BÁO CÁO TỔNG HỢP

30-50% (hình P4.8) do ít chịu ảnh hưởng của khối không khí lạnh và khô. Bởi vậy,
biên độ của RHm giảm dần từ Bắc vào Nam tương tự biên độ dao động của nhiệt độ.
Ngoài ra, ở những nơi có địa hình cao, RHm biến đổi khá rõ rệt trong năm.
Mức độ biến đổi của RHm khi xem xét thông qua độ lệch chuẩn cho thấy, vùng
B1 và N2 với RHm nhỏ nhất có độ lệch chuẩn lớn nhất (khoảng 6-7%), còn vùng N3
với RHm lớn nhất lại có mức độ biến động nhỏ nhất (khoảng 3-4%) (hình P4.9).
Tương tự RHm năm, mức độ biến đổi của RHm tháng cũng tỷ lệ nghịch với giá trị
RHm trong tháng đó. Độ lệch chuẩn trong các tháng mùa hè nhỏ hơn trong các tháng
mùa đông trên các vùng từ B1 đến B4 và vùng N2. Trên các vùng N1 và N3, mức độ
biến đổi của RHm không khác biệt nhiều giữa các tháng. Nói chung, độ lệch chuẩn của
RHm tháng trên các trạm đều trong khoảng từ 3 đến 6%, riêng tháng III của Đà Nẵng
lên tới 9,6%.
Độ ẩm tương đối thấp nhất cũng thể hiện sự biến động qua từng thập kỷ (bảng
P4.3). RHm tăng tương đối đều theo thời gian qua các thập kỷ. Trong thập kỷ 1961-
1970, RHm đạt giá trị thấp nhất là 7% xảy ra ở trạm Yên Châu. Đến thập kỷ 1971-
1980, Buôn Ma Thuột có RHm bằng 9%. Sau đó vào các thập kỷ gần đây RHm thấp
nhất tương ứng là 10, 12 và 16%. Ngoài ra, số trạm có RHm thấp nhất xảy ra vào các
thập kỷ trước (1961-1970, 1971-1980) nhiều hơn số trạm có RHm thấp nhất xảy ra vào
các thập kỷ gần đây (1981-1990, 1991-2000, 2001-2007).
Đối với lượng mưa ngày lớn nhất (Rx):
Lượng mưa ngày cực đại tính chung cho cả năm, gọi là lượng mưa ngày lớn nhất
năm (Rx) trong thời kỳ 1961-2007 rất khác nhau giữa các vùng và giữa các trạm trong
từng vùng khí hậu (bảng 4.1, bảng P4.4, hình P4.10). Lượng mưa “kỷ lục” lớn nhất ở
Việt Nam rơi vào vùng B4 (977,6mm) và nhỏ nhất ở B1 (262,0mm). Có thể nhận thấy
các giá trị “kỷ lục” lớn (bảng 4.1) thường xảy ra ở những vùng tại đó có thể xuất hiện
những hình thế gây mưa lớn do tương tác phức tạp giữa các hệ thống nhiễu động nhiệt
đới (bão, áp thấp nhiệt đới, dải hội tụ nhiệt đới, v.v) và/hoặc không khí lạnh với điều
kiện địa hình địa phương (B4, N1, B2, B3).
Trên một số vùng khí hậu, Rx giảm đi ở một số trạm có lượng mưa năm bé hay
còn gọi là trung tâm mưa bé (Sơn La, Lạng Sơn, Tương Dương, Phan Thiết). Ngoài ra,
Rx đạt tới những trị số đáng kể trên một số trạm mưa không nhiều lắm (Thanh Hóa,
Vinh, Đà Nẵng, Ayunpa) trong khi đó Rx vẫn rất cao so với các trạm lân cận cùng
vùng trên các trung tâm mưa lớn (Lai Châu, Bắc Quang, Huế) (bảng P4.4).
Do sự biến đổi của nhiều điều kiện khác nhau, trong đó có biến đổi khí hậu toàn
cầu, Rx cũng có những biến đổi từ thập kỷ này sang thập kỷ khác (bảng P4.4). Ở Tây
Bắc và Đông Bắc, kỷ lục Rx chỉ xuất hiện trong bốn thập kỷ cuối (1961-1970, 1971-
1980, 1981-1990, 1991-2000). Ở Đồng bằng Bắc Bộ, kỷ lục Rx xảy ra trong các thập
kỷ 1971-1980, 1981-1990 và 2001-2007. Ở Bắc Trung Bộ, kỷ lục Rx xảy ra trong bốn
thập kỷ đầu tiên, đặc biệt là kỷ lục 731,3mm ở Thanh Hóa trong gần 30 năm qua trước
khi kỷ lục 977,6mm quan trắc được ở Huế năm 1999. Nam Trung Bộ là một trong
những vùng khí hậu rất đáng lưu ý về tác động của biến đổi khí hậu đối với lượng mưa
ngày lớn nhất: bốn trong năm trạm tiêu biểu đều có kỷ lục Rx quan trắc được trong hai
thập kỷ gần đây. Hai trong số năm kỷ lục quan trắc được ở Tây Nguyên rơi vào thập
kỷ cuối 2001-2007. Riêng ở khu vực Nam Bộ, các kỷ lục Rx rơi vào thập kỷ đầu tiên
và ba thập kỷ cuối.
151