Jeugdzorg in Nederland, 1945-2010.

geval waren de daders vaak personen die, vanwege hun relatie met de verzorger, gemakkelijk toegang
tot het huis hadden.
Uit de literatuur blijkt al met al dat een aanzienlijk deel van het misbruik van pleegkinderen
niet door een pleegouder wordt gepleegd, maar door kinderen die al dan niet in het gezin verblijven.
Het beeld van misbruik in instellingen is in dit opzicht minder duidelijk.
2.2 Modus operandi
Motivatie werk
Sullivan en Beech (2004) vroegen professionele daders naar de motivatie voor hun werk. Van hen gaf
57% aan dat de mogelijkheid tot het plegen van misbruik de enige, of mede de, reden was om die baan
te kiezen. Door een kwart werd aangegeven dat deze mogelijkheid geen rol speelde. De anderen
zeiden het niet te weten. Deze daders werd ook gevraagd naar de leeftijd waarop ze zich bewust
werden van hun seksuele voorkeur voor kinderen. Op basis hiervan hebben de auteurs geconcludeerd
dat negen op de tien professionele daders wisten dat ze seksueel opgewonden raakten van kinderen,
nog voor dat ze aan hun professionele carrière begonnen. De toegang tot potentiële slachtoffers was
ook voor twee van de acht daders in het onderzoek van Colton et al. (2010) reden voor het kiezen van
hun beroep.
Hoewel beide onderzoeken een ander percentage melden, is het opvallend om te zien dat
daders regelmatig bewust een baan kiezen vanwege de mogelijkheid tot misbruik.
2.2.1 Slachtoffer
Selecteren slachtoffer
Green (2001) verrichtte kwalitatief onderzoek naar misbruik in kindertehuizen door werknemers.
Hieruit bleek dat daders zich mede richten op kwetsbare kinderen. Gallagher (2000) vond dat 14% van
de slachtoffers in pleeggezinnen en 33% van de slachtoffers in residentiële instellingen, een vorm van
speciale aandacht nodig had. In de helft van deze gevallen ging het om leerproblemen. Dit wijst op een
verhoogd risico voor kwetsbare kinderen. De auteur gaf echter zelf al aan dat het aandeel kwetsbare
kinderen ten dele verklaarbaar is uit de aard van de zorg.
Geslacht slachtoffer
Uit het onderzoek onder de Wolvercote-kliniek populatie bleek dat 73% van de professionele daders is
beschuldigd van ontucht met jongens, tegen 21% van de overige populatie (Sullivan & Beech, 2004).
De professionele plegers en de extra-familiale plegers misbruikten significant vaker jongens dan de
intra-familiale plegers (Sullivan, et al., 2011).
Hobbs, Hobbs en Wynne (1999) concludeerden dat in 60% van de gevallen van seksueel
misbruik in pleeggezinnen meisjes slachtoffer zijn. Gallagher (2000) kwam tot een soortgelijk
percentage. Hij onderzocht zaken die bekend zijn bij een aantal lokale Britse bureaus van de
kinderbescherming. In de pleegzorg, zo vond hij, was in 62% van de zaken het slachtoffer een meisje.
In 24% was dit een jongen. In de overige gevallen waren het beide geslachten of was het niet bekend.
In de residentiële zorg was juist 22% meisje en 78% jongen. Een ander onderzoek naar seksueel
misbruikte pleegkinderen vond dat er onder de achttien slachtoffers even veel jongens als meisjes
waren (Cavara & Ogren, 1983).
Rosenthal en collega’s (1991) deden onderzoek naar kinderen die eerder uit huis geplaatst
waren. Deze kinderen waren onder andere in pleeggezinnen en residentiële instellingen geplaatst.
10