De laatste melkbus (tekst) - Zuivelhistorie Nederland

ophalen. Het heeft mij heel veel praten gekost om die toezeggingen te herroepen.
Opbrengen
In de meeste gevallen moest de boer echter de bussen 'opbrengen', zoals dat heette.
Soms moest hij wel anderhalve kilometer met de bussen zeulen. Die afstand was een
uitzondering, maar een [037] kilometer kwam toch veelvuldig voor. Het gros van de
boeren hoefde de bussen niet meer dan 100 à 150 meter op te brengen dat was normaal.
Sommige boeren maakten het de melkrijder gemakkelijk door langs de weg een 'stoepje'
te maken waarop de bussen werden neergezet. Dan hoefde de melkrijder niet zo hoog te
tillen.
Meerdere malen stond het bussenwagentje ook aan de weg. Dat gaf hetzelfde effect.
Toen de bedrijven wat groter werden, bracht men met trekker en wagentje de bussen
naar de weg en liet daar het geheel staan. Dan moest je wel zeker weten dat de melk
direct opgehaald werd. Goede melkrijders kwamen op de minuut.
Er waren ook boeren die molken op het rijschema van de melkrijder.
Van vader op zoon
Over de rijders zou je een apart boek kunnen schrijven. Het vak ging vaak over van vader
op zoon. Het waren meest kleine boeren. Ik zie nog een familie uit Hardenberg voor
me; fantastische kerels. Jan kon niet lezen of schrijven. Als je hem naar een bepaald
busnummer vroeg, ging hij naar zijn broer. Als je zei, ik wil de bus van boer Jansen hebben,
pikte hij hem er zó uit. Hij zag het aan de bussen, niet aan de nummers!
Smerig
De bussen die langs de weg stonden raakten aan de buitenkant flink ondergespat. Ze
werden nóg smeriger toen het trekkervervoer zijn intree deed. Die trekker spatte het vuil
vooral op de eerste rijen bussen op de wagen. Dat gaf gedram. De boeren zeiden: 'De
trekker is de schuld van onze tweede-klas melk'. Veel melkwagens hadden daarom hoge
schotten voorop.
Bovendien moest de trekker voorzien zijn van grote spatlappen. Dat voorkwam nog niet
dat de trekker in een bocht de bussen onderspatte. Prompt kwamen er dan boeren die
zeiden: 'Onze bussen staan altijd voorop, laat de rit eens andersom lopen, dan spatten
onze bussen niet vol!'
Oud jaar
Met oudjaar moest je geen bussen aan de weg laten staan, want dan was je ze kwijt. Dat
gold op die dag eigenlijk voor alle voorwerpen die los stonden. Het eerste jaar in Hardenberg
wist ik dat niet. Toen was ook alles wat los zat, inclusief de reservewagens, verdwenen.
Geen vernielingen, maar ze stonden wel een dorp verder. Als je als directeur
een beetje een goede naam had, dan vernielde men niks. Maar het werd wel allemaal
weggesleept.
Met bussen had je altijd wat. Zo bleek vooral op de maandagmorgen nogal eens dat uitgaande
jongelui de bussen hadden omgeschopt. Ook volle bussen. Dat gaf dan een wrij-
▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 30 © Coberco P. H. L. Willemsens