Jaarboek Thomas Instituut 1995 - Thomas Instituut te Utrecht

162
E. LUIJTEN
van de boeteling met de naasten: om het op orde brengen, anders
gezegd, van de sociale relaties.
Deze inschatting maakt Christus met behulp van zijn
bedienaren (per suos ministrosi, zoals ook het geval is bij andere
sacramenten, en daarvoor is het nodig dat tegenover de bedienaar van
het sacrament de schuld wordt beleden in de confessioP De
bedienaren tegenover wie de schuld beleden wordt, ontlenen hun
oordelende macht aan Christus. Deze macht wordt de sleutelmacht
genoemd (potestas clavium), en bestaat uit het gezag (auctoritas) om
de aard en de grootte van de schuld in te schatten, en de macht
(potestas) om te verlossen en de veroordelen." De werkdadigheid
van de sleutelmacht volgt uit het lijden van Christus: Hij heeft voor
ons de deur van het koninkrijk der hemelen geopend. Voor wie
zondigt na de doop is alleen genezing te verkrijgen door zich open te
stellen voor de werkdadigbeid van Christus' sleutelmacht. Dit kan
ofwel door te biechten en het oordeel van de bedienaren van de kerk
te ondergaan, ofwel door ten minste het voornemen hiertoe te hebben,
opdat dit te gelegener tijd wordt uitgevoerd." Hier blijkt dat in de
confessio meer aan de orde is dan alleen het inschatten van de schuld.
Door (het voornemen om) te biechten stelt iemand zich ook open voor
de vergevende kracht van het boetesacrament. Contritio en confessio,
, poenitentia interior en poenitentia exterior hangen dus nauw samen.
Over de samenhang van zondenvergeving en belijdenis en
absolutie is Thomas in het vervolg hierop heel stellig: de sleutels zijn
er niet voor niets, iemand kan geen vergeving verkrijgen zonder het
sacrament dat zijn kracht heeft uit het lijden van Christus. Het lijkt er
dus op dat ook wanneer de vergeving feitelijk in de tijd voorafgaand
aan het daadwerkelijk ontvangen van het sacrament plaatsvindt, deze
vergeving op de een of andere manier bewerkt wordt door de in het
sacrament werkzame sleutelmacht van Christus. Het is niet aan de
kerk om hiervan te dispenseren door te stellen dat men ook vergeving
kan verkrijgen zonder (tenminste het voornemen te hebben om) te
30
31
32
Idem, n.9.
Idem, n.IO.
Idem, n.11.