Jaarboek Thomas Instituut 1995 - Thomas Instituut te Utrecht

DESCRIPTIVISME VOORBU? 115
saera scriptura. Die twee flankerende discussies zijn niet volledig,
maar dienen om bepaalde aspecten van de theologie, scientia, naar
voren te halen. Ik noem er twee: allereerst geeft Thomas aan dat de
sacra doctrina nodig is, existentieel nodig is: de mens moet weet
hebben van God als begin en eind van alles, als doel van zijn, haar
leven. Zonder die kennis van God is er voor de mens geen heil.
Daarom ook is de Schrift zo geschreven dat iedereen de openbaring
kan verstaan. De theologie is van een andere orde, die is niet
existentieel noodzakelijk. Vervolgens geeft de saera doctrina, de saera
scriptura te denken. De mens moet weet hebben van zijn, haar doel.
Theologie, wetenschap is mogelijk, omdat het geloof een inhoudelijk
aspect heeft. De taal van de Schrift, verhulling en onthulling tegelijk
want het gaat om de openbaring van God, weerspiegelt het clair
obscure van het geloof. Die taal maakt interpretatie, uitleg, discussie
mogelijk, vraagt er ook om. Theologie, scientia, is dus uitleg van het
geloof, is commentaar op de Schrift.
Het onderzoek van Valkenberg en Schoot heeft laten zien dat
deze methodologische opmerkingen geen loutere theorie zijn. Ook al
citeert Thomas niet altijd nadrukkelijk de Schrift toch blijkt dat gang
en inhoud van zijn betoog bepaald worden door de Schrift. Zo heeft
Valkenberg laten zien dat kwantitatief en kwalitatief de Schrift voor
Thomas de autoriteit is in zijn discussie van de verrijzenis." Schoot
heeft aangetoond dat een groot gedeelte van Thomas' discussie van de
persoon en het leven van Christus bestaat uit een discussie van een
indrukwekkende lijst van bijbelse namen (meer dan 50).5 Uit eigen
onderzoek is mij gebleken dat Thomas' discussie van de deugden tot
doel heeft een aantal bijbelse noties te verhelderen, zoals de
zaligsprekingen en de gaven van de H. Geest en dat zijn inhoudelijke
positie - en dat houdt o.a. een groot verschil met Aristoteles' visie in
- niet te begrijpen is wanneer niet gezien wordt dat de hele analyse tot
doel heeft inzicht te krijgen in de zgn. theologische deugden: geloof,
W.G.B.M. Valkenberg, Did not our heart burn? Place and function
of Holy Scripture in the theology of St.Thomas Aquinas, Publications of the
Thomas Instituut te Utrecht, Vol. 3, Utrecht, 1990.
Henk J.M. Schoot, Christ the 'Name' of God. Thomas Aquinas on
naming Christ, Publications of the Thomas Instituut te Utrecht, N.S. Vol. I,
Leuven: Peeters, 1993.