DE VERNIEUWING VAN DE STADSVERNIEUWING

NOTEN
1
Adri Duivesteijn, geïnterviewd in: Martien de Vletter, De kritiese jaren zeventig. Architectuur en
stedenbouw in Nederland 1968-­‐1982 (Rotterdam: NAi, 2004), 137. Publicatie verschenen bij de
tentoonstelling 'Woonerven & Zitkuilen' in het NAi, 18 juni – 4 oktober 2004
2
VROM, "Stadsvernieuwing gemeten. KWR 2000 maakt balans op," (Den Haag: ABF Research (Delft),
september 2002), 6. Met ‘slechte woningen’ worden woningen bedoeld waarvan de herstelkosten 25%
of meer bedragen in verhouding tot de nieuwbouwwaarde. Hoewel de ´traditionele´ stadsvernieuwing
in 1985 was afgelopen, was het pas ver in de jaren ´90 voltooid.
3
Ibid., 8.
4
Veel meer vergeleken met niet-­‐stadsvernieuwingsgebieden in ‘bestaand stedelijk gebied’ (gebouwd
vóór 1971)
5
Ondanks dat het woord ‘mooi’ (bijna) verdwenen is uit het vocabulaire van de architect en
architectuurhistoricus.
6
Ben Vermeijden, Stedelijke vernieuwing, Stadsvernieuwing, Sanering (Delft: Publicatiebureau
Bouwkunde, TU Delft, 1994), 109. “De aandacht voor kwaliteit van de openbare ruimte [in de Vierde
Nota Ruimtelijke Ordening, 1988] wortelt in een impliciete kritiek op een aantal kenmerken van de
'klassieke' stadsvernieuwing. De 'eenzijdige' gerichtheid op de volkshuisvesting, met name van lage
inkomensgroepen, heeft geleid tot een sobere, op de gebruikskwaliteit van woningen gerichte aanpak
en tot verwaarlozing van andere functies (zoals groen), de inrichting en belevingswaarde van de
openbare ruimte en de stedenbouwkundige en architectonische kwaliteit. De naar binnen gerichte
wijkaanpak tot de verwaarlozing en samenhang en de verbindingsfunctie van de openbare ruimte op
stedelijk niveau." (zie ook hoofdstuk 4 van deze scriptie)
7
Sociale aspecten: Gerard Anderiesen en Arnold Reijndorp, Eigenlijk een geniale wijk. Dagelijks leven in
de Indische Buurt (Amsterdam: Het Spinhuis, 1990); ———, Van volksbuurt tot stadswijk (1990). LISWO
en dS+V, Binnenstebuiten ondersteboven. Vijfentwintig jaar stadsvernieuwing in Rotterdam (Rotterdam:
Dienst Stedebouw en Volkshuisvesting (dS+V), 1999). Culturele context: Cor Wagenaar, Town Planning
in the Netherlands since 1800 (Rotterdam: 010 Publishers, 2011). Vletter, De kritiese jaren zeventig.
Architectuur en stedenbouw in Nederland 1968-­‐1982. Beleid en politiek: Herman de Liagre Böhl,
Amsterdam op de helling. De strijd om de stadsvernieuwing (Amsterdam: Boom, 2010). Victor Freijser,
Het veranderend stadsbeeld van Den Haag. Plannen en processen in de Haagse stedenbouw 1890-­‐1990
(Zwolle: Waanders, 1991). Hugo Priemus, Stadsvernieuwing: problemen en perspectieven. Analyse van
de Rotterdamse aanpak (Alphen aan den Rijn: Samson Uitgeverij, 1978). Vermeijden, Stedelijke
vernieuwing, Stadsvernieuwing, Sanering.
8
Vletter, De kritiese jaren zeventig. Architectuur en stedenbouw in Nederland 1968-­‐1982: 17.
9
Hoewel er een nieuw probleem ontstond door de gezinsverdunning en de toename van het aantal
alleenstaanden en eenoudergezinnen.
10
VPRO NTR, "Woningnood: Volksvijand nr.1," in Andere Tijden (Nederland 1, 26 maart 2011). TV-­‐
Documentaire.
11
Hans van der Cammen en Len de Klerk, Ruimtelijke Ordening. Van grachtengordel tot vinexwijk.
(Utrecht: Het Spectrum, 2003), 248.
12 Ibid., 244-­‐249.
De Vernieuwing van de Stadsvernieuwing | Renate van Schaik | mei 2012
45