Legenda aurea : vulgo historia Lombardica dicta ad ... - Pot-pourri

Cap. VI. De nativitate domiiii nosfri Jesii Christi. 45
siiie maciila. Hoc audito Ibi aram acdilicavit, ciii hunc titulum iii-
scripsit : hacc cst ara liiii Dci viventis. Secuiulo ostensa cst et
manifcstata per creaturam , qnae habet essc et vivere , sicut sunl
plantae et arborcs. In hac cnim nocte ( ut Bartholomaeus in sua
compilatione refert) vineae Engadi , quae profcriuit balsamum . flo-
ruerunt. fructum protulerunt et liquorem dederunt. Tcrtio per crc-
aturam , quae habet esse , vivere et sentire , sicut sunt animalia.
Prolicisccns enim Joseph in Betlehcm ciun Maria pracgnante duxit
secura bovera , fortc ut ipsum venderet et censum pro se et pro
virgine solvcret et de residuo viveret , et iinura asinum , forte nt
virgo supcr cum veherctur. Bos igitur et asinus miraculose do-
minum cognoscentes flexis genibus ipsuin adoraverunt. Ante ctiam
Christi nativitatera per aliquot dies (ut ait Euscbius in Chronica)
cuni quidam ararent boves, ad aratores dixerunt: homines deiicient,
segetes prolicient Quarto per crcaturam, quae habet esse, vivere,
sentire el discernere , ut est homo , siciit pcr pastores. Nam in
ipsa hora pastorcs super gregem suura vigilabant, sicut bis in anno
in longioribus et brevloribus noctibus anni consueverant. Mos enim
fuit antiquitus gcntibus in utroque solstitio , scilicet aestivali circa
festum Johannis baptistae , et hyemali circa nativitatem domiiii vi-
gilias noclis custodire ob solis venerationem, qui forte etiam apud
Judacos ex usu cohabitantium inolevcrat. Ipsis igitur angclus do-
mini apparens et salvatorera natura nuntiavit et quoraodo invenire-
tur signum dedit. Factaque est cuin eo luuititudo angclorum diccn-
tium: Gloria in altissimis Deo etc. Pastorcs ergo vcnicntcs totum,
sicut angelus dixerat, invencrunt. Sic itcrura mauifestata est per
Cacsarem Augustura . qui tunc pracccptiun dedit. ne cum aliquis
Deus vocare auderet, sicut Orosius teslatur. Fortc cniin cum visio-
nem illam circa solera vidisset, rccolcns siraul de ruina tcmpli et
dc fonte olei et intelligens quod in mundo natus csset, qui major
crat, ncc Deus nec dominus vocari voluit. In quibusdam quoque
Chronicis legilur, quod appropinquante die nativitatis domini Octa-
vianus pcr mundum vias publicas iieri praeccpit ct omnia dcbita
Romanis dimisit. Sic ctiam manifcstata cst per Sodomitas , qui
omues in toto mundo illa nocte exstincti suiit, sicut dicit Hierony-
mus supcr illud: lux orta est iis tanta scilicet , quod omnes labo-
rantcs in illo vitio exstinxit, et hoc fecit Christus, ut omnes eradi-
caret, ne in natura, quam assumpserat, tanta de caetero immundi-
tia inveniretur. Xain , ut dicit Augustinus , videns Deus vitiura