Doorlichting partijstuctuur ChristenUnie.pdf - AA Planadvies

uitoefenen. De statuten zijn vrij algemeen geformuleerd en worden nader uitgewerkt in het
Huishoudelijk Reglement. Op het Congres zijn alleen de leden stemgerechtigd. Er is een
onafhankelijk congrespresidium. Daarnaast is er een gekozen Partijraad die controleert en
gedelegeerde bevoegdheden heeft. De partijraad legt verantwoording af aan de afdelingen. Er
kan een ledenraadpleging of referendum worden gehouden. Congresbesluiten kunnen met een
referendum worden gecorrigeerd.
Landelijk is GroenLinks geen echte bestuurderspartij, vanuit de oppositie wordt meestal een
kritisch geluid ten gehore gebracht. Lokaal kan dit enorm verschillen. De organisatie van
GroenLinks kenmerkt zich door een grote mate van ledendemocratie. Er zijn zelfs vrije
structuren als werkgroepen die, na erkenning als collectief, het recht hebben om stukken op
het Congres in te dienen. Meestal zijn deze werkgroepen gebonden aan thema’s als
bewapening, milieu en diversiteit en hebben nog een verbinding met de oorspronkelijke
doelen: pacifisme, radicaalevangelisch, opkomen voor zwakkeren en milieu. De moeite die
GroenLinks soms heeft met het formuleren van een eigen ideologie, komt vooral voort uit het
grote zelfbewustzijn van de leden en de ruimte die de partij geeft voor interne discussie. De
aanhang bestaat vooral uit de middenklasse.
4.2.7 D66
D66 24 bestaat uit één vereniging die op Europees, nationaal en regionaal niveau opereert. De
leden zijn georganiseerd in afdelingen en kunnen zowel de plaatselijke, provinciale, als
landelijke vergadering (het Congres) bezoeken en daar hun volledige rechten uitoefenen. De
statuten zijn vrij algemeen geformuleerd en worden nader uitgewerkt in het Huishoudelijk
Reglement. Op het Congres zijn alleen de leden stemgerechtigd. Er is een onafhankelijke
besluitvormingscommissie (congrespresidium). Ieder bestuur kan een ledenraadpleging
houden en elke ledenvergadering kan een referendum houden.
D66 kende, net als de VVD, wisselende perioden van bestuursverantwoordelijkheid en
oppositie en fors fluctuerende ledentallen. De organisatie lijkt erg op die van GroenLinks, (of
is het juist andersom?) waarbij twee elementen onderscheidend zijn: er is geen partijraad en
geen correctief referendum. D66 kent platforms, die vergelijkbaar zijn met werkgroepen.
D66 profileert zich door de jaren heen consequent als een bestuurlijke vernieuwer, een thema
wat door de kiezer niet altijd op waarde wordt geschat. De aanhang bestaat vooral uit de
midden- en hogere klasse.
4.2.8 ChristenUnie
De ChristenUnie 25 is in feite een federatie van samenwerkende kiesverenigingen. De partij
kent geen afdelingen, maar autonome kiesverenigingen die de naam ChristenUnie mogen
voeren nadat ze de landelijk vastgestelde statuten en reglementen hebben overgenomen. De
kiesverenigingen werken samen in een landelijke Unie, onder andere om op Europees en
nationaal niveau te kunnen opereren. Op het Uniecongres komen afgevaardigden van de
kiesverenigingen bijeen en wordt gewogen naar grootte gestemd. De voorzitter van het
landelijke bestuur is tevens voorzitter van het congres. Ook regionaal wordt op een
vergelijkbare manier in een Provinciale Unie samengewerkt. Leden kunnen hun volledige
rechten uitoefenen binnen de plaatselijke kiesvereniging en op het landelijke Ledencongres,
dit houdt zich bezig met bezinning op maatschappelijke onderwerpen. Er zijn aparte statuten
24 Voor een uitgebreide beschrijving, zie bijlage 7.
25 Voor een uitgebreide beschrijving, zie bijlage 8.
De partijstructuur van de ChristenUnie in het perspectief van de toekomst.
Gert Schouwstra Pagina 23 8 september 2009