Doorlichting partijstuctuur ChristenUnie.pdf - AA Planadvies

Vroeger werd er juist veel heil gezocht in het dichttimmeren van organisaties met statuten
en reglementen. Dat zijn mensen nu wel wat zat. De fusiefase van GPV en RPF was niet
het juiste moment om dit anders te doen. Eerst moest het vertrouwen tussen de
bloedgroepen nog groeien. Dat speelde alleen maar waar beide partijen voorkwamen.
Wij hebben het oude AR-model overgenomen. Iedere vereniging is autonoom en kan zelf
besluiten uit de Unie te stappen. Dan mogen ze zich geen ChristenUnie meer noemen,
maar ze kunnen gewoon zelfstandig blijven functioneren.
Een van de problemen die we tegenkomen is dat we overwegen om de Uniefundering te
vernieuwen. Daar wordt letterlijk naar verwezen in de landelijke statuten en ook in de
lokale statuten. Je hebt dan in de landelijke vergadering 2/3 van de stemmen nodig.
Daarna moeten de statutair verplichte modelstatuten worden aangepast. Vervolgens
moeten alle zelfstandige verenigingen hun statuten conform dat landelijke model
aanpassen en dat is een probleem, want de kiesverenigingen kunnen alleen lid zijn van de
Unie als hun statuten overeenkomen met dat landelijke model. Stel dat enkele
kiesverenigingen dat niet doen. Nu kun je daar wel iets op bedenken, maar dan krijg je dus
verschillende lidmaatschapscriteria. Bijvoorbeeld voor tegenstemmers die weigeren te
veranderen.
Het is ook een probleem voor een kleine wijziging in de statuten, want er is altijd wel een
vereniging die het niet vaststelt en dus in overtreding is. In die zin is die lokale autonomie
niet meer van deze tijd.
We noemen ons niet alleen Unie, we hebben het ook georganiseerd als een Unie. Een
federaal verbond. Misschien moeten we over 5 jaar de Unie wel opheffen en een Partij
worden. Dat ligt bij sommigen wel heel gevoelig, kiesvereniging of afdeling. Je kunt de
werkwijze zo laten als die is en toch naar een ledenpartij gaan. Je wordt dan
organisatorisch veel flexibeler en dynamischer.
Bij het organiseren van de Europese Verkiezingen hebben wij gekozen om de lijn naar de
lokale verenigingen te volgen. Daar leeft het niet echt, niemand staat in de modus
‘campagnevoeren’ en de stukken worden door de secretaris op de stapel gelegd voor de
volgende bestuursvergadering over 4 maanden. Zo gebeurt er dus helemaal niets. Mailtjes
worden door de secretarissen nauwelijks geopend. Als ik dan nabel zeggen ze: we hadden
nog geen tijd om te reageren, 2 á 3 weken is veel te kort, want we zijn nu niet actief bezig
met de vereniging. In feite gaat de vereniging buiten de eigen campagnetijd in slaapstand.
En landelijk maken we geen gebruik van onze e-mailadressen van leden, we blijven
werken via de lokale verenigingen.
We vragen kiesverenigingen om plakteams voor posters samen te stellen, terwijl je bij de
meeste gemeenten de posters rechtstreeks naar het gemeentehuis kunt sturen en dan
plakken zij ze op. En dan is de weg via de kiesvereniging te lang en komen de posters er
dus niet te hangen.
Het niet echt betrokken zijn van leden en achterban bij verkiezingscampagnes is een
landelijke trend, die niet specifiek is terug te voeren op de organisatiestructuur. Je ziet dit
verschijnsel ook bij alle partijen. De trage organisatie draagt wel aan bij dat een vraag de
leden niet of niet meer op tijd bereikt. We hebben onszelf wel eens een netwerkpartij
genoemd, momenteel loopt het netwerk dood. Er zitten zoveel filters tussen dat een
boodschap vanuit het landelijk bureau ergens in de lijn blijft hangen.
Ter voorbereiding van een Uniecongres worden heel vaak geen ledenvergaderingen meer
gehouden. Er worden zelfs vaak geen bestuursvergaderingen meer gehouden.
Afgevaardigden gaan dus zonder stemopdracht naar het congres en mogen naar bevind
van zaken handelen. Er zijn maar enkele uitzonderingen. Wat is dan de legitimatie van het
Uniecongres? Vergelijk het eens met het ledencongres waar ieder voor zich stemt?
De partijstructuur van de ChristenUnie in het perspectief van de toekomst.
Gert Schouwstra Pagina 101 8 september 2009