundurmasý gerektiðini kabul etmek zorunluluðu doðar.
Ýkinci görüþü benimseyecek olursak, ikinci derecede önemli
sonuçlara kendi baþlarýna yeterli birer amaç olarak bakýlabilir ve
iþin sonu olaylarýn akýþýna býrakýlabilir.
Her iki görüþün de doðru ve olumlu yönleri bulunduðundan,
teori ikisinden de vazgeçemez. Ancak ikisinden ayrý ayrý biçimlerde
yararlanýr: þöyle ki, birincisi olaylarýn temelinde yatan esas
fikri oluþtururken, ikincisi sadece koþullarýn gerektirdiði bir deðiþiklik
olarak göz önüne alýnýr.
Büyük rederik, 1742, 1744, 1757 ve 1758 yýllarýnda, Silezya’dan
ve Saksonya’dan Avusturya Ýmparatorluðuna [sayfa 285] doðru
yeni bir saldýrýya geçerken, bunun Silezya ile Saksonya’nýn sürekli
olarak Prusya’ya katýlmasý sonucunu doðuramayacaðýný bildiði halde,
Avusturya Ýmparatorluðunu yýkmak amacýyla deðil de, daha
mütevazi bir amaçla, yani zaman kazanmak ve güçlenmek için bu
harekete giriþmiþ, bu ikincil amaca tüm varlýðýný tehlikeye sokmadan
ulaþabileceðini hesaplamýþtý.*
* Eðer Büyük rederik Kollin savaþýný kazanmýþ ve iki feldmareþali ile birlikte asýl
Avusturya Ordusunu Prag'da esir almýþ olsaydý, bu korkunç bir darbe olur ve belki de rederik’i
Avusturya monarþisini yýkmak ve doðrudan doðruya barýþý kazanmak için Viyana
üzerine yürümeye sürüklerdi. O zamana kadar benzeri görülmemiþ olan böyle bir baþarý
(ki bunu günümüzde gördüðümüz baþarýlarla bile kýyaslayabilir, hatta mücadele küçük
216 Clausewitz
Savaþ Üzerine