De laatste melkbus (tekst) - Zuivelhistorie Nederland

melkrijder in zijn recht stond, had een conflict niks te betekenen, maar anders wel. Als
er iets was, moest ik bij de directeur komen. Feitelijk had het nooit wat om het lijf. We
hadden weleens meningsverschil, maar dat was na vijf minuten uitgepraat. Als een boer
elke dag te laat was, niet uit zijn bed kon komen, dan zou de melkrijder de schuld
krijgen. Kom nou!
Aan de weg
De boer moest de melk aan de openbare weg, vaak een zandweg, brengen. Sommigen
moesten de melk tien meter opbrengen anderen 100 meter. Als de boer aan de weg
woonde, kon hij natuurlijk de melk gewoon bij de boerderij zetten. Soms in de zomerdag
ook gewoon naast het weiland waar hij molk. Op de fabriek moesten we de melk in
een bepaalde nummervolgorde lossen. Ik mocht om half negen aankomen. Donderdags
kon ik dat, vanwege de markt, niet redden, dan werd het negen uur. Ik maakte het altijd
wel zo, dat ik om twaalf uur weer thuis was. De nummering van het lossen was op een
lijst aangegeven, die begin januari werd opgehangen bij de fabriek.
In de loop van het jaar werd de volgorde nooit veranderd. Te vróég moeten beginnen,
[083] bijv. nummer één zijn, was ook niet leuk, dan moest je 's morgens al om vijf uur
opstaan. Het beroerdste was dat je op de fabriek een hele hoop werk moest doen. Als je
twee ritten vóór je had, moest je bij beide ritten de melk helpen storten (leeggieten).
Eerst de deksels van de andere wagen lostrekken, dan de melk storten, dan je eigen
paard en wagen halen, lossen, en daarna ondermelk laden. En boodschappen doen: boter,
kaas en karnemelk meenemen. Pap, al de spullen, die de boer besteld had. Aan de
hand van lijsten moest je, vanuit kratten, allerlei produkten bij de boer neerzetten. Later
is dat in Eefde afgeschaft. Toen werden de boodschappen met een speciale wagen bezorgd.
Gelukkig maar.
Ik moest dus andermans bussen lossen op de fabriek. Mijn eigen bussen werden door de
volgende melkrijder gelost. Het eerste wat je deed, als je op de fabriek kwam, was het
boodschappenlijstje afgeven. Dan konden ze die intussen klaarmaken; voor je wegging
moest je soms ook tbc-bewijzen halen of een aantal bussen karnemelk. Dán pas kon je
gaan. Bij het uitdelen van de boodschappen heb ik me wel eens vergist. Bij een gemakkelijke
boer gaf dat niks. Een chagrijnige boer maakte weleens bonje. De fout kon overigens
ook op de fabriek gemaakt zijn. Op de fabriek was het 's morgens wel een gezellig
gedoe, met alle melkrijders. Daar had je contacten. Tijdens het lossen kon je nog wel
eens een praatje maken.
We praatten over allerlei onderwerpen bijv. over een boer die weer eens niet op tijd was
geweest of over veranderingen aan de fabriek. We waren zo'n beetje persbureau. We
waren van allerlei zaken het eerst op de hoogte! Met een aantal boeren sprak je 's morgens
als ze de melk aan de weg gingen zetten en tegelijkertijd hun boodschappen bestelden.
De meesten deden dat op een briefje, sommigen mondeling: 'Melkboer, een kilo
boter vandaag!' Dat moest je dan maar weer onthouden!
In de tijd van de paardentractie heb ik altijd één keer per dag [084] gereden. Later deed
mijn zoon Jopie het, met de trekker, twee keer. Ik hielp hem zoals hij mij vroeger bij het
▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 65 © Coberco P. H. L. Willemsens