De laatste melkbus (tekst) - Zuivelhistorie Nederland

gezegd: doe jij het vandaag maar eens! Dat was nu eenmaal mijn werk, een andere
gedachte kwam niet bij mij op'.
Hoe zat het met het halen en brengen van de bussen?
'De bussen werden door de melkrijder vlak voor de boerderij neergezet. Met een kruiwagen
werden ze naar huis gehaald. Ook het naar huis kruien van de lege bussen deed
de vrouw zelf! Tussen het schoonmaken 's winters of 's zomers zat geen verschil, alleen
had je 's winters natuurlijk meer last van de kou, want het werk gebeurde buiten! Na het
schoonmaken zette ik de bussen op het melkrek. De bussen die er niet meer bij konden -
vooral later toen er veel bussen kwamen - zetten we schuin tegen het rek. Het was een
vierkant ijzeren rek, op het onderste gedeelte ervan werden de deksels gelegd.
Eens per jaar moest dat melkrek geménied worden, anders ging het roesten. Het ding
stond er overigens niet voor de pronk. Toen de melkbussen schoon van de fabriek kwamen,
zette ik ze niet meer in het melkrek, ze kwamen toen binnen in het melklokaal te
staan. Ze moesten schoon bewaard worden. Zomaar op de deel, dat kon natuurlijk niet!
Melkbussen die we een poos niet nodig hadden bleven gewoon in de melkkamer staan.
In het vet zetten en op een speciale plaats bewaren deden wij niet'.
'Het vervoer van de bussen naar het weiland in de zomer ging in het begin met een kruiwagen.
Het was echter al gauw dat mijn man en een knecht met paard en kar erheen gingen.
We hebben ook een poos een ponykar gehad, waarop zes melkbussen konden. Een
luchtbandenwagentje [033] dat je met de hand kon trekken hebben we niet gehad'.
Koelde u de melkbussen?
'Het koelen deden we aanvankelijk in een stenen koelbak. Het water werd hierin te gauw
warm. We zijn toen op een ringkoeler overgegaan, waar koud water permanent doorheen
stroomde. Drie bussen op een rij. In de zomerdag gebeurde het koelen alleen 'savonds,
want 's morgens ging de melk direct naar de fabriek'.
Schouderklopje
Kreeg u waardering voor uw werk?
'De waardering kwam vanzelf, want als de melk niet schoon was, kreeg je van de fabriek
een lelijk cijfer! Dus je keek wel uit! Als de kwaliteit goed was, kreeg je ernaar
uitbetaald. Dat kon ik op de melkgeldnota zelf wel ontdekken, samen met je man deed
je het bedrijf. Of ik van mijn man weleens een complimentje over de schone bussen heb
gehad? Nee, je wist gewoon dat het goed moest zijn. Dat was je eigen belang. Daarvoor
had je maar te zorgen. Ik verwáchtte ook geen schouderklopje! Er was zoveel vanzelfsprekendheid
vroeger'.
[034] Wat waren de leuke kanten van die melkbussen?
Er volgt een lange pauze. 'Het was leuk als je ze droog op het rek had staan. Dan zat het
er weer op! Het was allemaal zo vanzelfsprekend, zoals er zoveel werk op de boerderij
moest gebeuren'.
▲ Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 26 © Coberco P. H. L. Willemsens