Memoire van Toelichting Wfz-kst-32398-3[1] MvT ... - GGZ Nederland

Reikwijdte van het wetsvoorstel en afbakening met andere vormen van
zorg
De SVG wijst, mede namens Reclassering Nederland en het Leger des
Heils, op de ambulante zorg die al aanwezig was vóór het gepleegde
delict en de «aanvullende» zorg, die nodig is op basis van de indicatiestelling
forensische zorg. Hierdoor wordt de lastendruk verhoogd, mede
gelet op het hoge tempo waarmee reclasseringscliënten zich bewegen
tussen gevangenis, zorg, vrijheid en weer terug. Gepleit wordt daarom
voor één financieringsbron voor alle forensische zorg, voor een
afgestemd inkoopbeleid en voor een wederzijdse acceptatie van gestelde
indicaties, tussen Justitie en CIZ. Verder vragen zij aandacht voor de Wet
Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), aangezien veel cliënten van de
reclasseringsorganisaties met een strafrechtelijke titel ook vanuit de WMO
gefinancierde zorg ontvangen. De indicatiestelling voor deze voorzieningen
wordt niet eenduidig toegepast. GGz-Nederland wijst er op dat de
zorg als voorwaarde opgelegd door de strafrechter in geen enkel opzicht
verschilt van de zorg waarop werkelijk vrijwillige patiënten aanspraak
hebben volgens de Zorgverzekeringswet of de AWBZ. Binnen die
aanspraak is, volgens GGz-Nederland, niet goed aan te geven welke zorg
voor rekening van Justitie en welke zorg voor rekening van de Zorgverzekeringswet
en de AWBZ moet komen. GGz-Nederland doet de suggestie
om de noodzakelijke zorg die de hulpverleners als goed hulpverlener
hebben verleend, achteraf te verrekenen.
De afbakening van forensische zorg ten opzichte van AWBZ en Zorgverzekeringswet
kan op verschillende manieren plaatsvinden. Allereerst
beperkt de de forensische zorg zich tot zorg die een relatie heeft met
psychische problemen of verstandelijke vermogens. Somatische zorg
hoort daar bij definitie niet onder. Deze zorg valt onder de zorgverzekeringswet
of onder de AWBZ. Verder gaat het blijkens de definitie om «zorg
die onderdeel uitmaakt van een al dan niet voorwaardelijke straf of
maatregel of de tenuitvoerlegging daarvan». Dit betekent dat geestelijke
gezondheidszorg of de verstandelijk gehandicaptenzorg met daarbij de
aanwezigheid van een strafrechtelijke titel, niet automatisch een
aanspraak op forensische zorg oplevert. Op grond van het wetsvoorstel
moet het gaan om zorg die voortvloeit uit één van de strafrechtelijke titels
bedoeld in artikel 2.2. De zorg die niet voortvloeit uit deze strafrechtelijke
titels, blijft vallen onder de AWBZ of de Zorgverzekeringswet. Hiermee
blijft de continuïteit van de reguliere zorg gewaarborgd tijdens en na de
strafrechtelijke titel, hetgeen wenselijk is voor de vermindering van
recidive. De verdachte of veroordeelde blijft immers een burger met
algemeen geldende aanspraken. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een
voorwaardelijk gestrafte al voordat hij een strafrechtelijke titel kreeg
opgelegd, in een instelling woont. Deze zorg blijft tijdens en na de straf
voortbestaan en kan blijven vallen onder de bestaande bekostiging van
AWBZ of Zorgverzekeringswet. Dit betekent dat er niets verandert voor de
instelling of de voorwaardelijke gestrafte. De aanvullende zorg die tijdens
de strafrechtelijke titel nodig is, valt vervolgens wel onder de bekostiging
van Justitie. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als de forensische
adviseur aanvullende behandeling nodig acht om de gestrafte te leren
omgaan met zijn agressie-impulsen.
Ook kan worden gedacht aan de situatie waarin een justitiabele reeds
wordt behandeld door een psycholoog voordat hij een strafrechtelijke titel
krijgt opgelegd. Deze zorg kan tijdens de voorwaardelijke straf gewoon
doorlopen onder de Zorgverzekeringswet. De woonbegeleiding die de
reclassering aanvullend nodig acht valt echter wel onder de bekostiging
van Justitie.
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is geheel buiten de
overheveling van het budget voor de forensische zorg vanuit de AWBZ
Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, 32 398, nr. 3 33