De laatste melkbus (tekst) - Zuivelhistorie Nederland

sen hoefde te boenen. Maar toen het dienstmeisje weg was, kon ik zelf weer aan de bussen
beginnen! Ook als ze tijdelijk afwezig was - ziek of met vakantie - moest ik het zelf
doen'.
Hoe lang duurde het werk?
'Over het schoonmaken van de bussen deed ik wel een kwartier à twintig minuten. Zeg
2,5 minuut per bus. Ze moesten eerst schoongespoeld worden en met een borstel erdoor.
Karnemelk gaf nogal aanslag aan de bus, maar dat waren maar een paar bussen. Het was
niet zomaar even de borstel erdoor. Je keek ook echt in de bus of er geen laatste vuiltje
meer in zat. Ik had wel vreugde van mijn werk. De kwaliteit van de melk was bij ons
aardig goed. Maar dat lag natuurlijk niet alleen aan de schone melkbussen, ook het proper
melken speelde hier een rol. En natuurlijk uiers schoonmaken enz.
Als de melk een enkele keer niet in orde was, kregen we daarover van de melkfabriek
Steenderen bericht. Als het snikheet was, bij zo'n 30 °C, ontvingen we wel eens een bus
zure melk van de fabriek terug. Dat kon je haast niet voorkomen. Het was een enkele
keer mis. Dan zat er een kaart aan de bus. 'Ojé', zeiden we dan, 'er is een busse zoer'.
Waar dat aan lag wist je niet precies. Het was natuurlijk niet zo leuk. Die melk moest je
weggooien. Je kreeg ze niet betaald'.
Waarmee was het werk van bussen schoonmaken te vergelijken?
'Er was op de boerderij heel wat werk dat prettiger was. Het bussen schoonmaken hoorde
echt bij het zware gedeelte. Je moest op de boerderij zó veel verschillende dingen
doen. Ik zou niet weten waarmee het te vergelijken. Ja, ik heb een druk leven gehad! Bij
25 melkkoeien had je natuurlijk nogal wat bussen nodig. Ze werden ook geschuurd,
melkbussen moesten immers blinken. Dat hoorde erbij! Het was een schande om melkbussen
aan de weg te hebben staan die er roesterig uitzagen. Alleen op het laatst van de
melkbussentijd werden ze aan de buitenkant zo roestig, dat we ze toen maar niet meer
gingen schuren. We werden een beetje makkelijk, als de bussen van binnen maar mooi
schoon waren. Uiterlijk schone bussen hoorde ook bij je helderheid. Anders zeiden de
mensen: Je moet eens kijken hoe daar de melkbussen aan de weg staan. Je was helemaal
geen beste als je dat niet netjes bijhield!'
Vrouwenwerk
Wie deed het werk?
'Het schoonmaken van de bussen kwam [031] altijd op de vrouw neer, behalve in geval
van ziekte. Bij ons was ook het melken typisch vrouwenwerk. Dat vrouwen de bussen
moesten schoonhouden was bij ons thuis al zo. Mijn vader had een boerderijtje plus een
maalderij. We hadden twee à drie melkbussen. De emmers en de zeef wassen gebeurde
van oudsher door de vrouw, zowel 's morgens als 's avonds. Bussen schoonmaken hoorde
er automatisch bij. Iedereen vond het vrouwenwerk. De vrouw moest ziek zijn, of
een dag weg, anders deden de mannen het werk nooit.
[032] Nergens. Dat was bij alle boeren hetzelfde. Beneden hun stand? Nee, dat hoorde
nu eenmaal gewoon bij het vrouwenwerk, net als eten koken en het huis schoonhouden.
Het was een soort poetswerk, dat de vrouw hoorde te doen. Ik heb nooit tegen mijn man
▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 25 © Coberco P. H. L. Willemsens