Jeugdzorg in Nederland, 1945-2010.

zeventig, gevolgd door herstel van de aantallen vanaf het einde van de jaren tachtig
(Dekker, 2007a). Deze cyclische ontwikkeling duidt op een wisselende behoefte aan
staatsinterventie bij kinderbescherming – met als meest verregaande interventie het uit
huis plaatsen van kinderen. Ook duidt deze ontwikkeling op een veranderende
acceptatiegraad van kinderbeschermingsmaatregelen, die in de jaren zestig, zeventig en
begin jaren tachtig sterk afnam.
2. Het onderwerp personeel en professionalisering sluit aan bij deelvraag 4: Hoe
was de toerusting van de professionals en op welke manier heeft de professionalisering
van de jeugdzorg plaatsgevonden? Ten aanzien van de belangrijkste institutionele
spelers, zoals de kinderrechter, de Voogdijraad/Raad voor de Kinderbescherming, de
residentiële jeugdzorg, de pleegzorg, later ook de Bureaus Jeugdzorg, wordt gekeken
naar de volgende vier deelonderwerpen: a. vermindering van de invloed van
vrijwilligers; b. groei van nieuwe beroepen binnen de jeugdzorg; c. introductie van
nieuwe, door de ontwikkeling van de psychologie, psychiatrie en (ortho-)pedagogiek
gestimuleerde, methoden en procedures bij diagnostiek en behandeling, zoals het
werken met protocollen, met name vanaf de jaren tachtig; d. de impact van
professionalisering op het werken met specifieke methoden en procedures met
betrekking tot veiligheid en preventie van seksuele intimidatie en misbruik.
3. Het onderwerp pedagogische cultuur sluit aan bij de deelvragen 5, 6, 7 en 8
uit de startnotitie (deelvraag 5: Hoe werden de kinderen behandeld door de instellingen,
pleeggezinnen en de verenigingen die uit naam van de overheid voor hen moesten
zorgen?; deelvraag 6: Hoe hebben de veranderende normen en waarden (onder meer op
het vlak van de seksualiteit) zich in de onderscheiden perioden vertaald in de praktijk
van de jeugdzorg?; deelvraag 7: Hoe zag de cultuur van de hulpverlening er in de
onderscheiden perioden uit in de jeugdzorg?; deelvraag 8: Hoe is gereageerd op
signalen van ontevredenheid van kinderen en bij wie konden zij met hun zorgen
terecht?).
Er zal worden gekeken of en in welke mate bij de heropvoeding en behandeling
binnen de bestaande pedagogische cultuur rekening werd gehouden met de specifieke
achtergrond van de kinderen met het oog op een veilige pedagogische situatie en het
tegengaan van risico op mishandeling, seksuele intimidatie en seksueel misbruik,
vergelijk de toenemende aandacht voor kindermishandeling (Dekker, 2010b). Daarbij is
ook aandacht voor de vraag of kinderen en jeugdigen gebruik konden maken van een
klachtenprocedure, of deze procedure bekend was bij zowel pupillen als personeel en of
er op signalen van ontevredenheid werd gereageerd. Met betrekking tot de ontwikkeling
19