1 Veel voorkomende criminaliteit in Roermond - Wijkraad kapel in

leven weer op de rails krijgen. Een bijkomend voordeel is dat de wijken waar het
zwerfvuilproject wordt ingezet schoner en netter worden.
Het project biedt plaats aan maximaal twaalf verslaafden en werd bekostigd middels een
subsidie van de Gedeputeerde Staten. In 2006 zijn ‘slechts’ vijf deelnemers van start gegaan.
Sinds 1 juli 2007 wordt het project betaald uit middelen in het kader van drang en dwang.
Sindsdien is deelname niet langer noodzakelijkerwijs gekoppeld aan een bijstandsuitkering.
Het aantal deelnemers is gestegen naar negen.
Gunstige externe effecten in het centrum én restproblemen
Er bestaat onder de respondenten overeenstemming over een belangrijk extern effect: de
overlast in het stadscentrum door “drunkies” is afgenomen. Dit laat onverlet dat er - naast de
voorzichtige en matig gedocumenteerde start bij het begeleiden van cliënten naar
‘uitstroomtrajecten’ - restproblemen bestaan en neveneffecten optreden.
In de eerste plaats verschuift de overlast deels naar de wijken buiten het centrum. Die overlast
wordt met name veroorzaakt door verslaafden die zich wel weg laten sturen uit het
stadscentrum, maar die het dienstencentrum geheel, gedeeltelijk of regelmatig mijden en dan
op straat verblijven. Zij veroorzaken niet alleen overlast, zo melden respondenten en zo blijkt
uit de profielanalyse, maar plegen ook nog steeds (vermogens)delicten. Er wordt ook in drugs
gehandeld
In de tweede plaats is er een “opvanggat” tussen 16.00 uur en 20.00 uur, omdat de dagopvang
dan is gesloten en de nachtopvang nog niet open is. De gedachte hierachter is dat zo een
beroep wordt gedaan op de zelfredzaamheid van verslaafden: om zich in die uren te redden,
maar ook om zo gemotiveerd te blijven om het pad naar een regulier bestaan in te slaan.
Gedurende deze vier uren veroorzaken verslaafden overlast. Ondernemers en politie geven
aan dat ze in deze periode ook delicten plegen, deels op de route van de ene opvanglocatie
naar de andere. Er wordt ook drugs verhandeld.
In de derde plaats valt op dat de balans door dreigt te slaan naar opvang en beoogde
hulpverleningstrajecten. Er wordt steevast gesproken of geschreven over cliënten en niet over
(potentiële) daders. Voor zover wordt gesproken over repressie wordt veelal gedoeld op het
opleggen van gebiedsverboden en de handhaving daarvan, maar dat is heel wat anders dan
strafrechtelijk optreden tegen veelvoorkomende criminaliteit en drugshandel. De dreiging van
strafrechtelijke sancties blijft onontbeerlijk bij het terugdringen van de criminaliteit en
overlast. Het is de vraag of verslaafden die delicten blijven plegen opgevangen moeten
worden. Er moet sprake zijn van een ruil: opvang in ruil voor gepast gedrag op straat. “Zorg
voor repressie” is een goed startpunt, maar tegen personen die geboden kansen niet benutten
of zelfs misbruiken moet repressief worden opgetreden, ook omdat dan voor anderen duidelijk
wordt wat er op het spel staat. Anders gezegd: “zorg voor repressie” is het startpunt, maar wat
de volgende stappen zijn behoort af te hangen van het gedrag van de verslaafden zelf. Het is
daarom verstandig om in tussenrapportages voortaan bij te houden welke bezoekers van de
dag- en nachtopvang worden aangehouden of veroordeeld en welke gevolgen dit heeft voor de
persoonlijke trajecten.
89