Jeugdzorg in Nederland, 1945-2010.

niet uitputtend, maar geeft een globale impressie van de type medewerkers die bij de
begeleiding en opvoeding van een jeugdige zijn betrokken.
Elke jeugdige krijgt een eigen mentor aangewezen die de jeugdige helpt en begeleidt.
De mentor is een van de pedagogisch medewerkers van de groep waar de jeugdige
verblijft. Door Harder en anderen (2006) worden pedagogisch medewerkers
gekarakteriseerd als ‘interactionele duizendpoten’. Zij moeten immers zoveel dingen
tegelijkertijd doen, zoals regels stellen, individuele jeugdigen ondersteunen, werken met
de groep jeugdigen, zorgen voor een goed leefklimaat, samenwerken met andere
professionals en contact houden met de ouders van de jeugdige. De pedagogisch
medewerkers worden ondersteund door een gedragswetenschapper. De
gedragswetenschapper is verantwoordelijk voor de behandeling van jeugdigen en
adviseert over de aanpak van gedrag en gedragsstoornissen in de groep. Duaal
leiderschap is ingevoerd binnen verschillende residentiële jeugdinstellingen. Het
afdelingshoofd heeft dan samen met de gedragswetenschapper de
eindverantwoordelijkheid over de gang van zaken in de groep: de zorg voor een prettig
woon-, werk- en leefklimaat in de groep. Het afdelingshoofd heeft specifiek
verantwoordelijkheid voor goede randvoorwaarden, zodat het behandelplan van de
jeugdige goed kan worden uitgevoerd.
Een jeugdige kan naast contact met bovengenoemde personen op eigen initiatief
binnen een instelling in gesprek gaan met een vertrouwenspersoon (zie hieronder) of
geestelijk verzorger, voor zomaar een praatje of een vertrouwelijk gesprek.
4.1.5 Democratisering
Onder het thema democratisering vatten we de processen samen die eraan bijdragen dat
de jeugdigen hun stem kunnen laten horen en misstanden kunnen aankaarten. Dit kan
via bewonersparticipatie, cliëntvertrouwenspersoon en klachtencommissie.
Bewonersparticipatie
Alle instellingen hebben een jongerenraad, wat bijdraagt aan een open democratisch
klimaat. De jongeren in de jongerenraad vertegenwoordigen de jongeren in de
leefgroepen en de kamertrainingscentra. Met enige regelmaat vindt er overleg plaats
tussen de jongerenraad en het locatiemanagement om zaken die het verblijf in de
inrichting betreffen te bespreken, zoals voeding, recreatiemogelijkheden of een
verbouwing. In Alexandra bijvoorbeeld is de sluiting van de locatie en overplaatsing
naar Sassenheim ook met de jongerenraad besproken. In de justitiële jeugdinrichtingen
worden ook regelmatig groepsgesprekken georganiseerd op de afdeling om jongeren in
de gelegenheid te stellen belangrijke zaken onder de aandacht te brengen van de leiding.
Cliëntvertrouwenspersonen binnen residentiële zorg
Het instituut cliëntvertrouwenspersoon is er om jeugdigen te ondersteunen in het laten
horen van hun stem (zie hoofdstuk 3). De functie van cliëntvertrouwenspersoon wordt
door de provincies ingekocht bij het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) en
zorgbelang organisaties. De JJI’s kennen de maandcommissaris als
cliëntvertrouwenspersoon (zie hoofdstuk 3). Alle residentiële instellingen hebben
cliëntvertrouwenspersonen.
51