Uitvoeringsmap Bestuurlijke Aanpak Vastgoed - RIEC's

De Wet Bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek biedt gemeenten met ernstige
problemen onder andere de mogelijkheid om malafide huiseigenaren nog strenger aan te
pakken door gemakkelijker panden te kunnen sluiten en het beheer daarvan over te kunnen
nemen. Belangrijke bepalingen zijn een uitbreiding van artikel 77 Onteigeningswet, artikel 14
Woningwet en opname van artikel 97 Woningwet.
Het gemeentebestuur kan de verhuurder van het gebouw ook vragen de overtreder uit te
zetten. De verhuurder kan immers de huurovereenkomst ontbinden, indien het gebouw is
gesloten op grond van artikel 174a Gemeentewet, op grond van een verordening als bedoeld
in artikel 174 Gemeentewet of op grond van artikel 13b Opiumwet.
Bestuursdwang
Het toepassen van bestuursdwang is een van de handhavingsinstrumenten die
bestuursorganen hebben tegen overtredingen van de wet en illegale situaties. De bestaande
illegale situatie kan door het optreden van het bestuursorgaan in overeenstemming gebracht
worden met de wettelijk geldende normen.
Dit wil zeggen dat de gemeente door middel van feitelijke maatregelen een illegale situatie
kan opheffen om deze in overeenstemming te brengen met de wet. Bijvoorbeeld door een
illegaal neergezet bouwwerk af te breken.
Kenbaar maken
Het bestuursorgaan is hierbij verplicht om de overtreder schriftelijk aan te schrijven en
kenbaar te maken dat, na het verstrijken van een termijn waarbinnen de overtreder zelf de
illegale situatie kan opheffen, overgegaan zal worden tot het treffen van maatregelen om de
illegale situatie op te heffen. De schriftelijke beslissing (aanschrijving) is een beschikking
waartegen bezwaar en beroep kan worden aangetekend. De beschikking vermeldt welk
voorschrift is of wordt overtreden (artikel 5:24 Awb). De kosten van het uitvoeren van de
sanctie worden verhaald op de overtreder (artikel 5:25 Awb).
Preventieve toepassing
In sommige gevallen kan ook preventief, dat wil zeggen voordat een overtreding van de wet
wordt geconstateerd, worden overgegaan tot toepassing van bestuursdwang. Dit is alleen
toegestaan indien overduidelijk is dat een overtreding van de wet zal worden begaan.
Bijvoorbeeld wanneer de (toekomstige) overtreder te kennen geeft zich niet aan de bouw-
vergunningvoorschriften te zullen houden. Of als op grond van de ervaringen in het verleden
met de (toekomstig) overtreder met grote zekerheid ervan uit kan worden gegaan dat deze
zich niet aan de desbetreffende voorschriften zal houden.
Binnentreden
Het gemeentebestuur heeft de bevoegdheid een machtiging tot binnentreden te geven (op
basis van de Algemene wet op het binnentreden). Deze machtiging kan in uiteenlopende
situaties worden gebruikt: zowel in het kader van de bestuurlijke handhaving als bij
hulpverlening.
De burgemeester kan alleen een machtiging geven voor niet-strafvorderlijke doeleinden. De
Algemene wet op het binnentreden geeft vormvoorschriften. Welke personen in welke
gevallen bevoegd zijn om een woning zonder toestemming binnen te treden, wordt in de
bijzondere wetgeving bepaald.
Voorbeeld
Op grond van artikel 5:27 Awb is het bestuursorgaan dat bestuursdwang toepast, bevoegd tot
het geven van een machtiging. Ook op grond van artikel 149a Gemeentewet kan de
burgemeester deze bevoegdheid bij verordening verlenen, indien de zorg voor de nakoming
van een voorschrift van een verordening, dat strekt tot handhaving van de openbare orde of
veiligheid of tot bescherming van het leven of de gezondheid van personen, vereist dat de
met de uitoefening van deze zorg belaste personen bevoegd zijn binnen te treden in een
woning zonder toestemming van de bewoner.
Rechtmatige uitoefening van functie
Ten slotte is een ambtenaar van de gemeente in het kader van de rechtmatige uitoefening
van zijn functie (bediening) bevoegd een woning (na legitimatie en mededeling van het doel
van het bezoek) binnen te treden om een aantal zaken te controleren, zoals inschrijving in de
31
31