soxumis saxelmwifo universiteti soxumis saxelmwifo universitetis ...
soxumis saxelmwifo universiteti soxumis saxelmwifo universitetis ...
soxumis saxelmwifo universiteti soxumis saxelmwifo universitetis ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>soxumis</strong> <strong>saxelmwifo</strong> <strong>universiteti</strong><br />
jano wulukiZe<br />
Cuqebis Zveli qarTuli terminologia<br />
romaul samarTalSi Cuqebas donatio ewodeboda. Tanamedrove<br />
qarTulSi am mniSvnelobiT mtkicedaa damkvidrebuli terminebi:<br />
`Cuqeba~ da `naCuqroba~. ramdenadme gansxvavebuli mdgomareoba<br />
iyo Zveli qarTuli samarTlis da sazogado sityvaTa<br />
xmarebaSi.<br />
Tanamedrove `Cuqebis~, `naCuqrobis~ uZveles qarTul Sesatyviss<br />
`micema~, `niWi~ warmoadgenda.<br />
`micema~ mravalmniSvnelovani sityva iyo da miniWeba — Cuqebasac<br />
aRniSnavda. TviT saCuqari ki qarTul oTxTavSi `misacemelad~<br />
da `sacemelad~ iwodeboda. rac Seexeba mCuqebels, mas<br />
Tamaris pirveli istorikosis TxzulebaSi (`istoriani da azmani<br />
SaravandedTani~) `mimcemeli~ ewodeba. 1<br />
termini `micema~, `Cuqebis~ mniSvnelobiT ixmareba `amirandarejanianSi~.<br />
saCuqars am TxzulebaSic, iseve rogorc qarTul<br />
oTxTavSi, `misacemeli~ ewodeba: `viyveniT erTsa dResa Cvensa<br />
da meoresa maTsa da miscian erTmaneTsa misacemelni. nadimi<br />
gardavixadiT... mesamesa dResa dedoflisasa viyveniT da munca<br />
didi gvboZis~.<br />
saCuqari `amirandarejanianSi~ `mosacemelis~ formiTac<br />
gvxvdeba. erTgan, magaliTad, naTqvamia `... man kacman... pativ-mca<br />
didad da momca diadi mosacemeli da egre miTxra, viTa... ese Cemi<br />
saqoneli SenTvis... uSurveli iyos~. asevea gvianfeodaluri<br />
periodis ZeglSic (beri egnataSvilis `axali qarTlis cxovreba~):<br />
yaenma `gamouSuna baraTianni Sewyalebulni da uboZa mravali<br />
mosacemelni~.<br />
zemaRniSnulis analogiuri viTarebaa qarTuli sakanonmdeblo<br />
ZeglebSi. saxeldobr, `beqa-aRbuRas samarTlis wigni~,<br />
Cuqebis naCuqrobis gamosaxatavad martooden `micemas~ xmarobs:<br />
`...kacman kacsa kargad da piriswylianad yofnisaTvis samoyvrod<br />
misces rame...~ (mux. 61).<br />
aRbuRa aTabag-amirsparsalaris samarTlis 85-e muxlidan<br />
Cans, rom igi saCuqars `misacemelisa~ da `micemulis~ saxelwodebiT<br />
icnobda: `Tu kacsa kacisada an patronisa kargad yolasa<br />
da sauravisaTvis qrTamad misces rame gina samamulo da gina sasaqonlo,<br />
da mas kide romelman gamouaros igi misacemeli, Txovasa<br />
da waRebasa aras emerTlebis~. samarTlis wignis II nusxis mixedviT<br />
ki: `igi micemuli (`qrTami.... rame, gina mamuli~) uala-<br />
1 i. futkaraZe. qarTuli valdebulebiTi samarTlis institutebi.<br />
disertacia. Tb., 2001, gv. 37.<br />
217