Memoire van Toelichting Wfz-kst-32398-3[1] MvT ... - GGZ Nederland

Deze bevoegdheden van de Minister van Justitie hebben betrekking op de
tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen. Deze tenuitvoerlegging is
een overheidstaak, hetgeen meebrengt dat de relatie tussen de Minister
van Justitie en de private instellingen niet enkel kan worden bezien vanuit
een privaatrechtelijke rechtsverhouding. De Minister van Justitie is niet
alleen verantwoordelijk voor de inkoop van zorg, maar is tevens vanuit
zijn functie ministerieel verantwoordelijk voor de veiligheid van de
samenleving en de tenuitvoerlegging van straffen kunnen realiseren. De
bevoegdheden zijn toegekend met het oog op het waarmaken van die
verantwoordelijkheid en kunnen alleen uitgeoefend worden met dat doel.
Indien deze bevoegdheden niet met dat doel worden toegepast is sprake
van detournement de pouvoir.
Door het invoeren van een inkoopsysteem vervalt het onderscheid tussen
particuliere justitiële en particuliere niet-justitiële instellingen. Dit
onderscheid wordt thans bepaald door artikel 73 e.v. Bvt. Aan de justitiële
particuliere inrichtingen wordt subsidie verstrekt op grond van dit artikel.
De niet-justitiële inrichtingen ontvangen deze subsidie niet. In het nieuwe
stelsel wordt door de Minister van Justitie met alle private instellingen
een inkoopcontract gesloten. Dit betekent ook dat hoofdstuk XVIIIA van de
Bvt over de subsidiëring van justitiële particuliere instellingen zal komen
te vervallen. Dit wordt nader besproken in het hoofdstuk over de
aanpassingwetgeving.
De inkoopcontracten zullen alleen worden gesloten met instellingen die
aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. Zo zal er onder meer zorg van
voldoende niveau moeten worden geboden en dienen er garanties te zijn
dat zowel de maatschappelijke- als de interne veiligheid voldoende is
geborgd. In het wetsvoorstel is bepaald dat nadere regels worden gesteld
omtrent de te verbinden voorwaarden aan een aanwijzing als private
instelling. Alleen indien instellingen aan bepaalde voorwaarden voldoen,
komen zij in aanmerking voor een aanwijzing als instelling. Deze eisen
zullen in het Besluit forensische zorg worden opgenomen.
Het resultaat van deze wijziging is dat er ten aanzien van het gehele
forensische veld één eenduidige vorm van aansturing tot stand komt.
Alleen ten aanzien van de overgebleven rijksinstellingen blijft de directe
hiërarchische relatie met de Minister van Justitie bestaan.
Voor alle andere instellingen geldt dat de aansturing mogelijk wordt
gemaakt door:
– de contractuele relatie met de Minister van Justitie;
– de bevoegdheden die bij of krachtens de wet zullen worden gesteld, en
– de systeemverantwoordelijkheid voor de inkoop en zorg.
Gezien het bijzondere karakter van de markt voor de forensische zorg, is
gewenst dat de uit de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi) afgeleide
bevoegdheden voor de Minister van Justitie, worden overgeheveld naar
het onderhavige wetsvoorstel. Door de overheveling van de financieringsgrondslag
van de AWBZ naar de begroting van Justitie is de Wtzi niet
meer van toepassing op de forensische zorg in een strafrechtelijk kader.
Daarbij komt dat is besloten dat de Wtzi zal worden ingetrokken en zal
worden vervangen door de Wet Consument en Kwaliteit. De te stellen
eisen worden opgenomen in het Besluit forensische zorg en zullen
daarmee ook van toepassing zijn op de forensische zorg in een strafrechtelijk
kader.
Het gaat in ieder geval om eisen ten aanzien van:
– de bouw van instellingen (de eisen omtrent de bouw van instellingen
zullen nog nader worden uitgewerkt);
Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, 32 398, nr. 3 16