DE VERNIEUWING VAN DE STADSVERNIEUWING

Differentiatie
Tijdens de stadsvernieuwing zijn heel veel kleine appartementen gebouwd. De
woningdifferentiatie is hierdoor gering; er is qua woningvoorraad veel van hetzelfde. Op dit
moment is de tendens om in dit soort gevallen panden af te breken en te vervangen door
voornamelijk luxe woningen. Differentiatie is echter meer dan het aantrekken van meer
welgestelde bewoners. Door verschillende woningtypes te bouwen krijgen bewoners eerder
de kans om binnen hun buurt te verhuizen naar een andere, bijvoorbeeld grotere, woning. Nu
gebeurt het vaak dat jonge gezinnen of bewoners bij wie het financieel voor de wind gaat naar
een andere buurt vertrekken. Als zij de kans zouden krijgen binnen hun eigen buurt door te
verhuizen zou er ook meer differentiatie in bewonersgroepen ontstaan, terwijl er tegelijkertijd
meer binding zal ontstaan tussen de bewoners en hun buurt. Als er bij de vernieuwing wordt
gekozen voor het bouwen van nieuwe woningen, hoeven dit dus niet per se dure luxe
appartementen te zijn, maar simpelweg andere woningtypes dan het huidige aanbod in de
buurt.
Onderhoud en beheer publieke ruimte
De straat moet worden beschouwd als een omsloten ruimte, met wanden, een vloer en een
meubilair. Net als in een woning moeten de inrichting en het straatmeubilair zorgvuldig
worden gekozen: het moet functioneel zijn, maar ook mooi. Op dit moment staan op veel
plekken scheve paaltjes, betonblokken en bloembakken. Stoeptegels liggen dikwijls los,
stoepranden zijn beschadigd en parkjes en perkjes zijn vaak armoedig ingericht en ook nog
eens slecht onderhouden. Bij de vernieuwing zou er meer aandacht moeten worden besteed
aan het beeld, maar er moet ook rekening worden gehouden met de manier waarop het kan
worden onderhouden en beheerd. Op dit moment wordt de openbare ruimte in
stadsvernieuwingswijken te vaak verwaarloosd. Belangrijk is dat de openbare ruimte eenduidig
en herkenbaar is. Het moet duidelijk zijn wat openbaar is en wat privé, zodat ook duidelijk is
wie waarvoor verantwoordelijk is. Daarnaast zou niet alleen de openbare ruimte goed moeten
worden onderhouden en beheerd, maar ook de publieke of collectieve ruimte binnen de
gebouwen, zoals portieken, entrees en galerijen. Tevens moet worden nagedacht over betere
oplossingen voor huisafval.
Bouwen voor de buurt én voor de stad
Wat er tijdens de stadsvernieuwing dikwijls fout is gegaan, is dat men het overzicht over het
grotere geheel is kwijtgeraakt. De verdienste van de stadsvernieuwing daarentegen is geweest
dat er weer werd nagedacht over het belang van de buurt en haar bewoners. In de toekomst
zou een combinatie van beide ideaal zijn: niet alleen denken in oplossingen voor de buurt,
maar ook over de positie van de buurt in de stad. Zo kunnen bijvoorbeeld andere
stadsbewoners worden aangetrokken met bepaalde bovenwijkse voorzieningen, zoals
specifieke winkeltypes, een markt of een bioscoop, waardoor de buurt de kans krijgt van het
negatieve imago af te komen.
Sterke punten
Ten slotte is het vooral belangrijk om ook de sterke punten van de stadsvernieuwingswijken te
onderzoeken en om deze bij de vernieuwing te versterken. Stadsvernieuwingsbuurten zijn
dikwijls multicultureel in hun bevolkingssamenstelling. In plaats van hier de negatieve kanten
van te zien, kunnen ook de mogelijkheden worden benut. Zo zou bijvoorbeeld de traditionele
hoekwinkel terug kunnen worden gebracht in het straatbeeld, maar nu met een Turkse bakker,
een Griekse delicatessenzaak of een Indiase toko erin. Dit brengt de levendigheid terug op
straat en geeft de buurt een eigen identiteit.
Wat hiervoor beschreven is zijn nadrukkelijk slechts handvatten; mogelijke denkrichtingen die
kunnen worden ingezet bij de Vernieuwing van de Stadsvernieuwing. Wat vooral erg belangrijk
De Vernieuwing van de Stadsvernieuwing | Renate van Schaik | mei 2012
43