Doorlichting partijstuctuur ChristenUnie.pdf - AA Planadvies

De vraag is dan wel wat daar voor in de plaats moet komen, een politieke partij is nu eenmaal
een collectieve beweging. Moet dit veranderingsproces worden vertraagd, of moet er juist
worden meebewogen? Is er een plaatsvervangend element wat samenbindt en een appél kan
blijven doen op de collectieve gevoelens van de achterban? Wat is de gemeenschappelijke
factor? De ChristenUnie profileert zich sinds de oprichting als een christelijk-sociale partij.
Christelijk en sociaal, dat zijn twee krachtige elementen die voldoende potentie hebben om
mensen samen te binden. De algemene tendens daarbij is dat netwerken in belangrijkheid
zullen toenemen, waarbij het er om zal gaan wie je bent en wat je meebrengt in jouw netwerk.
Het is dus niet ondenkbaar dat de persoonlijke relaties met God en met mensen de enige
overblijvende bindende factoren voor de ChristenUnie van de toekomst zullen zijn.
4.5.1 Groei en verandering achterban.
Van de ChristenUnie kan worden gezegd dat het een dynamische partij is met een zeer trouwe
en betrokken achterban. Volgens de eerder genoemde CBS-statistieken over 2006 was in dat
jaar 13% van de stemmers ook lid van de partij. Dat is een hoog percentage. Daarvoor is een
vergelijking gemaakt met de verkiezingsuitslag van 2002 waarbij 204.694 stemmen op de
ChristenUnie werden uitgebracht. Bij de verkiezingen van 22 november 2006 boekte de partij
een flinke winst, 390.969 stemmen, maar het aantal leden nam nauwelijks toe. Als die cijfers
worden doorvertaald, zou het CBS-cijfer moeten worden bijgesteld naar 7%.
De trouwe achterban is dus vrijwel gelijk in aantal gebleven, maar er zijn meer stemmers
bijgekomen. Er is een natuurlijke behoefte van de partij om deze nieuwe kiezers aan zich te
binden door een lidmaatschap. Deze nieuwe leden zijn vaak erg gemotiveerd en worden actief
binnen de partij. Ze brengen vaak ook nieuwe ideeën met zich mee en breiden hun invloed uit.
Dit kan leiden tot ideologische verschuivingen, iets wat door de oude garde kan worden
uitgelegd of ervaren als afglijden. Voor een principiële partij als de ChristenUnie past het
veranderen in een democratische middenpartij niet in de partijvisie.
Vanuit de komende generaties en vanuit nieuwe kiezers als evangelischen of roomskatholieken,
wordt steeds vaker de vraag gesteld of de huidige grondslag van de partij nog
wel de juiste vlag is om de lading te dekken. Bij enkele van deze groepen is behoefte aan een
nog veel directer geformuleerde grondslag, rechtstreeks vanuit de relatie met Jezus Christus.
De verwijzing in de Uniefundering naar belangrijke documenten uit de reformatie als de Drie
Formulieren van Eenheid heeft voor hen nauwelijks meerwaarde en wordt door sommigen
zelfs als kwetsend ervaren. De later toegevoegde Unieverklaring sluit veel meer aan bij het
gedachtegoed van deze nieuwe kiezers, omdat deze veel meer ruimte geeft.
De toenadering tot andersoortige christenen is een proces waar een deel van het kader van de
ChristenUnie bewust aan werkt, terwijl een ander deel er moeite mee heeft. Deze verbreding
kan immers, afhankelijk van de kant van de medaille die bekeken wordt, leiden tot zowel een
verarming als een verrijking. De inbreng van nieuwe groepen kan leiden tot een andere balans
tussen Bijbelse waarden. Voeg daar nog het element van de komende generaties aan toe die
hun christen-zijn binnen een heel andere context beleven. En samen vormen deze ingrediënten
een proces met een onzekere uitkomst. Hier ligt een enorme uitdaging voor de partij.
4.5.2. Vergrijzing en komst van nieuwe generaties
Ondanks het bestaan van een actieve jongerenorganisatie, is de gemiddelde leeftijd van het
ChristenUniekader hoog 41 . Meer dan de helft van de geënquêteerden is ouder dan 50 jaar.
41 Enquête vraag 1 (zie hiervoor bijlage 13)
De partijstructuur van de ChristenUnie in het perspectief van de toekomst.
Gert Schouwstra Pagina 42 8 september 2009