1 Veel voorkomende criminaliteit in Roermond - Wijkraad kapel in

criminele jeugdgroepen ter hand nemen. Zo geredeneerd hoeven politie en justitie geen
jeugdgroep aan te pakken.
Respondenten concluderen dat de gehanteerde werkwijze – onbedoeld – klaarblijkelijk geen
valide beeld geven van de jeugdgroepen in Roermond.
15. Doelgroepgerichte maatregelen: drang & dwang
In 2006 is een convenant afgesloten met een lange titel: “OGGz-convenant in Roermond: Het
ontwikkelen van individuele behandelplannen op basis van ketenopvang en zonodig justitieel
ingrijpen”. Het wordt gemakshalve “drang en dwang” genoemd. De aanpak wordt afgestemd
op de omstandigheden van individuele verslaafden (“drunkies”). Het gaat om maatwerk,
waarbij geldt: “zorg voor repressie”. Er worden onder drang individuele trajecten opgesteld.
Het kan gaan om behandeling, maar ook om huisvesting (begeleid wonen), benutting van de
dag- en nachtopvang of werkzaamheden, zoals het opruimen van zwerfvuil. Bij een categorie
volstaat drang niet en dan wordt dwang toegepast. Dit betekent dat een strafrechtelijke sanctie
wordt ‘bevroren’, indien een traject wordt doorlopen: “Mocht het individu zich aan het traject
onttrekken, dan gaat justitie alsnog de straf opleggen”. Een belangrijke schakel bij dit alles is
het zogeheten dienstencentrum dat dagopvang en (op een andere locatie) nachtopvang biedt
aan dak- en thuisloze verslaafden. Er wordt in de dagopvang methadon verstrekt en het telt
een gebruikersruimte.
Er bestaat onder de respondenten overeenstemming over een belangrijk extern effect: de
overlast in het stadscentrum door “drunkies” is afgenomen. Dit laat onverlet dat er
restproblemen bestaan en neveneffecten optreden. In de eerste plaats verschuift de overlast
deels naar de wijken buiten het centrum. In de tweede plaats is er een “opvanggat” tussen
16.00 uur en 20.00 uur, omdat de dagopvang dan is gesloten en de nachtopvang nog niet open
is. Gedurende deze vier uren zorgen verslaafden voor overlast en ondernemers en politie
geven aan dat ze in deze periode delicten plegen, deels op de route van de ene opvanglocatie
naar de andere. Er wordt ook drugs verhandeld. In de derde plaats valt op dat de balans door
dreigt te slaan naar opvang en beoogde hulpverleningstrajecten. Er wordt steevast gesproken
of geschreven over “cliënten” en niet over (potentiële) daders. Voor zover wordt gesproken
over “repressie”wordt veelal gedoeld op het opleggen van gebiedsverboden en de handhaving
daarvan, maar dat is heel wat anders dan strafrechtelijk optreden tegen veelvoorkomende
criminaliteit, inclusief drugshandel. De dreiging van strafrechtelijke sancties blijft
onontbeerlijk bij het terugdringen van de criminaliteit en overlast. Het is nu eenmaal sterk de
vraag of verslaafden die delicten blijven plegen opgevangen moeten worden. Er moet sprake
zijn van een ruil: opvang in ruil voor gepast gedrag op straat. “Zorg voor repressie” is een
goed startpunt, maar tegen personen die geboden kansen niet benutten of zelfs misbruiken
moet repressief worden opgetreden, ook omdat dan voor anderen duidelijk wordt wat er op
het spel staat. Anders gezegd: “zorg voor repressie” is het startpunt, maar wat de volgende
stappen zijn behoort af te hangen van het gedrag van de verslaafden zelf.
115